این حیوان، بزرگ‌ترین مغز جهان را نسبت به جثه خود دارد

گجت نیوز: کدام حیوان بزرگ‌ ترین مغز جهان را نسبت به جثه خود دارد؟ در ادامه این مطلب به این سوال جالب علمی، پاسخ خواهیم داد.

مطالعه علمی که در ادامه به آن خواهیم پرداخت به حیوان کوچکی اشاره می‌کند که بزرگ‌ ترین مغز جهان را نسبت به جثه خود دارد. در واقع حیوانات کوچک‌‌تر نسبت به بدن خود، مغز بزرگ‌تری دارند؛ اما آیا مغز بزرگ‌تر نشان دهنده هوش بیشتر در این حیوانات است؟

حیوانی با بزرگ ترین مغز جهان نسبت به جثه‌اش

نهنگ اسپرم،‌ بزرگ‌ ترین مغز جهان با وزن ۸ کیلوگرم را دارد. اما مطالعات نشان می‌دهند که گونه‌ای از موچه‌ها به نام Brachymyrmex بزرگ‌ ترین مغز جهان را نسبت به جثه خود دارند. میانگین توده بدن این مورچه‌ ۰/۰۴۹ میلی گرم و میانگین توده مغز آن ۰/۰۰۶ میلی گرم است. یعنی مغز آن تقریبا ۱۲ درصد از جثه آن را تشکیل می‌دهد و نسبت مغز آن به جرم جثه‌اش حدود ۱ به ۸ است.

به طور کلی، اندازه مغز حیوانات با اندازه جثه حیوانات افزایش می‌یابد. سوفی اسکات (استاد علوم اعصاب شناختی) در دانشگاه کالج لندن می‌گوید که مغز بزرگ‌تر حیوانات معمولاً با سه عامل مرتبط است؛ سرمایه گذاری مادر در رشد هر فرزند، پیچیدگی رفتار و بزرگی جثه آن‌ها. اسکات در این باره گفت:

داشتن جثه بزرگ‌تر به معنای نیاز به کنترل بیشتر آن است؛ به عنوان مثال شکارچیان معمولاً به دلیل نیاز به رفتارهای پیچیده‌تر، بزرگ‌تر هستند. آن‌ها برای توانایی در گول زدن طعمه خود از داشتن مغز بزرگ‌تر سود می‌برند.

اما بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ میلادی، اندازه مغز پیش‌بینی کننده کامل هوش حیوانات نیست. به عنوان مثال مغز یک فیل آفریقایی به طور میانگین ۴/۶ کیلوگرم (۳ برابر بزرگ‌تر از مغز انسان) وزن دارد. اندازه مغز این حیوان تا حدی به دلیل مخچه عظیم آن‌ها است که برای هماهنگی فعالیت عظلات در تنه و گوش‌ آن‌ها استفاده می‌شود.

همانطور که اندازه مغز به طور مطلق پیش بینی کننده هوش حیوانات نیست،‌ مقایسه توده مغز نسبت به جثه نیز پیش بینی کننده خوبی برای هوش نیست.

نسبت توده مغز به بدن در انسان‌ها و جوندگان (۱ به ۴۰) تقریباً مشابه است. با این حال اگر یک موش به اندازه یک انسان بود، به این اندازه باهوش نبود؛ زیرا دارای قشر مغز کوچکتر است و نورون‌های کمتری نسبت به انسان دارد. اسکات گفت:

اگر به مغز خرگوش، گربه و میمون کوچک نگاه کنید، اندازه آن‌ها چندان با هم تفاوتی ندارد. اما رفتار آن‌ها به دلیل ماهیت سلول‌های مغزی متفاوت است. میمون‌ها، مغزی با نواحی لوب پیشانی نسبتاً بزرگ‌تر و رفتارهای کنجکاوی محور دارند.

اسکات توضیح داد که سازگاری‌های تکاملی، ساختار مغز را تغییر می‌دهند تا اندازه نواحی خاصی را افزایش دهند و به ارتباطات عصبی خاصی کمک کنند. در ما انسان‌ها، اندازه قشر مغز و تراکم نورون‌های قشر مغز، علت هوش بیشتر از اندازه ما نسبت به جثه‌مان را توضیح می‌دهد.

انسان‌ها در مقایسه با سایر حیوانات، بدن بسیار کوچکی نسبت به مغز خود دارند. وقتی مغز گونه‌های مختلف را با هم مقایسه می‌کنیم، مهم است که معماری مغز و اندازه آن را در نظر بگیریم. زیرا نسبت توده مغز به جثه، رشد تکاملی قشر مغز و تراکم اتصالات عصبی موجود در آن را در نظر نمی‌گیرد.

دانشمندان از ضریب انسفالیزاسیون (EQ) به عنوان معیار دقیق‌تری برای سنجش هوش حیوانات استفاده می‌کنند. ضریب انسفالیزاسیون، اندازه نسبی مغز است که در یک گونه خاص در مقایسه با اندازه مغز مورد انتظار سایر گونه‌هایی که همان اندازه بدن مشابه را دارند، مشاهده می‌شود.

یکی از عوامل مهم در EQ، اندازه نسبی قشر در مقایسه با بقیه‌ی مغز است. مقایسه هوش حیوانات بر اساس EQ آن‌ها دقیق‌تر از مقایسه نسبت توده مغز به بدن آن‌ها است. مفهومی به نام قانون هالر وجود دارد که بر طبق آن هرچه حیوان بزرگ‌تر باشد، نسبت مغز به بدن آن کوچک‌تر خواهد بود. ولفیلا گروننبرگ (استاد بیولوژی دانشگاه آریزونا) گفت:

کوچک‌ترین حیوانات، نسبتاً بزرگ ترین مغز را نسبت به جثه خود دارند.

به عنوان مثال‌ مورچه‌ها در مقایسه با زنبورها و مگس‌های اره‌ای، مغز نسبتاً کوچکی دارند. این مسئله احتمالاً به این دلیل است که مورچه‌ها پرواز نمی‌کنند و پرواز نیاز به پردازش بصری زیادی دارد. بنابراین بسیاری از حشرات پرنده، چشم‌های بزرگ‌تر و در نتیجه لوب‌های نوری بزرگ‌تر دارند. در برخی از حشرات، مانند سنجاقک، پردازش بصری بیش از نیمی از کل مغز آن‌ها را در برمی‌گیرد.