مرگبارترین و ترسناک‌ترین زیردریایی جهان

روزیاتو: یکی از مرگبارترین سلاح های جهان سلاحی است که قرار نیست آن را ببینید. زیردریایی‌های تهاجمی کلاس ویرجینیا (Virginia)، متعلق به نیروی دریایی ایالات متحده که بی‌صدا در زیر امواج حرکت می‌کنند، تنها زمانی خود را نشان می‌دهند که به بندر بازمی‌گردند – یا زمانی که زرادخانه موشک‌های کروز و اژدر خود را آزاد می‌کنند.

یک بازی جنگی در سال ۲۰۲۲ که توسط مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی اجرا شد، نشان می‌دهد که این زیردریایی های هسته‌ای در زمان وقوع جنگ تا چه اندازه کلیدی و محوری هستند. با شبیه‌سازی تهاجم فرضی آبی خاکی چین به تایوان، این بازی نشان داد که زیردریایی‌های ایالات متحده – که از زیردریایی های تهاجمی کلاس ویرجینیا و زیردریایی های قدیمی‌تر کلاس لس آنجلس (Los Angeles) تشکیل می‌شدند – طبق گزارش مربوطه در سال ۲۰۲۳، توانستند ناوگان دریایی چینی را نابود کنند.

در واقع، زیردریایی های کلاس ویرجینیا، به احتمال قریب به یقین، مهمترین سلاح برای خاموش کردن تهاجم چین به تایوان هستند. چنین درگیری احتمالاً با استفاده از موشک های بالستیک چینی برای خنثی کردن نیروی هوایی ایالات متحده از طریق ویران کردن پایگاه های هوایی این کشور مانند پایگاه هایی که در گوام دارد، همراه خواهد بود. کشتی‌های سطحی آمریکا توسط مجموعه‌ای از سلاح‌ها، از جمله موشک‌های بالستیک ملقب «قاتل ناو» و مافوق صوت هدف قرار خواهند گرفت. در حالی که چین در حال بهبود قابلیت‌های جنگ ضد زیردریایی خود است، زیردریایی‌های کلاس ویرجینیا ممکن است بهترین پلتفرم های آمریکایی برای بقا در چنین سناریو جنگی باشند.

اما برای چنین زیردریایی مهمی، ویرجینیا خواهران زیادی ندارد. تنها ۲۱ زیردریایی کلاس ویرجینیا در حال خدمت هستند و ۱۷ فروند دیگر نیز سفارش داده شده است. در حالی که جزئیات فنی زیردریایی‌ها جزو محرمانه‌ترین اسرار هر نیروی دریایی است – دلیلی وجود دارد که چرا ناوگان فرعی ایالات متحده “سرویس خاموش” نامیده می‌شود – آنچه که عموماً شناخته شده است به توانایی‌های عظیم و قابل توجه زیردریایی کلاس ویرجینیا اشاره دارد.

زیردریایی های اولیه کلاس ویرجینیا ۱۱۵ متر طول، بیش از ۱۰.۳ متر عرض دارند و در هنگام غوطه وری قدرت جابجایی ۷,۸۰۰ تنی دارند. جدیدترین مدل‌های این زیردریایی با نام Block V، با طول ۱۴۰.۵ متر و ۱۰,۲۰۰ تن وزن، بدنه بلندتری خواهند داشت تا ماژول بارگذاری ویرجینیا (Virginia Payload Module) حاوی لوله‌های موشک کروز اضافی را در خود جای دهد. زیردریایی های کلاس ویرجرینا با استفاده از یک راکتور هسته ای می توانند در زیر آب با سرعت بیش از ۲۵ گره (۴۵ کیلومتر در ساعت) حرکت کنند در حالی که ماه ها در اعماق اقیانوس پنهان می مانند.

تنها ۲۱ فروند از زیردریایی کلاس ویرجینیا وجود دارد، از جمله زیردریایی USS Indiana که در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۸ اولین ماموریت خود را انجام داد.

برای اینکه ببینید از زمان جنگ جهانی دوم تا چه حد فناوری زیردریایی ها پیشرفت کرده است، در نظر بگیرید که یک زیردریایی کلاس گاتو (Gato) متعلق به نیروی دریایی ایالات متحده در سال ۱۹۴۳ فقط ۲,۴۰۰ تن در حالت غوطه وری وزن داشت و با سرعت ۹ گره (۱۶ کیلومتر ) در ساعت در حالت غوطه ور و ۲۱ گره (۳۸.۵ کیلومتر) در ساعت در روی سطح حرکت می کرد. و زیردریایی کلاس گاتو هر زمان که ممکن بود روی سطح آب حرکت می کرد. زیردریایی های دیزلی دهه ۱۹۴۰ در زیر آب کندتر بودند و برای شارژ مجدد باتری‌های خود نیاز داشتند به سطح آب بیایند، در حالی که خدمه آن ها به شدت به مقداری هوای تازه محتاج بودند.

در طول دو دهه از زمانی که بانی اصلی کلاس ویرجینیا – زیردریایی USS Virginia – در سال ۲۰۰۳ به آب انداخته شد، این زیردریایی ها فقط کشنده‌تر شده‌اند. اولین مدل ها دارای ۱۲ لوله سیستم پرتاب عمودی (VLS) برای موشک های کروز حمله زمینی Tomahawk و همچنین چهار لوله اژدر برای اژدرهای Mk-48 یا مین ها بودند. نسخه Block III اما VLS ها را با دو لوله شش موشکی لوله های باری ویرجینیا جایگزین کرد. زیردریایی های نسخه Block V که اکنون در حال ساخت هستند، آتشبارهای موشکی شناور خواهند بود: یک ماژول بارگذاری جدید ویرجینیا که در میانه بدنه زیردریایی قرار می‌گیرد، چهار لوله پرتاب عمودی بزرگ مجهز به هفت تاماهاک را در مجموع ۴۰ لوله اضافه می‌کند.

کلاس ویرجینیا با ده‌ها موشک مادون صوت تاماهاک که می‌توانند اهدافی را در فاصله ۱,۶۰۰ کیلومتر دورتر هدف قرار دهد (و در نهایت موشک‌های مافوق صوت پیشرفته‌تر) می‌توانند در حین حرکت در آب‌های دور از دسترس، به عمق خاک دشمن حمله کنند. اما تمرکز صرف بر روی سلاح‌ها به معنای غافل شدن از ویژگی‌هایی است که زیردریایی‌ها را از زمان ظهور اولین U-boat‌ها در جنگ جهانی اول بسیار مرگبار و ترسناک ساخته است. یک رزمناو کلاس Ticonderoga نیروی دریایی ایالات متحده دارای ۱۲۲ لوله موشک VLS است و یک ناو کلاس فورد می تواند تقریباً ۱۰۰ هواپیما را به پرواز درآورد- اما هیچ کدام نمی توانند زیر اقیانوس پنهان شوند. توانایی زیردریایی ها برای پنهان ماندن، شناسایی یک هدف بدون شناسایی شدن، و نابود کردن آن هدف و فرار است که این کشتی ها را بسیار ترسناک می کند. همچنین به همین دلیل است که بهترین سلاح برای از بین بردن زیردریایی هسته ای دشمن با یک زیردریایی دیگر است.

و کلاس ویرجینیا ممکن است بهترین در جهان در انجام این ماموریت باشد. برایان کلارک، افسر سابق زیردریایی نیروی دریایی ایالات متحده و اکنون یکی از اعضای ارشد مؤسسه هادسون می گوید: «آنها بسیار بی صدا هستند و حسگرهای بسیار خوبی روی خود دارند. از نظر مقابله با زیردریایی‌های چینی و روسی، کلاس ویرجینیا برتر است زیرا قبل از شناسایی دشمن را شناسایی می‌کند».

کلارک قبل از اینکه برای اولین بار روی زیردریایی کلاس ویرجینیا قدم بگذارد، سال‌ها در زیردریایی های تهاجمی قدیمی‌تر و زیردریایی های حامل موشک‌های بالستیک ایالات متحده خدمت کرده بود. این یک تجربه بسیار آگاهی بخش بود. به باور وی، ویرجینیا در مقابل لس آنجلس «فقط از نظر دیجیتالی و کامپیوتری سازی مانند شب و روز است». برای مثال، آن فیلم‌های جنگ جهانی دوم را که در آن کاپیتان زیردریایی از پریسکوپ به بیرون نگاه می‌کند، فراموش کنید. کلارک توضیح می‌دهد که در زیردریایی کلاس ویرجینیا، «پریسکوپ از بدنه عبور نمی‌کند». پریسکوپ فقط یک دوربین روی دکل است که بالا می رود. و سپس در اتاق کنترل می نشینید و نمایشگر ویدیویی را تماشا می کنید».

حتی کشورهای خارجی هم می خواهند زیردریایی کلاس ویرجینیا را داشته باشند. استرالیا تصمیم گرفته است تا در دهه ۲۰۳۰ زیردریایی های دیزلی کلاس Collins خود را با پنج زیردریایی کلاس ویرجینیا جایگزین کند.

زیردریایی مقرون به صرفه

«ارزان» نامیدن یک زیردریایی ۴ میلیارد دلاری تناقض گویی به نظر می رسد. اما در کنار دلایل دیگر، نیروی دریایی ایالات متحده زیردریایی کلاس ویرجینیا را ساخت زیرا انتخاب اولش بسیار گران بود. در اوایل دهه ۱۹۸۰، نیروی دریایی نگران بود که زیردریایی های تهاجمی موجود در کلاس لس آنجلس – که برای اولین بار در سال ۱۹۷۶ به آب انداخته شدند – نتوانند با نسل جدیدی از زیردریایی های شوروی مانند کلاس بی صدای Akula رقابت کنند. پاسخ نیروی دریایی کلاس Seawolf بود، گروهی از زیردریایی‌های بسیار پیشرفته که هر کدام ۳ میلیارد دلار هزینه داشتند (حدود ۶ میلیارد دلار امروز) که آنها را به گران‌ترین زیردریایی‌های تهاجمی ایالات متحده تبدیل کرد. در پایان، نیروی دریایی فقط سه زیردریایی کلاس Seawolf ساخته شد.

زیردریایی USS California یکی از ۲۱ زیردریایی فعال نیروی دریایی ایالات متحده در کلاس ویرجینیا است که در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۱ وارد سرویس شد.

همزمان، با پایان جنگ سرد، به نظر می‌رسید که نیاز چندانی به زیردریایی‌های تهاجمی فوق‌العاده گران قیمتی که برای مبارزه با ناوگان رو به زوال و کوچک‌تر زیردریایی‌های روسیه طراحی شده بودند، وجود نداشت (چین در این مرحله هنوز به عنوان یک تهدید شناخته نمی شد). به جای ناوگانی اقیانوسی در اقیانوس اطلس شمالی، نیروی دریایی ایالات متحده بر جنگ های ساحلی – انجام عملیات های جزئی نزدیک به ساحل – در مناطقی مانند خلیج فارس متمرکز شد.

در حالی که کار روی طراحی نسخه جایگزین کلاس لس آنجلس در اوایل دهه ۱۹۹۰ آغاز شد، نیروی دریایی ایالات متحده به یک زیردریایی تهاجمی نیاز داشت که به اندازه کلاس Seawolf توانایی نداشت: هزینه کمتر و ساخت آسان‌تر. نتیجه کلاس ویرجینیا بود که بسیاری از فناوری‌های Seawolf را در خود جای داده بود، اما در یک قالب کوچک‌تر و کندتر. بر اساس گزارش سرویس تحقیقات کنگره، آخرین نسخه این زیردریایی با احتساب ماژول باری ویرجینیا، ۴.۳ میلیارد دلار برای هر فروند هزینه خواهد داشت. کلارک می گوید که زیردریایی کلاس ویرجینیا «نوعی سازش بوده است. بیایید یک کشتی بسازیم که به نوعی قادر به انجام تمام کارهایی باشد که زیردریایی ها ممکن است مجبور به انجامشان باشند. کمی عملیات ویژه و فرستادن نیروهای تفنگدار ویژه دریایی به خشکی، کمی جمع آوری اطلاعات در ساحل، چند حمله موشکی کروز. این یک نوع زیردریایی همه فن حریف بود».

شکار کنید یا شکار شوید

اما دیدگاه‌های مبارزه با کشورهای با قدرت نظامی پایین تر مانند ایران و کره شمالی با شبح یک جنگ سرد جدید جایگزین شده است زیرا ایالات متحده برای اولین بار در دهه‌ها به جنگ علیه قدرت‌های بزرگی مانند روسیه و چین می‌اندیشد. سوال نهایی برای کلاس ویرجینیا به این خلاصه می‌شود: چگونه با زیردریایی‌های روسی و چینی که قصد شکارشان را دارد (و البته به دنبال شکار آن هستند) مقایسه می‌شود؟

هنگامی که کارشناسان نیروی دریایی ایالات متحده در سال ۲۰۰۸ برداشت چینی ها از زیردریایی های آمریکایی را تجزیه و تحلیل کردند، دریافتند که کارشناسان چینی «زیردریایی های کلاس ویرجینیا را به دلیل فناوری پیشرفته و بی صدا بودنشان قابل احترام می دانند». با این حال، دیگر قدرت های جهانی زیردریایی های ترسناک خود را دارند که کلاس ویرجینیا باید با آنها مبارزه کند.

بهترین مقایسه بین کلاس ویرجینیا و کلاس Yasen M، پیشرفته ترین زیردریایی تهاجمی روسیه است. ادوارد گایست، محقق RAND Corp می گوید که Yasen-M با ۱۳,۸۰۰ تن وزن «جواهر تاج نیروی دریایی معاصر روسیه و شاید اوج فناوری نظامی روسیه امروزی است».

مراسم به آب انداختن K-329 Belgorod، زیردریایی جدید کلاس Yasen نیروی دریایی روسیه که رقیب اصلی زیردریای های آمریکایی ویرجینیا هستند.

Yasen-M یک زیردریایی به شدت مسلح است که برای انجام حملات موشکی از فاصله دور طراحی شده است. این زیردریایی مجهز به ۳۲ لانچر لوله ای پرتاب موشک است که می تواند موشک های مافوق صوت Zircon و موشک کروز Kalibr را شلیک کرده و همچنین ۱۰ لانچر پرتاب اژدر دارد.

مایکل پترسن، مدیر موسسه مطالعات دریایی روسیه در کالج جنگ دریایی ایالات متحده، مدعی است: «از منظر بی صدایی زیردریایی ها، ویرجینیاها و Seawolf های قدیمی بی صداترین زیردریایی های روی کره زمین هستند. «Yasen-M نیز یکی از بی صداترین زیردریایی‌های جهان است، اما طبق گزارش‌ها هنوز به سطح بی صدایی زیردریایی‌های آمریکایی دست نیافته است. با این وجود، مکان یابی و ردیابی آن بسیار دشوار است.»

پترسن زیردریایی کلاس ویرجینیا را در فناوری سونار و نرم افزار پردازش سیگنال برتر ارزیابی می کند. پترسن تصریح می کند: «بی صدایی تنها چیزی نیست که در جنگ زیردریایی ها مهم است. توانمندی سنسوری نیز به همان اندازه حیاتی است. برای من روشن نیست که روسیه هنوز توانسته باشد خود را به قابلیت‌های سنسوری زیردریایی کلاس ویرجینیا برساند».

از قضا، Yasen-M ممکن است همان Seawolf روسیه باشد. کارشناسان معتقدند که روسیه فقط می تواند هزینه ساخت تعداد انگشت شماری از آنها را داشته باشد.

دشمن واقعی ویرجینیا

خطرناک‌ترین دشمن زیردریایی کلاس ویرجینیا ممکن است نه زیردریایی‌های شکارچی-قاتل روسی یا ناوشکن‌های چینی، بلکه نیازمندی های تعمیر و نگهداری خود آن باشند. قابلیت های کلاس ویرجینیا هر چه که باشند، ثابت شده است که حفظ آن ها یک چالش بزرگ است. در یک مورد، قطعات زودتر از آنچه طراحان پیش بینی کرده بودند فرسوده می شوند. کلارک می‌گوید: «این امر واقعاً در دسترس بودن کلاس ویرجینیا را کاهش داده است».

اگرچه نیروی دریایی در مورد این قطعات خاص صحبتی به میان نیاورده است، به نظر می رسد برخی از مشکلات ناشی از قطعات تجاری قدیمی و منسوخ است که برای صرفه جویی در هزینه به کار گرفته شده اند. کلارک خاطرنشان می کند: «از آنجا که فکر نمی کردید به این زودی خراب یا فرسوده شوند، زنجیره تأمین برای آنها ندارید. شما انبوهی از آنها را با پیش بینی خرابی های مکرر خریداری نکرده اید».

کمبود ظرفیت کشتی‌سازی نیروی دریایی ایالات متحده این مشکل را تشدید می کند، معضلی که زیردریایی‌ها و سایر کشتی‌های جنگی را از تعمیر و نگهداری لازم محروم می‌کند. حدود یک سوم از ۵۰ زیردریایی تهاجمی نیروی دریایی ایالات متحده در حال حاضر در هر زمان معین به دلیل تاخیر در تعمیر و نگهداری غیرفعال هستند. جای تعجب نیست که نسل بعدی زیردریایی های تهاجمی نیروی دریایی آمریکا برای تعمیر و نگهداری آسان تر طراحی شده باشند.

و با توجه به اینکه استرالیا قرار است پنج فروند نسخه فعلی زیردریایی ویرجینیای ساخت ایالات متحده را دریافت کند، به علاوه این موضوع که نیروی دریایی در نظر دارد ناوگان زیردریایی های تهاجمی خود را به ۷۲ فروند افزایش دهد یا خیر، نیاز به زیردریایی های بیشتری وجود خواهد داشت. اما ظرفیت کشتی سازی کافی برای رسیدن به این اعداد ممکن است وجود نداشته باشد. هدف نیروی دریایی ایالات متحده این است که سالانه دو فروند زیردریایی کلاس ویرجینیا، و در مجموع ۱۰ فروند، بین سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۸ بسازد. با این وجود شاید کارخانجات کشتی سازی ایالات متحده تا سال ۲۰۲۸ نتوانند بیشتر از نرخ ۱.۲ زیردریایی در هر سال بسازند.

با این وجود، کلاس ویرجینیا ستون فقرات ناوگان زیردریایی تهاجمی ایالات متحده برای دهه‌های آینده باقی خواهد ماند. این زیردریایی به‌طور مداوم با سلاح‌ها و حسگرهای جدید ارتقا پیدا می‌کند، و همچنان یک پلتفرم قدرتمند باقی می‌ماند که بی‌صدا در زیر اقیانوس کمین کرده است.