این آثار باستانی عربستان، ۳ هزار سال قدیمی‌تر از اهرام مصر است!
این مجسمه‌ها و حکاکی‌ها بین ۷ تا ۸ هزار سال قبل و تنها با استفاده از ابزارهای سنگی ساخته شده‌اند؛ اما با این حال زیبایی و ظرافتی که در ساخت آن‌ها به کار رفته حیرت‌انگیز و مسحورکننده است.
فرادید: وقتی محققان در سال ۲۰۱۸ مجموعه‌ای از مجسمه‌های سنگی شتر با اندازۀ شترهای واقعی را در شمال عربستان کشف کردند، تخمین اولیۀ آن‌ها این بود که این مجسمه‌ها حدود ۲ هزار سال قدمت دارند. اما تحقیقی که سه سال بعد در سال ۲۰۲۱ انجام شد نشان داد که قدمت این شترهای کنده‌کاری شده در دل صخره‌ها، حدودا ۶ هزار سال قدیمی‌تر از آن چیزی است که قبلا تصور شده بود.
این تحقیق که نتایج آن در نشریۀ «گزارش‌های علم باستان‌شناسی» منتشر شد، قدمت شترها را بین ۷ تا ۸ هزار سال تخمین زد. این تاریخ‌گذاری، شترهای سنگی عربستان را به قدیمی‌ترین پیکره‌های بزرگ حیوانی در تمام دنیا تبدیل می‌کند.
با در نظر گرفتن این که اهرام مصر 4500 سال و ساختار سنگی استون‌هنج در انگلستان 5 هزار سال قدمت دارند، می‌توانیم قدمت و اهمیت این آثار شگفت‌انگیز را درک کنیم؛ زمانی که اهرام مصر در حال ساخته شدن بودند، بیش از سه هزار سال از عمر شترهای سنگی گذشته بود!
تاریخ‌گذاری این آثار از طریق نوعی تحلیل شیمیایی و همچنین بررسی نشانه‌های باقی‌مانده از ابزارهای حکاکی بر روی پیکره‌ها انجام شد. ماریا گواگنین، سرگروه این تحقیق و باستان‌شناس موسسۀ مکس پلانک می‌گوید: «این پیکره‌ها واقعا مسحورکننده و زیبا هستند و تازه باید در ذهن داشته باشیم که ما داریم آن‌ها را در حالتی مشاهده می‌کنیم که تا حد زیادی فرسایش یافته‌اند و بخش‌هایی از آن‌ها به مرور جدا شده است؛ آن‌ها در شکل اولیه‌شان قطعا بسیار حیرت‌انگیز بوده‌اند. در بعضی از نقاط این محوطۀ باستانی ما شترهایی را می‌بینیم که در دو یا سه لایه بالای یکدیگر نقش بسته‌اند».
هنرمندان باستانی، این تصاویر را بر روی سه مجموعۀ صخره‌ای حکاکی کرده‌اند. علاوه بر 12 نقش شتر، نقش دو حیوان دیگر نیز در این مجموعه پیدا شده که ممکن است تصویر الاغ یا اسب باشند.
تخمین اولیه در مورد قدمت این آثار بر اساس قدمت نقش‌برجسته‌های شتر موجود در اردن شکل گرفته بود؛ اما قدمت‌سنجی رادیوکربن، تحلیل الگوهای آب و هوایی و سایر روش‌های تاریخ‌گذاری، زمانی بسیار قدیمی‌تر را برای این آثار نشان دادند. به علاوه هیچ اثری از سفالینه‌ها یا ابزارهای فلزی نیز در این محوطه پیدا نشد که این به نوبۀ خودش نشان‌دهندۀ زمانی بسیار قدیمی‌تر از تخمین‌های قبلی است. کنار هم گذاشتن همۀ شواهد نهایتا محققان را به این نتیجه رساند که این آثار متعلق به اواخر عصر حجر یا دورۀ «نوسنگی» هستند.
حکاکی حیوان دیگری که احتمالا الاغ یا اسب است
جالب اینجاست که این شترها با وجود ظرافت و زیبایی‌ای که دارند، تنها با ابزارهای سنگی ساخته شده‌اند. این ابزارهای سنگی احتمالا از جنس سنگ «چِرت» یا چخماق بوده‌اند. به نظر می‌رسد حکاکی این آثار نتیجۀ یک کوشش جمعی از سوی ساکنان باستانی منطقه بوده است.
آنطور که گواگنین می‌گوید: «شکارچیان باستانی مجبور به سفرهایی دائمی بودند و احتمالا برایشان اهمیت داشت که در زمان خاصی از سال برای مبادلۀ اطلاعات یا ازدواج دور هم جمع شوند. شاید اینجا همان جایی بوده که آن‌ها در آن جمع می‌شده‌اند».
ظاهرا این محوطه برای نسل‌ها محل تجمع این مردمان باستانی بوده است زیرا شواهدی از تعمیر و تراش مجدد بر روی حکاکی‌ها دیده می‌شود.
در زمان ساخت این پیکره‌ها یعنی در 6 هزار سال قبل از میلاد، شبه‌جزیرۀ عربستان سرشار از علفزارها بود و آب و هوای بسیار مرطوب‌تری نسبت به الان داشت.
محققان معتقدند که احتمالا شترهای تصویر شده در این مجسمه‌ها و حکاکی‌ها شترهای وحشی بوده‌اند زیرا سابقۀ اهلی کردن شترها به حدود 1200 سال قبل از میلاد برمی‌گردد. مردمان عصر نوسنگی در عربستان گاوها، گوسفندها و بزها را پرورش می‌دادند اما شترهای وحشی را احتمالا شکار می‌کردند.
ارسال نظر