حفاظت از حساب‌های کاربری، کلید بقا در دنیای دیجیتال

برترین‌ها: در دنیای امروز که شیوه‌های نقض امنیت، شکستن مرزهای حریم خصوصی و سوءاستفاده از اطلاعات بسیار متنوع شده، حفظ امنیت یکی از دغدغه‌های بزرگ‌ همه ماست.

به موازات پیشرفت تکنولوژی و گسترش امکانات فناورانه، محصولات متنوعی برای حفظ امنیت کاربران طراحی شده است؛ اما همچنان ترفندهایی برای سوءاستفاده از اطلاعات یا دارایی‌های کاربران وجود دارد. سوءاستفاده از کاربران در فضای آنلاین از ایمیل و شبکه‌های اجتماعی گرفته تا حساب‌های بانکی ممکن است اتفاق بیفتد.

شرکت‌های مختلف با روش‌های متنوعی به کاربران خود کمک می‌کنند تا احتمال چنین سوءاستفاده‌ها را به حداقل برسانند؛ بخش زیادی از ماجرا سمت کاربر است. برای حفاظت از حساب‌های کاربری در پلتفرم‌های مختلف، لازم است به همه‌ی امکانات امنیتی و هشدارهایی دقت کنیم که از پلتفرم دریافت می‌‌کنیم.

حساب‌های کاربری، از اکانت شما در اینستاگرام گرفته تا حساب جیمیل، همگی ممکن است با سوءاستفاده مواجه شوند. حساب‌های بانکی هم با توجه به اینکه پول، دارایی، پس‌انداز یا سرمایه شما در آن قرار دارد، یکی دیگر از موارد برای سوءاستفاده و کلاه‌برداری است.

یکی از شیوه‌های دسترسی به حساب کاربری افراد، نفوذ سایبری با روش‌های سخت‌افزاری و تکنولوژی است؛ اما شرکت‌های مختلف با داشتن تیم‌های امنیتی راهکارهای مختلفی را برای نفوذنیافتن به حساب کاربرانشان فراهم کرده‌اند.

با وجود سدهای امنیتی در پلتفرم‌های مختلف، گاهی کاربران با اعتمادهای نابه‌جا یا براثر برخی سهل‌انگاری‌ها ممکن است حساب کاربری‌شان را در اختیار دیگران قرار دهند و خودخواسته زمینه به‌خطر‌افتادن امنیت خود را فراهم کنند. با احتساب این گونه اشتباهات که ممکن است کاربران مرتکب شوند‌، پلتفرم‌ها از امنیت کاربرانشان غافل نیستند و سطوح امنیتی مختلفی را برای آن‌ها ایجاد کرده‌اند.

گوگل و تلگرام و اینستاگرام را به یاد بیاورید. این پلتفرم‌ها برای حفظ امنیت کاربران راهکارهایی را تعریف کرده‌اند و از آن‌ها می‌خواهند که برای حفظ حریم خصوصی و امن‌ماندن اطلاعات‌ از این راهکارها استفاده کنند.

برای مثال، بسیاری از پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی راهکار «تأیید دومرحله‌ای» (Two-Step Verification) برای ورود به حساب کاربری را ارائه کرده‌اند تا دسترسی اشخاص دیگری به اکانت کاربر پیچیده و سخت‌تر شود. در این روش، کاربر علاوه‌بر شیوه مرسوم برای ورود به حساب که وارد‌کردن نام کاربری و رمز‌عبور است، عموماً از‌طریق پیامک یک کد هم دریافت می‌کند که بعد‌از صحیح وارد‌کردن آن می‌تواند به حساب دسترسی پیدا کند.

این روش بدین‌دلیل ایجاد شده که اگر کاربر خودخواسته نام کاربری و رمز‌عبور خود را در اختیار شخص دیگری گذاشته یا نام کاربری و رمز‌عبور به هر نوع دیگری در دسترس کلاه‌برداران قرار گرفته باشد، امنیت حساب کاربر با تأیید خود کاربر حفظ شود.

در دومین مرحله تأیید برای ورود به حساب، کد ورود فقط به شماره موبایل صاحب اکانت پیامک می‌شود و احتمال ورود برای سایر افراد کمتر می‌شود؛ مگر اینکه کاربر خودخواسته کد دریافتی در دومین مرحله را در اختیار دیگران قرار دهد. در واقع، با این روش لایه امنیتی دیگری به حساب کاربر اضافه می‌شود.

رمز یک‌بار‌مصرف (One Time Password) که به‌اختصار OTP گفته می‌شود، مشابه همین ورود دومرحله‌ای است. یکی از مثال‌هایی که احتمالاً تجربه‌اش کرده‌اید، کد یک‌بارمصرفی است که گوگل برای شما می‌فرستد.

در این حالت، اگر حساب جیمیل شما مثلاً روی گوشی‌تان فعال باشد و بخواهید در دستگاه دیگری مثل لپ‌تاپ یا دستگاه متعلق به شخص دیگر، وارد حساب جیمیل شوید، به‌صورت خودکار رمز یک‌بار‌مصرف به شماره موبایل یا ایمیل شما ارسال می‌شود که بدون وارد‌کردن آن نمی‌توانید به حسابتان دسترسی پیدا کنید. این کد گاهی از‌طریق حساب‌های دیگری ارسال می‌شود که با جیمیل خود ساخته‌اید؛ مانند حساب یوتیوب.

راه دیگری که گوگل برای دسترسی به جیمیل دارد تا مطمئن شود خود صاحب حساب کاربری وارد آن شده، این است که سه شماره برای حساب کاربری شما روی دستگاهی می‌فرستد که اولین بار با آن وارد حساب شده‌اید و باید روی آن دستگاه و دستگاه جدید همان عددی را وارد کنید که گوگل نمایش داده است تا برای سیستم ثابت شود که از این ورود جدید به حسابتان مطلع هستید و کسی در حال سوءاستفاده از حساب کاربری شما نیست.

در شرایطی که شرکت گوگل و سرویسی مثل جیمیل تا این اندازه به حفاظت از امنیت کاربران خود اهمیت می‌دهد و برای آن راهکارهای مختلفی تعیین می‌کند، این نکته مشخص می‌شود که مراقبت از داده‌ها و اطلاعات ضروری است و باید در کانون توجه کاربران قرار بگیرد.

در چنین شرایطی، حفاظت از اطلاعات بانکی بسیار اهمیت دارد؛ چرا‌که حساب بانکی مخزن پول و دارایی ارزشمند کاربران است. به همین دلیل، نئوبانک‌ها به‌عنوان بانک‌هایی که بر محور فناوری و در بسترهای دیجیتال قرار دارند و خدماتشان را به کاربران ارائه می‌کنند، در سراسر دنیا از امکانات مشابه پلتفرم‌های نام‌برده استفاده می‌کنند تا سطح امنیت حساب بانکی کاربرانشان را افزایش دهند و امن‌ماندن دارایی آن‌ها را تضمین کنند.

برای مثال، در ایران بلو مدت‌هاست که ایده‌ها و ابزارهای افزایش امنیت حساب بانکی کاربران را پیاده‌سازی و از همین روش کد یک‌بارمصرف استفاده می‌کند تا لایه امنیتی دیگری به حساب‌ها اضافه و دسترسی به حساب به‌واسطه اشخاصی به‌جز صاحب حساب را غیرممکن کند. در اپلیکیشن بلو نیز می‌توانید تمامی دستگاه‌هایی را مشاهده کنید که حسابتان روی آن فعال است و دسترسی به حساب خود را روی دستگاه‌ مشکوک حذف کنید.

پیشنهاد بلو برای امنیت پول‌های کاربران استفاده از محصول باکس است. اگر موجودی حساب خود را در باکس نگه دارید، حتی اگر ازطریق سیاهه و رمزکارت، اطلاعات کارت شما در دسترس سوءاستفاده‌کنندگان قرار گیرد، امکان برداشت از باکس برای آن‌ها وجود ندارد. بلو برای کاربران این امکان را نیز فراهم کرده است که روی تراکنش‌های خود رمزعبور مشخصی را فعال کنند. این سرویس به شما امکان می‌دهد تا برای امنیت بیشتر برای تراکنش‌های داخل اپلیکیشن رمز مشخصی را وارد کنید.

بنابراین، در قدم اول این نکته را مدنظر قرار دهید که به‌عنوان صاحب حساب بانکی به‌هیچ‌وجه نباید نام کاربری و رمز‌عبورتان را در اختیار دیگران قرار دهید. در قدم بعدی، با امکاناتی که بلو به شما می‌دهد، بهتر است با سخت‌‌کردن دسترسی به حساب بانکی‌تان امنیت داده‌ها و دارایی‌تان را بیشتر کنید.

یکی از نکاتی که بلو در نظر گرفته، این است که اگر خودتان یا شخص دیگری قصد داشتید از دستگاه جدیدی وارد حساب بانکی‌تان شوید، پس‌از واردکردن نام کاربری و رمزعبور باید رمز یک‌بار‌مصرفی را وارد کنید که برایتان پیامک شده است؛ وگرنه نمی‌توانید وارد حساب خود شوید؛ چون سیستم تشخیص می‌دهد کسی که قصد دارد به حساب وارد شود، به شماره موبایلی دسترسی ندارد که با آن شناسایی هویت شده است و احتمالاً صاحب اصلی آن حساب نیست. بنابراین، سیستم مانع از این ورود جدید می‌شود.

راه دیگر برای اینکه بتوانید از امن‌ماندن حسابتان مطمئن شوید، این است که از امکان «نمایش دستگاه‌های فعال» استفاده کنید که در اپلیکیشن بلو وجود دارد. در این بخش، به شما نشان داده می‌شود که تا امروز چه دستگاه‌هایی در چه تاریخ و چه ساعتی به حساب شما دسترسی داشته‌اند و حتی آدرس IP دستگاه‌ها هم به شما نمایش داده می‌شود.

برای بررسی دستگاهی که حساب شما روی آن‌ فعال است، پس‌از ورود به اپلیکیشن بلو وارد بخش «پروفایل» شوید و از میان گزینه‌های مختلف گزینه «امنیت و حریم خصوصی» را انتخاب کنید. سپس به بخش «دستگاه‌های من» بروید تا فهرستی از دستگاه‌هایی را ببینید که به حسابتان وارد شده‌اند.

در این بخش، اگر دستگاه مشکوکی به چشمتان خورد، به‌راحتی می‌توانید امکان دسترسی به حساب را از آن بگیرید. برای این کار کافی است با گزینه «خروج از همه دستگاه‌های دیگر» یا جدا حساب خود را از دستگاه‌های دیگر خارج کنید. حتی اگر خودتان هم با دستگاه دیگری وارد حساب بلو شده‌اید؛ اما دیگر مایل نیستید آن دستگاه به حسابتان دسترسی داشته باشد، می‌توانید روی همین گزینه «خروج از همه دستگاه‌های دیگر» بزنید تا آن دسترسی غیرفعال شود.

با فعال‌کردن رمز تراکنش در اپلیکیشن بلو، برای هر تراکنش لازم است این رمز را وارد کنید تا از سوءاستفاده از حساب جلوگیری می‌کند. برای فعال‌کردن رمز تراکنش از منوی پروفایل وارد بخش «امنیت و حریم خصوصی» و بعد‌از آن «رمز تراکنش» شوید. با فعال‌سازی آن می‌توانید رمزی ۴ رقمی ایجاد و برای انجام همه تراکنش‌های خود در اپلیکیشن بلو استفاده کنید. در چنین شرایطی، اگر کلاه‌برداران به هر طریقی به حساب شما دسترسی پیدا کنند، بدون داشتن رمز تراکنش نمی‌توانند وجهی برداشت کنند یا انتقال دهند.

همچنین، اگر بلوکارت خود را گم کردید، می‌توانید به‌سرعت ازطریق اپلیکیشن به‌صورت موقت یا دائم کارت خود را مسدود کنید. تغییر رمز سریع کارت نیز یکی از راهکارهایی است که امکان سوءاستفاده از کارت را کاهش می‌دهد.

کاربران بلو اگر رمز ورود به اپلیکیشن خود را فراموش کردند، باید از‌طریق ارسال ویدئو شناسایی هویت رمز جدیدی برای اپلیکیشن خود انتخاب کنند. ویدئو فراموشی رمز با ویدئویی که برای بازکردن حساب کاربر ارسال کرده، مطابقت داده و در‌صورت تأیید هویت امکان تعیین رمز جدید برای کاربر فراهم می‌شود. این پیچیدگی برای حفظ امنیت کاربر انجام می‌شود.