میلیاردری که در یک هفته ثروتش بر باد رفت

فرارو: "گوتام آدانی" سرمایه دار هندی با ثروتی بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار وارد سال ۲۰۲۴ میلادی شد دارایی‌ای که او را به ثروتمندترین مرد آسیا و یکی از ثروتمندترین افراد جهان تبدیل کرد. مجموعه شرکت تحت مالکیت او با نام "گروه آدانی" با دارا بودن زیرمجموعه‌هایی در حوزه‌های انرژی، خدمات آب و برق، معدن، و لجستیک و سایر حوزه‌ها رشد چشمگیری داشته است.

 به نقل از وکس؛ اکنون، پس از این که یک شرکت سرمایه گذاری در ایالات متحده گروه آدانی را به دستکاری و تقلب در سهام متهم کرده آدانی میلیارد‌ها دلار از ارزش سهام شرکت و دارایی خالص خود را از دست داده است. این رخداد بزرگ پیامد‌هایی را برای شخص آدانی و شرکت هایش و احتمالا برای هندوستان به همراه خواهد داشت.

در تاریخ ۲۴ ژانویه شرکت هیندنبورگ ریسرچ مستقر در نیویورک گزارشی ۱۰۰ صفحه‌ای و کوبنده را چاپ کرد که نشان می‌دهد آدانی "بزرگ‌ترین کلاهبرداری در تاریخ شرکت ها" را انجام داده است. هیندنبورگ در آن گزارش ادعا کرده که گروه آدانی در طول دهه‌های متمادی "با کمک افراد دولتی در تقلب‌های مالیاتی، دستکاری سهام و پولشویی" دست داشته و از طریق مجموعه‌ای از شرکت‌های بین المللی اقدامات خود را تسهیل کرده است.

در آن گزارش اشاره شده که هفت شرکت آدانی طی سه سال گذشته شاهد افزایش قیمت سهام بوده اند. هیندنبورگ ادعا می‌کند که آن شرکت‌ها با بدهی مواجه هستند و حتی بدون وجود شواهدی مبنی بر تخلفات از سوی آن شرکت‌ها که به دنبال تحقیقات دو ساله هیندنبورگ ارائه شد سهام شان ۸۵ درصد بیش از ارزش واقعی شان قیمت گذاری شده است.

آدانی با پاسخی ۴۱۳ صفحه‌ای به این گزارش واکنش نشان داد و اعلام کرد که از مشاهده اتهامات مطرح شده توسط هیندنبورگ که آن را "مدوف منهتن" نامیده (برنی مدوف سرمایه دار و کلاهبردار مشهور که به جرم بزرگترین عملیات سرمایه گذاری کلاهبردارانه در تاریخ محکوم شده بود) "شوکه شده" و آن گزارش را "به شدت نگران کننده" خوانده است.

آن شرکت افزوده است: "این سند ترکیبی مخرب از اطلاعات نادرست گزینشی و حقایق پنهان مربوط به اتهامات بی اساس و بی اعتبار با انگیزه‌های پنهان" بوده است. آدانی افزوده است:"این صرفا یک حمله بی دلیل به شرکت خاصی نیست بلکه یک حمله حساب شده به هند، استقلال، یکپارچگی و کیفیت نهاد‌های هندی و داستان رشد و آرزو‌های بلندپروازانه هند است".

علیرغم تلاش‌های "آدانی" برای رد اتهامات مطرح شده از سوی هیندنبورگ واقعیت آن است که سرمایه گذاران به شدت نگران شده اند. ارزش سهام شرکت شاخص آدانی با نام "آدانی اینترپرایز" و هم چنین سهام سایر شرکت‌های آدانی سقوط کرده اند.

شرکت آدانی موفق شد در روز‌های پس از گزارش هیندنبورگ برای فروش ۲.۵ میلیارد دلاری سهام خود سرمایه جمع آوری کند و پس از آن فروش را متوقف کرد. طبق گزارش‌ها شرکت خدمات مالی و بانکداری سوئیسی "کردیت سوئیس" پذیرش اوراق قرضه آدانی را به عنوان وثیقه متوقف کرده و آژانس رتبه بندی اعتباری S&P چشم انداز اعتباری را برای دو شرکت آدانی کاهش داده است.

آدانی و اعضای خانواده اش گفته اند که در تلاش برای افزایش اعتماد وام ۱.۱ میلیارد دلاری با حمایت خود سهام شرکت‌های شان را پیش پرداخت خواهند کرد.

بخش عمده‌ای از ثروت آدانی در پیوندی تنگاتنگ با شرکت‌های اوست و با کاهش ارزش سهام آن شرکت‌ها ارزش دارایی خالص او نیز کاهش یافته است. براساس گزارش "بلومبرگ" آدانی اکنون ثروتی به ارزش ۵۹ میلیارد دلار دارد و این به معنای کاهش ارزش دارایی او به میزان نصف ارزش قبلی آن است.

"میلان وایشناو" مدیر و همکار ارشد برنامه آسیای جنوبی در بنیاد کارنگی برای صلح بین المللی می‌گوید که آدانی در سالیان اخیر به یکی از چهره‌های در ویترین برای نمایش رشد اقتصادی هند تبدیل شده شده و توضیح می‌دهد که رشد شرکت‌های آدانی و ثروت شخصی او بازتاب دهنده تصویری از ثروت هند است.

او می‌افزاید: " این واقعیت که شرکت او ممکن است در یک هفته ۱۰۰ میلیارد دلار از ارزش بازار را از دست بدهد و دارایی خالص او ۵۰ میلیارد دلار کاهش یابد یک معامله بزرگ است. دولت هند تصمیم گرفته تا روی تعداد انگشت شماری از قهرمانان ملی سرمایه گذاری کند، زیرا آنان سیاستگذاری صنعتی را دوباره کشف کرده اند همان طور که بسیاری از کشور‌های دیگر نیز این کار را انجام داده اند. آنان تصمیم گرفته اند به جای اجازه دادن به شرکت‌های چند ملیتی و ۵۰۰ شرکت فورچون خود وارد عرصه شده و پایگاه تولیدی هند را بسازند. آنان می‌خواهند شرکت‌های داخلی و بومی مسئولیت این کار را برعهده بگیرند".

این نشانه خوبی نیست که یکی از آن شرکت‌هایی که برای تصدی مسئولیت انتخاب شده دچار مشکل شده است. آدانی به "نارندرا مودی" نخست وزیر هند نزدیک است. آن دو اهل یک ایالت هستند و صعودشان نیز همزمان با یکدیگر بوده است. زمانی که مودی به عنوان نخست وزیر انتخاب شد با هواپیمای آدانی به دهلی نو پرواز کرد. آدانی و مودی هر دو به رشد اقتصادی هند متعهد هستند و این تصور گسترده وجود دارد که آدانی و کسب و کارش از رابطه شخصی او با مودی سود برده اند.

"مایکل کوگلمن" معاون مدیر برنامه آسیا و دستیار ارشد امور جنوب آسیا در اندیشکده مرکز ویلسون می‌گوید:"آنان ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند و قابل توجه است که استراتژی تجاری اصلی آدانی حول بخش‌های کلیدی‌ای است که به عنوان اولویت‌های دولت مودی در نظر گرفته می‌شوند حوزه‌هایی مانند زیرساخت‌ها و انرژی پاک".

آدانی نام بزرگی در هند در هر دو حوزه مالی و سیاسی محسوب می‌شود و حمله هیندنبورگ به او پیامد‌های سیاسی و اقتصادی مهمی به همراه خواهد داشت.

کوگلمن می‌گوید:"شرکت او و تمام شرکت‌های مرتبط بزرگ هستند. آن شرکت‌ها در همه جا حضور دارند. آدانی منافع بزرگی دارد. او بخش‌های مختلف اقتصاد هند را تحت کنترل خود دارد".

در هند، اعضای اصلی جریانات اپوزیسیون انتقاد خود را در این باره آغاز کرده اند و برگزاری جلسه پارلمان هند برای چند روز به تعویق افتاد.

گوتام آدانی کیست و چه می‌کند؟

آدانی ۶۰ ساله اهل گجرات در غرب هند است. او پیش از ورود به عرصه تجارت جهانی تحصیل را رها کرد و به عنوان جدا کننده الماس در بمبئی کار کرد. او در سال ۱۹۸۸ میلادی شرکت صادرات آدانی را راه اندازی کرد که در نهایت به شرکت‌های آدانی تبدیل شد.

کوگلمن می‌گوید گاهی از آدانی تحت عنوان "راکفلر هند" یاد می‌شود، اما او گمان می‌کند این ارزیابی درستی درباره او نیست. او می‌افزاید: "آن چه او را از نظر بسیاری از هندی‌ها جذاب می‌سازد آن است که از سطوح بالایی از امتیازات برخوردار نیست و این ویژگی او را شبیه مودی می‌سازد".

گروه آدانی در حال حاضر شامل چندین شرکت در حوزه‌هایی مانند انرژی، حمل و نقل و معدن است. هم چنین، گروه آدانی چندین بندر و فرودگاه را مدیریت می‌کند. آدانی و اعضای خانواده اش آن شرکت را اداره می‌کنند. روزنامه "نیویورک تایمز" در سال ۲۰۲۲ میلادی در گزارشی اشاره کرد که بخش عمده ثروت آدانی از فعالیت در حوزه‌های معدن، کشتیرانی و سوزاندن زغال سنگ به دست می‌آید، اما او هم چنین نسبت به ارائه میلیارد‌ها دلار برای کمک به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در هند متعهد شده است. آدانی به "نیویورک تایمز" گفته بود:"هند باید از مرحله در حال توسعه بودن به سمت توسعه یافتگی حرکت کند و برای هند انرژی در این مسیر به مثابه غذا است".

سهام شرکت‌های آدانی طی دو سال گذشته افزایش ارزشی نجومی داشته اند که همراه با رشد کلی ارزش دارایی آدانی حتی پیش از انتشار گزارش هیندنبورگ برخی اعتراضات را برانگیخته بود. بخش عمده ارتباط فعالیت‌های تجاری شرکت‌های آدانی با شرکت‌های هلدینگ در بهشت‌های مالیاتی ردیابی شده و به این گمانه زنی دامن زده که نوعی دستکاری در جریان مالی گروه آدانی وجود دارد.

"نیویورک تایمز" اشاره می‌کند که آدانی در مورد مسائل مالیاتی مربوط به واردات زغال سنگ مورد تحقیق قرار گرفته و مشخص شد که در این عرصه شفافیت نداشته است. هم چنین، آدانی با طرح دستکاری بازار سهام هند مرتبط بوده است. بار بدهی آدانی سرمایه گذاران را نیز ترسانده است.

کوگلمن می‌گوید:"به طور طبیعی زمانی که یک شرکت بزرگ به این سرعت ثروتمند می‌شود ابعاد آن روز به روز گسترش می‌یابد و بررسی‌ای دقیق درباره آن صورت می‌گیرد. آن چه گزارش هیندنبورگ نشان می‌دهد گزارشی فوق العاده جامع و مفصل از نمونه‌های بسیار بزرگ ارتکاب فساد مالی و تحلفات مالی است".

"وایشناو" می‌گوید:"موارد ذکر شده در گزارش اخیر در هندوستان نوعی راز آشکار بود، اما گویای آن است که چنین گزارشی باید منتشر می‌شود. بسیاری از افراد در دالان‌ها درباره این مسائل با آرامی با یکدیگر صحبت می‌کردند، اما در واقع، نمی‌خواستند از ترس این که این مسائل چه معنایی برای آینده شان خواهد داشت به طور علنی درباره آن سخن بگویند".

در گزارش هیندنبورگ اشاره شده که "وینود آدانی" برادر گوتام آدانی و همکاران نزدیک اش کنترل چندین شرکت را در جزیره موریس در دست داشتند. هم چنین، آن گزارش شرکت‌های دیگری را شناسایی کرده که توسط "وینود آدانی" به طور مخفیانه در امارات متحده عربی، سنگاپور و چندین جزیره کارائیب کنترل می‌شوند. در گزارش اشاره شده که بسیاری از آن شرکت‌ها "هیچ نشانه آشکاری از عملیات از جمله عدم گزارش کارمندان، آدرس‌ها یا شماره تلفن‌های مستقل و حضور آنلاین معناداری نداشته اند".

با این وجود، طبق ادعای مطرح شده در گزارش آن شرکت‌ها میلیارد‌ها دلار به شرکت‌های آدانی انتقال داده اند. در گزارش ادعا شده که از آن شرکت‌ها برای دستکاری سهام و پولشویی به منظور "حفظ ظاهر همراه با سلامت مالی" استفاده شده است. هم چنین، در گزارش هیندنبورگ اشاره شده که گروه آدانی کانون چهار تحقیق عمده درباره کلاهبرداری‌های دولتی بوده است و به نظر می‌رسد که "بی نظمی‌های حسابداری آشکار و معاملات ناقص" آن به دلیل غیر موجود بودن کنترل‌های مالی امکان پذیر شده است. در آن گزارش به بدهی‌های شرکت آدانی و کنترل شدید آن توسط اعضای خانواده او اشاره شده است.

"ناتان اندرسون" بنیانگذار "هیندنبورگ" می‌گوید پیش از این نیز کارزار‌های کوتاه مدت موفقی را از جمله علیه شرکت‌های سازنده خودرو‌های برقی "نیکلا" و "لردستاون موتورز" راه اندازی کرده بود. او به "نیویورک تایمز" می‌گوید:" شرکت‌های ظالمانه زیادی وجود دارند. برخی از شرکت‌هایی که ما بررسی کرده ایم اصلا درآمدی ندارند".

این که گروه آدانی چگونه طوفانی که هیندنبورگ به راه انداخته را در بلند مدت پشت سر گذاشته بود هنوز مشخص نیست. با این وجود، در کوتاه مدت دست کم قیمت سهام بسیاری از شرکت‌های آن گروه کاهش یافته که نشان می‌دهد به نظر می‌رسد سرمایه گذاران به هشدار هیندنبورگ توجه کرده اند.

این وضعیت برای آدانی یا هند عالی نیست

دولت هند وزن و اعتباری برای وضعیت بغرنج ایجاد شده فعلی در مورد آدانی قائل نشده و اعلام کرده که صنعت بانکداری آن کشور باثبات است و گزارش علیه آدانی را صرفا مسئله‌ای مرتبط با بازار می‌داند. هنوز مشخص نیست که تاثیر گزارش بر هند چه بود. با این وجود، دورنما عالی به نظر نمی‌رسد.

آدانی یکی از بزرگترین شرکت‌های هند و صاحب آن یکی از ثروتمندترین افراد سیاره زمین است. اگر آن شرکت متحمل آسیب شود اثرات آن موج‌های منفی‌ای برای اقتصاد هند خواهد داشت.

"وایشناو" می‌گوید: "بزرگترین تاثیر منفی آن بر اقتصاد هند کاهش اعتماد سرمایه گذاران خارجی نسبت به آن کشور خواهد بود. اخیرا پناهگاه‌های امن زیادی برای سرمایه گذاری مردم در بازار‌های نوظهور وجود نداشته اند:روسیه منطقه ممنوعه محسوب می‌شود، برزیل اعتراضات بزرگ خیابانی را شاهد بوده و چین سرمایه گذاران را عصبی می‌کند. در نتیجه، قطعا سقوط شرکتی مانند آدانی به طور چشمگیری باعث افزایش ریسک و خطر سرمایه گذاری در هندوستان و معامله با آن کشور می‌شود. آنجاست که مردم با خود می‌گویند علیرغم آن که از ظهور هند به عنوان قدرتی مطرح سخن گفته می‌شود انتشار یک گزارش علیه یکی از بزرگترین شرکت‌های ملی آن کشور نشان می‌دهد که داستان اقتصادی هند واقعا قوی می‌باشد یا بخش مهمی از آن ساختگی بوده است".

هند قرار است در اواخر سال جاری میزبان نشست گروه جی -۲۰ باشد. "وایشناو" خاطرنشان می‌سازد که گروه آدانی نقش مهمی در ایجاد زیرساخت‌های هند دارد. او می‌گوید اگر شرکت‌های وابسته به گروه آدانی منحل شوند یا ارزش سهام شان به شدت کاهش یابد به معضلی اساسی برای هند در روند ملت سازی آن کشور تبدیل خواهند شد".

هند پیش‌تر شاهد بوده که شرکت‌های بزرگ با چالش‌های بزرگی روبرو بوده اند. با این وجود، این بار هند بزرگ تر، آدانی بزرگ‌تر و بازار‌ها بزرگ‌تر هستند و سقوط و پیامد‌های آن بزرگتر خواهد بود. گزارش هیندنبورگ مطمئنا سرمایه گذاران و بازار‌ها را عصبی کرده است. داستان گسترده‌تر از معنای بلند مدت این موضوع هنوز نوشته نشده است.