رتبه ایرانی ها در مصرف الکل در جهان

تابناک: «سرانه کل مصرف مشروبات الکلی در هر کشور چند لیتر در سال است؟» و «سرانه مصرف مشروبات الکلی توسط مصرف کنندگان در هر کشور چه مقدار است؟» این دو سوال متفاوتی است که موضوع اصلی یکی از گزارش‌های سازمان جهانی سلامت قرار گرفته است.

خسرو صادقی بروجنی در «تامین ۲۴» می‌نویسد: سازمان جهانی سلامت (WHO) (که در ایران گاه به اشتباه «سازمان بهداشت جهانی» ترجمه و معرفی می‌شود) در گزارشی پیرامون مصرف نوشیدنی‌های الکل در جهان به این موضوع پرداخته که در هر کشور به طور متوسط هر فرد چند لیتر مشروب در سال مصرف می‌کند.

این محاسبه که در ۱۹۰ کشور مختلف صورت گرفته است بر اساس نسبت میزان مشروب مصرفی بر کل جمعیت افراد بالای ۱۵ سال به دست می‌آید.

اما این سازمان در یکی دیگر از محاسبات خود سرانه مصرف مشروب توسط مصرف کنندکان در هر کشور را نیز محاسبه کرده که عبارت است از تقسیم میزان مصرف مشروب در یک سال بر جمعیت مشروب خوار در هر کشور.

از این رو در گزارش مذکور دو نتیجه متفاوت حاصل شده است؛ در میان کشورهای جهان بلاروس، مولداوی و روسیه کشورهایی هستند که بیشترین سرانه مصرف کل را دارند اما اگر کسانی را که از خوردن مشروب پرهیز می‌کنند از محاسبات خود خارج کنیم نتایج متفاوتی حاصل می‌شود.

به عبارت دیگر اگر سرانه مصرف مشروب در میان مشروب خوار‌ها را ملاک محاسبات خود قرار دهیم کشور آفریقایی و فقیر چاد مقام اول را از آن خود می‌کند و در رده‌های بعدی نیز کشورهای آسیایی و آفریقایی مانند امارات، گامبیا و تاجیکستان قرار دارند.

بر این اساس در چاد از هر ده نفر، ۸۹ نفر مشروب نمی‌خورند اما با این وجود ۷۸۰ هزار نفر مصرف کننده مشروب در این کشور وجود دارد که مصرف سرانه آن‌ها ۳۴ لیتر در سال است. از سوی دیگر در فرانسه تنها ۵ درصد از جمعیت مشروب نمی‌خورند و سرانه مصرف مشروب در میان مصرف کنندگان، ۱۳ لیتر در سال است.

رتبه ۱۱۳ فرانسه در سرانه مصرف مشروب توسط مشروب خوار‌ها نشان می‌دهد به رغم اینکه اکثریت جمعیت بزرگسال در فرانسه نوشیدنی‌های الکلی مصرف می‌کنند، اما مصرف سرانه آن‌ها از بسیاری از کشورهای آسیایی و آفریقایی کمتر است.

به گزارش نشریه «اکونومیست» و محاسبات سازمان جهانی سلامت، طبق آمار، سرانه مصرف مشروب‌خوارهای ایرانی از روسیه، آلمان، بریتانیا و آمریکا بیشتر است.

در این جدول، ایران به لحاظ سرانه مصرف الکل (در سطح ملی)، رتبه ۱۶۶ را داراست اما اگر کسانی را که مطلقا مشروب نمی‌خورند از محاسبه کنار بگذاریم، سرانه مصرف الکل در ایران و بین کسانی که مشروب‌خوار هستند ۲۵ لیتر در سال است (مردان حدود ۲۷ و زنان حدود ۱۸) و به این ترتیب ایران در مقام ۱۹ جدول قرار می‌گیرد.



لازم به ذکر است که این رده‌بندی، بر اساس محاسبه مصرف الکل بین مشروب‌خوار‌ها تنظیم شده و بقیه جمعیت در آن دخالت داده نشده‌ است. به این ترتیب طبق آمار سازمان جهانی سلامت، مشروب خوارهای ایرانی میزان مشروب بیشتری را به نسبت مشروب خوار‌های بریتانیایی، آمریکایی و روسی مصرف می‌کنند.

این در حالی است که به دلایل گوناگون ارائه چنین آماری درباره ایران هم عجیب و غیر قابل باور به نظر می‌رسد و هم به دلیل آنکه چگونگی استخراج آن آشکار نیست، صحت گزارش به شدت خدشه پذیر به نظر می‌رسد.