پیام امسال حسن روحانی چیست؟
مجمع عمومی سازمان ملل این روزها مانند هر سال به ویترینی تبدیل شده است؛ ویترینی که رسانهها عملکرد روسای جمهور و هیاتهای دیپلماتیک را به دقت مینگارد.
تنها پیام کوتاهی از سوی روسای جمهور و هیاتهای دیپلماتیک کافی است تا صدها گونه یک خبر یا اظهارنظر بازتاب داشته باشد.
فراتر برویم و با دقت نگاه کنیم راهروهای مجمع عمومی سازمان ملل همان جایی است که حاشیه بر متن غلبه میکند، این روزها همه منتظرند ببینند در روز بعد از سخنرانی اوباما؛ در راهروهای مجمع عمومی سازمان ملل چه خواهد گذشت.
حسن روحانی در همان روز سخنرانی میکند. البته اگر اوباما نتواند دیداری را رقم بزند. نشستن پای سخنرانی، میتواند خود جذابیتهای خبری دیگری هم داشته باشد. بههر حال چشم ناظران چهار گوشه دنیا به نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل دوخته شده است اما این اجلاس برای ایران فراتر از آنچه در سالهای گذشته رخ داد داشته است، دارد. سفر روحانی به نیویورک تا حدود زیادی یادآور سفر سیدمحمد خاتمی، رئیسجمهور اسبق کشورمان به نیویورک است.
چرا مهم است؟
در حاشیه آن نتیجه یکسال مذاکرات هستهای با ۱+۵ موسوم به توافقات ژنو در حاشیه این اجلاس بیش از بیش مشخص میشود و حضور روحانی در نیویورک میتواند بر این مذاکرات تاثیرگذار باشد. سران و مقامهای ارشد افزون بر ۱۹۰ کشور دنیا درحال گردآمدن، زیر یک سقف برای شرکت در بزرگترین المپیک سیاسی دیپلماتیک یعنی شصتونهمین مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک هستند.
این رویدادی است که هرساله تکرار میشود و مقامهای ارشد دولتها از این فرصت برای بیان دیدگاههایشان در قبال رخدادهای بینالمللی استفاده میکنند. ویترین منهتن دو سالی است که حسن روحانی را به تصویر میکشد با طرح جهانی برای صلح و اینبار طرحی دیگر ... یک مهرماه رئیسجمهور در جمع اصحاب رسانه و بعدازظهر همان روز در جمع ایرانیان؛ البته هیچ خبری مانند حاشیه مذاکرات و دیدارهای دوجانبه نمیتواند از اصل موضوع بکاهد مجمع شصتونهم مهم است.
تاکنون چهار مقام عالیرتبه ایرانی به سازمان ملل مسافرت کردهاند؛ شهید محمدعلی رجایی در مهرماه ۱۳۵۹ به عنوان نخستوزیر، آیتالله سیدعلی خامنهای در شهریور ۱۳۶۶ بهعنوان رئیسجمهور، سیدمحمد خاتمی در شهریور ۱۳۷۷ بهعنوان رئیسجمهور و محمود احمدینژاد به عنوان رئیسجمهور در سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ هر سال در این مجمع حضور داشت.
نخستین سفر
به دنبال صدور قطعنامه ۴۷۹ شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد جنگ ایران و عراق و عدم پذیرش آن از سوی ایران، دبیرکل سازمان ملل خواستار اعزام هیأتی از ایران به آن شورا شد؛ شهید رجایی پس از مطرح شدن این قضیه راهی نیویورک شد تا در شورای امنیت سازمان ملل به دفاع از حق مردم ایران در مقابل عراق بپردازد؛ بهزاد نبوی وزیر مشاور در امور اجرایی، گودرز افتخار عضو شورای نگهبان، یک نفر از وزارت امورخارجه، سه نفر از دفتر نخستوزیر و چهار نفر خبرنگار و فیلمبردار از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و خبرگزاری پارس، عازم نیویورک شدند پس از ۱۳ ساعت پرواز، اولین مقام جمهوری اسلامی در ساعت هشت صبح جمعه به وقت تهران (نیم ساعت پس از نیمه شب به وقت نیویورک) وارد آن شهر شدند و در فرودگاه نیویورک مورد استقبال برادران شمس اردکانی، شمیرانی و همچنین سفیر الجزایر در آمریکا قرار گرفتند. سپس سادهترین هیات ایرانی که از ابتدای انقلاب تا به حال در مجمع عمومی سازمان ملل متحد حاضر شد.
دومین سفر
شهریور ۱۳۶۶ و پس از صدور قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل در روز ۲۹ تیر ۱۳۶۶ درباره جنگ ایران و عراق، رئیسجمهور وقت، آیتالله خامنهای در سازمان ملل به نمایندگی از ملت ایران به سخنرانی پرداخت. با بررسی روزنامههای مربوط به این مقطع تاریخی به نکات جالبی درباره همراهان رئیسجمهور دست مییابیم.
سومین سفر
سیدمحمد خاتمی پس از ۱۱ سال که از آخرین سفر یک رئیسجمهور از ایران به نیویورک میگذشت در شهریور ۱۳۷۷ راهی مقر سازمان ملل متحد در آمریکا شد. خاتمی در شرایطی عازم نیویورک شد که دولتمردان آمریکا این سفر را فرصت طلایی برقراری رابطه گسیخته شده بین دو کشور قلمداد میکردند، اما خاتمی در جلسه افتتاحیه که کلینتون نیز در آن سخنرانی میکرد، شرکت نکرد و برخلاف انتظار آمریکاییها، عصر راهی جلسه مجمع عمومی شد.
سفرهای احمدینژاد
هر کدام داستانی است که بیشتر تبلیغاتی بود؛ از بلند شدن مسئولان کشورها در جلسه مجمع تا صحبت از گفتوگوی رهبران دنیا، سخنرانی در دانشگاه کلمبیا، بازدید از محل حوادث ۱۱ سپتامبر. مقصر دانستن آمریکا در مورد هولوکاست و سخنرانی در مورد هولوکاست و.... حتی هیات ۱۰۰ نفره خانوادگی.
سفر اول روحانی
سفر اول روحانی یک ماه پس از تصدیاش بر کابینه یازدهم بود. روحانی در آن سفر با بیان صریح مواضع کشورمان از زبان رئیسجمهور در سازمان ملل و اما در دقایق پایانی این سفر ارتباط تلفنی دو رئیسجمهور حاشیهای پررنگتر از متن گردید. روحانی پس از بازگشت از این سفر ۶ روزه در فرودگاه مهرآباد در مورد این تماس تلفنی گفت: در همان روزهایی که به این سفر عازم بودم اولین خبرها را دریافت کردم که مقامات آمریکایی ابراز تمایل کردند که با ما ملاقاتی داشته باشند، وقتی وارد نیویورک شدم این مساله مفصلتر مطرح شد.
دیدار با اوباما دور از ذهن نیست
اکنون ۱۲ ماه از این تماس تلفنی میگذرد. خیلی از تحلیلگران از احتمال دیدار اوباما و روحانی در سفر پیش رو خبر میدهند. دیداری که بارها سخنگوی دولت آن را رد کرده و گفته است: رئیسجمهور هیچ برنامهای برای دیدار با اوباما ندارد. اما بدلیل برگزاری مذاکرات هستهای همزمان با اجلاس سازمان ملل، این دیدار دور از ذهن نیست.
همچنانکه خود روحانی نیز در مصاحبهای با شبکه تلویزیونی انبیسی آمریکا در پاسخ به سوالی درباره ملاقات با اوباما در صورت سفر به نیویورک گفت: فعلا در برنامه من چیزی بهعنوان ملاقات با رئیسجمهور اوباما وجود ندارد اما در دنیای سیاست همه چیز امکانپذیر است. حال باید دید در پرواز سیزدهم چه اتفاقی میافتد. روحانی در سخنرانی امسال آیا طرحی برای صلح ناپایدار در خاورمیانه خواهد داد؟
ارسال نظر