از حسن روحانی انتظار معجزه نداشته باشید

خبرگزاری فارس: اکبر ترکان مشاور ارشد رئیس‌جمهور در گفت‌وگویی به تشریح چگونگی عملکرد دولت در تحقق وعده‌های اقتصادی به خصوص مناطق آزاد پرداخت و در این زمینه گفت: دولت روحانی وارث مشکلاتی بود که تقریباً هیچ دولتی پس از جنگ وارث آن نبوده بنابراین برگرداندن سطح زندگی مردم به جای خود کار آسانی نیست، یعنی اگر در سه سال متوالی نرخ رشد ۵ درصد داشته باشیم، تازه می‌توانیم این را جبران کنیم، کو حالا تا سه سال نرخ رشد ۵ درصدی؟

مشاور ارشد رئیس‌جمهور در پاسخ به این سوال که آیا معتقدید که چنین کاری انجام نمی‌گیرد و دست یافتن به وعده تغییر دور از انتظار است، تصریح کرد: من نگفتم وعده‌های روحانی دور از انتظار است. اما نباید از روحانی انتظار معجزه داشته باشیم. ساده انگاری است اگر فکر کنیم روحانی می‌تواند با یک تصمیم به ۸ سال بی‌نظمی پایان دهد.

وی ادامه داد: درست است که مسکن مهر از نظر تبلیغاتی قابل قبول است، ولی وقتی به ماهیت آن مراجعه می‌کنیم، می‌بینیم از کل پایه پولی ما که از زمان حضرت آدم تاکنون ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است، سهم خلق پول از بانک مرکزی برای مسکن مهر ۴۳ هزار میلیارد تومان بوده و این یعنی آثار تورمی بسیار سهمگینی که تا ۴۵ درصد هم رفت. معنایش این است که از کیسه کل مردم ایران اعم از فقیر و غنی به یک نسبت برداشتیم و مسکن مهر ساختیم.

ترکان با بیان اینکه سهم این تورم‌های گرانقیمت در سبد ثروتمندان بسیار جزئی بود، اما استخوان فقرا را خرد کرد، تصریح کرد: نمی‌خواهم بگویم افرادی که این کار‌ها را کردند، سوء نیت داشتند. من قائل به سوء‌نیت نیستم، من معتقدم افرادی که در آن دوره این کار را کردند، نمی‌دانستند، فکر می‌کردند این‌ها کارهای خوبی است و با ساده‌اندیشی و ساده‌انگاری، از روابط بسیار پیچیده اقتصادی مطلع نبودند.

ترکان خاطرنشان کرد: اکنون اگر بخواهیم از گذشته عبور کنیم؛ نیازمند تقویت تولید داخلی، سرمایه گذاری مطمئن خارجی و بازگرداندن اعتماد به جامعه سرمایه گذار هستیم تا اعتماد به جامعه سرمایه گذار بازنگردد، قطعا نمی‌توانیم محرومیت‌ها و کمبود‌ها را بر طرف کنیم.

مشاور ارشد رئیس‌جمهور در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان اعتماد به مردم بازگرداند، خاطرنشان کرد: با بازگرداندن نظم، آنچه به جامعه ما ضربه زد نبود نظم و همراه نبودن همه چیز با هم بود. به طور مثال ما می‌خواستیم مناطق آزاد را رونق دهیم به افزایش واردات رو آوردیم یا خیرخواهی‌های ساده‌انگارانه‌ای انجام شد که نتیجه‌اش تورم و شکست تولید داخلی و برباد رفتن درآمدهای افسانه‌ای نفتی و بی‌سابقه در تاریخ ایران بود، نتیجه‌اش این شد همه کالاهایی که توانایی تولید داخلی آن‌ها را داشتیم، وارد می‌کردیم.

ترکان در تشریح واردات صورت گرفته اظهارداشت: اینکه چرا وارد می‌کردیم به دلیل آن است که عده‌ای با ذهن ساده‌انگارانه فکر می‌کردند اگر قیمت ارز را ثابت نگه دارند، ‌به مردم کمک می‌شود. ساده‌انگاری بود، سوء نیت نبود. اما نمی‌دانستند که وقتی تورم‌های سالانه روی هم جمع می‌شود، قیمت تمام شده کالای داخلی سال به سال با تورم بالا می‌رود، وقتی ارز ثابت نگه داشته می‌شود، قیمت وارداتی ثابت می‌ماند و به جایی می‌رسیم که قیمت تمام شده واردات ارزان‌تر از کالاهای داخلی می‌شود.

وی ادامه داد: این آن نقطه‌ای است که به آن شکست تولید داخلی در مقابل کالای وارداتی می‌گوییم که نتیجه آن تعطیلی کارخانجات، ورشکسته شدن بنگاه‌ها و عدم توانایی در بازپرداخت وام‌ها از سوی بنگاه‌هاست، نتیجه‌اش معوقات بانکی و ورشکستگی پنهان بانک‌هاست. بسیاری از بانک‌ها توان رقابت را ندارند و تنها با کمک‌های بانک مرکزی سر پا ایستانده‌اند.

مشاور ارشد رئیس‌جمهور در پاسخ به این سوال که شما چطور می‌گویید بانک‌ها در شرایط فعلی ورشکسته‌اند در حالی که هیچ بانکی این مطلب را اعلام نمی‌کند، خاطرنشان کرد: بسیاری از بانک‌های فعال امروز ورشکسته‌اند ولی این ورشکستگی پنهان است و این از شکست تولید داخلی در برابر واردات آغاز شد، به خاطر اشتباه در سیاستگذاری و به خاطر کنارزدن تصمیم‌گیران و مدیرانی که سال‌ها تجربه اندوخته بودند. البته نباید از نظر دور داشت که معوقات بانکی بزرگ‌ترین ضربه را به نظام بانکداری کشور زد.

مشاور ارشد رئیس‌جمهور در تشریح راه حل این موضوع گفت: راه حل آن تقویت تولید داخلی است، متاسفانه مناطق آزاد در گذشته جایگاه مناطق آزاد در تولید و رشد اقتصادی دیده نمی‌شد بیش از هر چیز مناطق آزاد جایگاه واردات بود. در روزهایی که درآمد کشور خوب بود ارز را صرف خرید اجناسی کردیم که در داخل کشور داشتیم و به همین دلیل تولید کشور ضربه بزرگی خورد. به روش غیر اقتصادی قیمت ارز را پایین نگه داشتند و با واردات کالا به تولید کشور ضربه زدند. قطعا برای رونق باید نرخ سپرده‌ها و تسهیلات کمتر شود.

وی با بیان اینکه در حال حاضر نرخ سود بانکی باید طبق تورم کاهش یابد اما بهره‌های بانکی منطق درستی ندارند، اظهارداشت: در حوزه اقتصاد مقاومتی باید به دادوستد با کشورهای همسایه توجه زیادی شود و به عنوان یک راهبرد اقتصاد مقاومتی باید صورت بگیرد. به دلیل اینکه انرژی ارزانی داریم توان رقابتی وجود دارد همچنین در صنعت مانند سیمان، فولاد، خودرو، پتروشیمی، برق و تولید پتروشیمی و ژنراتور دارای رتبه جهانی هستیم.