مرگ روی دیگر سکه مهاجرت غیرقانونی
«بیش از ۹۰ درصد کشتیهایی که به صورت غیرقانونی مهاجران را به استرالیا میبرند، غرق میشوند. » حسن قشقاوی، معاون امور پارلمانی، کنسولی و ایرانیان خارج از کشور وزارت امور خارجه دیروز با اعلام این خبر هشدار داد که سودجویان در کمین افراد خواهان مهاجرت به دیگر کشورها هستند.
او به صورت مشخص به آن دسته از ایرانیهایی اشاره دارد که پس از خروج از کشور، به جایی بین مرز آبی اندونزی و استرالیا یا مدیترانه میروند و سوار بر کشتی میشوند که سرنوشت بسیاری از آنها در صورتی که شانس آورده و شکار امواج اقیانوس نشوند، سکونت در جزایر دورافتاده اقیانوس آرام خواهد بود.
ایران قربانی قاچاق انسان
ایران نیز یکی از قربانیان پدیده جهانی قاچاق انسان است. سالانه شماری از مهاجران غیرقانونی ایرانی توسط قاچاقچیان انسان به صورت غیرقانونی و در شرایط کاملا نامناسب و خطرناک در مرزها جابهجا میشوند که در این میان شماری نیز به دلیل شرایط نامساعد جابهجایی جان خود را از دست میدهند. گرچه هیچگاه آمار دقیق و رسمی از سوی نهادهای رسمی در اینباره اعلام نشده است، اما گاه و بیگاه اخبار فاجعهآمیز آن، تیتر یک اخبار میشود.
سازمان بینالمللی مهاجرت اعلام کرده است که سال ۲۰۱۴ مرگبارترین سال برای پناهجویان غیرقانونی بود چراکه در این سال تنها بیش از سههزار پناهجو هنگام گذر از دریای مدیترانه جان باختند. این آمار نشان میدهد تعداد قربانیان در مقایسه با سال ۲۰۱۱ در همین منطقه دو برابر شده است.
استرالیا و مهاجرت غیرقانونی
وقتی به سایت سفارت استرالیا مراجعه میکنید اولین جملهای که میبینید این است: «اگر بدون داشتن ویزا با قایق به استرالیا بروید، در آنجا سامان داده نخواهید شد.» شاید همین موضوع بیش از هر چیزی نشان دهد ایرانیها بیش از هر کشور دیگری به مهاجرت به استرالیا به هر قیمتی گرایش دارند.
چند سالی است که با کاهش مهاجرت به کانادا، مهاجرت ایرانیها به استرالیا افزایش یافته است. پیش از این تنها ۳۵ هزار ایرانی در استرالیا بودند که اغلب آنها به دلیل تحصیل به آن کشور مهاجرت میکردند.
ایرانیها با پرداخت ۱۰ هزار دلار به قاچاقچیان انسان، سوار قایقها و لنجهای ماهیگیری فرسوده میشدند تا به سرزمین رویاهای خود برسند اما با تصویب قانون جدید در استرالیا از تاریخ ۲۸ تیر ۱۳۹۲ سر از کشور گینه درمیآورند و به آنجا تبعید میشوند. شرایط برای آنها چنان تلخ میشود که بین ماندن یا برگشتن به ایران دست و پا میزنند.
درباره تعداد مهاجران غیرقانونی ایرانی البته هیچ آمار مشخصی وجود ندارد و تنها از لابهلای گفتههای پراکنده مسئولان آمارهایی نهچندان موثق اعلام میشود. مثلا چندی پیش سفیر استرالیا در تهران ادعا کرد که ایرانیان بیشترین تعداد مهاجران غیرقانونی به این کشور را تشکیل میدهند. پال فلی چندی پیش گفت: «در نیمه اول سال ۲۰۱۳، ۱۷هزار و ۲۷۲ نفر مهاجر غیرقانونی به استرالیا با قایق آمدهاند که در این میان شش هزار و ۵۰۰ نفر ایرانی هستند.»
همچنین محمود صادقی، رئیس پلیس مهاجرت و گذرنامه ناجا درباره مهاجرتهای غیرقانونی ایرانیها گفته بود: «باندهای قاچاق انسان به صورت قانونی افراد خواهان مهاجرت را از کشور خارج کرده و پس از حضور در کشورهای اندونزی و مالزی، اقدام به قاچاق انسان به کشورهای اروپایی از طریق برقراری ارتباط با باندهای یادشده میکنند.»
به گفته رئیس پلیس مهاجرت و گذرنامه ناجا، بیشتر این افراد نیروهای کار هستند که برای شرایط بهتر زندگی و کار از کشور خارج میشوند.
آگاهیبخشی برای کاهش مهاجرت غیرقانونی
اما در این میان آگاهی دادن به افراد در مورد خطراتی که در این سفرها در انتظارشان است شاید از هر چیز دیگری مهمتر باشد. در این باره یک وکیل مهاجرت معتقد است: «آگاهیبخشی عامه در مورد زیانها و مشکلات سفرهای غیرقانونی میتواند سطح مهاجرتهای غیرقانونی را پایین بیاورد.»
سهند سیف ادامه میدهد: «مهاجرتهای غیرقانونی مشکلی است که در سطح جهانی مطرح است و بسیاری از کشورهای توسعهنیافته یا در حال توسعه با آن درگیر هستند. البته بیشتر جوانان به سفرهای قاچاقی رو میآورند؛ گرچه آمار دقیقی در اینباره وجود ندارد.»
وی با بیان اینکه تعداد افرادی که از مرزهای ایران برای مهاجرت میروند معلوم و مشخص نیست، گفت: «بسیاری از آنها بهعنوان سفر تفریحی مثلا به کشور ترکیه میروند و مدتها در کمپهای مهاجران در وضعیتهای بلاتکلیف به سر میبرند تا بتوانند راه خود را برای اقامت در یکی از کشورهای اروپایی یا آمریکایی هموار کنند. البته راههای پرخطرتری هم وجود دارد که متاسفانه عدهای به آن تن میدهند.»
او در مورد دلیل این سفرهای پرخطر میگوید: «اکثر سفرهای غیرقانونی برای زندگی بهتر و حل بحرانهای اقتصادی است، در حالی که هزینهای که عموما اینگونه افراد از فروش کل زندگیشان در کشور خود تامین میکنند تماما به جیب قاچاقچیان و گروههای سازمانیافته میرود.» وی ادامه میدهد: «گاهی مشاهده شده که این افراد در اطراف سفارتها مواردی را جستوجو و اغفال کرده و با وعدههای واهی نظر آنان را جلب میکنند.»
سیف با بیان اینکه این سفرها بعضا پرمخاطره است و حتی ممکن است افراد اغفال شده مورد سوءاستفاده جنسی قرار گیرند، میگوید: «امیدوارم شرایط طوری باشد که هموطنانمان حاضر نشوند به هر قیمتی کشور خود را ترک کنند.»
ایتالیا، یونان و آلمان
در این میان سفر به کشورهای ایتالیا و حتی یونان با وجود مشکلات اقتصادی فراوان از سوی ایرانیها فراوانی بیشتری دارد. افراد بعضا از طریق مسیرهای آبی مدیترانه و از راه باندهای قاچاق انسان اقدام به مهاجرت میکنند. اما سفرهای رسمیتری هم در این میان به کشورهایی مثل آلمان، فرانسه یا انگلستان صورت میگیرد که درنهایت با هدف اقامت در آن کشورها انجام میشود.
یکی از کارمندان سفارت آلمان در این باره میگوید: «میزان اقامت ایرانیان در چند سال اخیر در آلمان درصد قابل توجهی داشته است و الان به حدود ۲۰۰ هزار نفر رسیده است. این در حالی است که تا حدود پنج سال پیش این میزان بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار نفر بوده است.»
وی با بیان اینکه ویزای مهاجرت داده نمیشود، عنوان کرد: «افراد از طرق مختلف مانند ازدواجهای صوری، ویزاهای تحصیلی، تجارت یا کار به این کشورها سفر میکنند و ماندگار میشوند. این موضوع در مورد کشورهایی که ویزای شینگن دارند باید همراه با دعوتنامه باشد. بنابراین کسانی که این امکان را پیدا نمیکنند از راههای غیرقانونی اقدام به خروج از مرز میکنند.»
او با اشاره به طولانی شدن زمانهای دریافت ویزا میگوید: «پیشتر مهلت دریافت ویزای آلمان حدود ۱۲ تا ۱۴ روز بود، اما الان بین ۱۸ تا ۲۰ روز شده است.»
وی ادامه میدهد: «تعداد وقتهایی که در روز برای ویزا از سوی سفارت داده میشود حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ وقت است که رقم زیادی محسوب میشود. البته منظور این نیست که همه اینها در آلمان اقامت میکنند، اما اصولا تجربه نشان داده که تعدادی از آنها در این کشورها ماندگار میشوند.»
ارسال نظر