ناصرالدین‌شاه و نصب اولین مجسمه تهران

همشهری آنلاین: ناصرالدین شاه قاجار اولین کسی بود که از او مجسمه ای ساخته و در تهران نصب کردند؛ او که پس از بازگشت از سفر فرنگ سخت شیفته شهرها و مردمان فرنگ شده بود دوست داشت به شیوه آنها هم مجسمه ای از او بسازند و در یکی از میادین اصلی شهر آن را نصب کنند.

تندیس ناصرالدین شاه به دستور اقبال السلطنه، وزیر قورخانه و توسط میرزا علی اکبر معمار ساخته شد. در روزنامه شرف سال پنجم، شماره ۵۰، ربیع الثانی ۱۳۰۴ قمری در صفحات یک و دو در این مورد چنین آمده است:

«برحسب دستورالعمل جناب اقبال السلطنه وزیر قورخانه مبارکه مجسمه ای از تمثال بندگان اقدس تقریبا به اندازه جسم و هیکل مبارک سواره با لباس رسمی ساخته و ریخته اند که از حیث صنعت ریخته گری و علم نقاشی و تناسب اعضا و دقایق اوستادی در این فن مخصوص مجسمه سازی بهتر از آن به تصویر نمی آید، مانند کارهای خوب اساتید اروپا ساخت و حال آنکه استادان و صنعتگران این مجسمه تماما ایرانی هستند.»

ساخت مجسمه در شعبان ۱۳۰۴ ه.ق به پایان رسید اما تا سه شنبه ۱۰ صفر ۱۳۰۶ ه.ق که طی مراسمی با عنوان "عید مجسمه" به باغشاه برده شود در قورخانه نگهداری می‌شد.

آنطور که محمدحسن خان اعتمادالسلطنه در روزنامه خاطرات خود نوشته است ابتدا قصد داشتند مجسمه را در سر میدان توپخانه بگذارند اما به صلاحدید شاه و از آنجا که احتمال مخالفت‌های عمومی به دلیل تشابه مجسمه و بت در فرهنگ آن روزگاران ایرانیان وجود داشت دستور داده شد تا آن را به قورخانه ببرند تا دو سال بعد آن را به باغشاه منتقل کنند.

عکس زیر از از عکاس ناشناس احتمالا تنها عکسی است که از رونمایی تمثال ناصرالدین شاه در قورخانه موجود است.