چرا پیش‌بینی‌های هواشناسی غلط از آب درمی‌آید؟
فقط ۵دقیقه فرصت دارند تا حال و هوای آسمان ایران را برای اقصی‌نقاط دنیا مخابره کنند.
روزنامه همشهری: فقط ۵دقیقه فرصت دارند تا حال و هوای آسمان ایران را برای اقصی‌نقاط دنیا مخابره کنند.
وعده هر روز آنها سر ساعت 3گرینویچ است و باید رأس این ساعت و در عرض 5دقیقه سازمان‌های هواشناسی چهارگوشه دنیا به‌صورت همزمان همه اطلاعاتی را که با ده‌ها فوت و فن علمی جمع‌آوری کرده‌اند، به‌صورت بین‌المللی مبادله کنند و نتایج سنجش‌ها و اندازه‌گیری‌های محلی خود را در اختیار یکدیگر قرار دهند. اینجا سازمان هواشناسی کشور است؛ سازمانی که کوچک‌ترین جنبش باد تا جزئی‌ترین بارش باران و کم‌سوترین تابش خورشید در نقاط دور و نزدیک کشور از نظر کارشناسانش دور نمی‌ماند و ساعت‌ها رصد، تحلیل و اندازه‌گیری این تغییرات به چند عدد و رقم ختم می‌شود؛ اعداد و ارقامی که در کم و زیاد شدن روزی کشاورزان و حفظ جان ملوانان و به سلامت بر زمین نشستن هواپیمای خلبانان بی‌تأثیر نیست.
چند عدد و رقم مختصر
ماکت‌های فلزی و چوبی کوچکی که مانند نمایشگاه در ورودی سازمان چیده‌اند، عریض و طویل بودن دم و دستگاهی را که حال و احوال هوا را می‌سنجد، نشان می‌دهد.کنار یکی از ماکت‌ها که بر پیشانی اتاقک‌های نقلی داخل آن عبارت «ایستگاه اقلیم‌شناسی خودکار» به چشم می‌خورد، دوربین نقشه‌برداری، دماسنج، رطوبت‌سنج و بادسنج‌هایی غول‌پیکر علم شده‌اند. وسط ماکت آبی‌رنگ دیگری که امواج خروشان دریا را تداعی می‌کند، درحالی‌که دیش و دکل‌هایی برای مخابره شرایط اقلیمی در ساحل نصب شده، کشتی آرام و راهوار در حال حرکت است. در کنار ماکت پناهگاه هواشناسی هم باران‌نگار، آفتاب‌نگار و بادنگارهای الکتریکی قرار گرفته‌اند.
این ابزارها به‌کار کارشناسان 3-2هزار ایستگاهی می‌آید که در بیش از 430نقطه کشور مشغول رصد و پایش هوا هستند، اما در ساختمانی که صادق ضیائیان و همکارانش مشغول کارند، از این دم و دستگاه ها خبری نیست و روی مانیتورهای کوچک و بزرگی که در گوشه‌وکنار سالن چیده شده، نتایج نهایی این سنجش‌ها و اندازه‌گیری‌ها در قالب نمودارهای مختلفی به چشم می‌خورد؛ نمودارها و نقشه‌هایی که میزان وزش باد در استان‌های مختلف، نقاط بارانی کشور و چگونگی پراکندگی ابرها را مشخص
می کنند، ولی تا تبدیل شدن این نمودارها به اعداد و ارقام مختصر و مفیدی که محمد اصغری، یکی ازکارشناسان هواشناسی صداو‌سیما در انتهای اخبار شبانگاهی سیما اعلام می‌کند، راه درازی مانده که پیمودن آن وظیفه همکاران ضیائیان است.
پیش‌بینی‌های دور و نزدیک
صادق ضیائیان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی کشور است. او که در پیش‌بینی تغییرات گاه و بی‌گاه خلقیات و رفتارهای ابر و باد و مه و خورشید عمری گذرانده، از قرار هر روزه ایستگاه‌های هواشناسی دنیا می‌گوید که در آن همه این اعداد و ارقام و یافته‌های جوی خود را با یکدیگر در میان می‌گذارند. ضیائیان می‌گوید: «سازمان هواشناسی وابسته به یک‌سری یافته‌های جهانی است. وقتی می‌خواهیم جو یا هوای اطراف زمین را بررسی کنیم نیاز است که در سرتاسر دنیا سنجشی از وضعیت موجود هوا داشته باشیم. این سنجش هم در سطح زمین و هم در سطح لایه‌های مختلف جو انجام می‌شود.
در سراسر کشورهای دنیا در ساعت‌های بخصوصی این کار انجام و طبق ساعت گرینویچ ساعت به ساعت این اطلاعات اندازه‌گیری می‌شود. در نهایت هم رأس ساعت 3گرینویچ همه این اطلاعات میان ایستگاه‌ها مبادله می‌شود. این اطلاعات پایه‌ای وقتی به‌دست هواشناسان می‌رسد در بانک‌های مختلف هر کشور ذخیره‌سازی و در ابرکامپیوترها پردازش می‌شود تا بتوان از آنها برای پیش‌بینی‌های محلی و منطقه‌ای استفاده کرد. با استفاده از این اطلاعات معادلات حاکم بر جو به روش‌های پیچیده‌ای شناسایی و براساس آنها پیش‌بینی وضع هوا برای 5تا 10روز آینده یا فواصل زمانی بیشتر انجام می‌شود.»
وقتی همه‌‌چیز برعکس می‌شود
گاهی با همه این کندوکاوها و حساب و کتاب‌های ضیائیان و همکارانش، باز هم پیش‌بینی‌های آنها درست از آب درنمی‌آید و درست وقتی که به اتکای اعلان‌های هواشناسی با بارانی و چتر خانه را ترک می‌کنیم، آفتابی درخشان در سرتاسر طول مسیر ما را همراهی می‌کند! ضیائیان درباره این غافلگیری‌های جوی می‌گوید: «اگر اندازه‌گیری‌های جوی نواقصی داشته باشند و جامع، کامل و باکیفیت نباشند، در پیش‌بینی مشکل به‌وجود می‌آید. متأسفانه جز ایران و چند کشور دیگر، سایر کشورهای همسایه اطلاعات خوبی از جو برداشت نمی‌کنند؛ مثلا در کل نیمه شرقی و شمالی کشور ما و در کشورهایی مانند عراق، سوریه و افغانستان اطلاعات خوبی از جو برداشت نمی‌شود؛ در نتیجه گاهی پیش‌بینی‌های کارشناسی هم دقت لازم را ندارند.»
ارسال نظر