روز سوم جشنواره فجر چهلم؛ فیلم‌ها و حاشیه‌ها

عصر ایران: روز سوم جشنواره فیلم فجر در سینما رسانه (برج میلاد) با نمایش ۲ فیلم سینمایی برف آخر (امیرحسین عسگری) و لایه‌های دروغ (رامین سهراب) همراه بود. بعد از نمایش هر فیلم عوامل و بازیگران آن در نشست خبری به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ دادند.

برف آخر

کارگردان: امیرحسین عسگری
بازیگران: امین حیایی، لادن مستوفی، مجید صالحی، نوشین مسعودیان، صادق ملک و ...

امیرحسین عسگری که پیش از این با اولین فیلمش "بدون مرز" به جشنواره‌های خارجی هم راه پیدا کرده بود و از جشنواره توکیو جایزه برده بود، در فیلم دومش سراغ داستانی اجتماعی درباره روزمرگی‌های و موقعیت یک دامپزشک در یک شهرستان کوچک رفته است.

فیلم با الهام از داستان کوتاهی نوشته‌ی محمد صالح اعلاء ساخته شده است و درباره زندگی یک دامپزشک تنهای کم حرف است که بیننده آرام آرام وارد زندگی او شده و از طریق همراهی با هم با اتفاقات حال و گذشته این شخصیت آشنا می‌شود و هم با اطرافیان و فضا و اتمسفری که در ان شهر کوچک وجود دارد.

شاید در سینمای امروز ایران کمتر شخصیتی مانند دکتر یوسف (امین حیایی) را دیده باشیم که تا این حد با کمترین حرف و با زبان نگاه و زبان بدن به مخاطبش اطلاعات بدهد و این یک نقطه بسیار بارز از فیلم برف آخر است. قطعا رگ و ریشه‌های از سینمای نوری بیلگه جیلان (فیلمساز ترک) را می‌توان در فیلم دید اما یک حسن دیگر فیلم این است که کپی برداری از آن سینما نیست و بر روی پای خود ایستاده است.

اگر فیلم در یک بازنگری جدی و تدوین مجدد کوتاه‌تر از نسخه فعلی شود قطعا هم منسجم‌تر خواهد شد و هم بسیار تاثیرگذارتر، برای مثال پیرنگ فرعی مهم فیلم یعنی گم شدن دختر دوست و همکار دامپزشک یک کارکرد اساسی در فیلم دارد و بر اتفاقات بعدی یوسف تاثیرگذار است اما واقعا پرداختن به آن در موقعیت‌های تکراری طولانی و چندین باره گاهی اوقات ملال آور می‌شود. می‌توان بخش‌های از آن را به راحتی حذف کرد بدون آنکه در موقعیت موجود تغییری حاصل شود.

یک نکته بسیار مهم دیگر بازی درخشان و درونگرای امین حیایی در این فیلم است، قطعا او یکی از نامزدهای دریافت سیمرغ بهترین بازیگری مرد این دوره از جشنواره خواهد بود.

در یک کلام برف آخر یک قدم رو به جلو و چشمگیر برای امیرحسین عسگری است و ما را وامی‌دارد چشم انتظار فیلم بعدی او باشیم.

لایه های دروغ

کارگردان: رامین سهراب
بازیگران: رامین سهراب، نادر فلاح، آرمان درویش، روشنک گرامی، آنتی رینی، آنو سینی‌سالو و سونیا فارلینگ

فیلم لایه‌های دروغ به‌عنوان فیلمی اکشن و محصول مشترک ایران و فنلاند است. این فیلم که با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی و شرکت فنلاندی سونام جلوی دوربین رفته، امسال راه به جشنواره فجر پیدا کرده است. داستان فیلم نیز گویا درباره یک آتش‌ نشان سابق است که پس از دوری 5 ساله به ایران بازگشته تا خانه‌ پدریش را بفروشد و اتفاقاتی دامن گیر و و همسرش می‌شود و...

از یک منظر فیلم جالب توجه است و آن هم این است که چند صحنه اکشن در فیلم وجود دارد که تر و تمیز و حتی می‌توان آنرا در سطح متوسط استانداردهای جهانی قرار داد. اما بعد از این مورد دیگر هیچ شاخصه بارزی ندارد و در فیلمنامه بسیار مشکل دارد.

بیشتر انگار رامین سهراب چند صحنه اکشن در ذهن داشته است که بسازد و حال به آن چند صحنه یک داستان و یا بهتر است بگوییم بقیه فیلم را به شکلی ابتدایی و سطحی اضافه کرده است.

موقعیت‌های داستانی، کش و قوس قصه، شخصیت‌پردازی قهرمان فیلم، دیالوگ‌ها و ... همگی دچار مشکل است. انصافا آدم حیفش می‌آید که این همه زحمت برای ساخت چنین فیلمنامه ضعیفی کشیده شده باشد. فیلم به ضد خودش تبدیل شده و یک کمدی ناخواسته است. البته در زمان دیدن فیلم در سالن برای تماشاگران برج میلاد لحظات مفرح و خنده‌داری رقم خورد، متاسفانه!

حاشیه‌های روز سوم

«برف آخر» با اینکه در پایان با تشویق تماشاگران خود در برح میلاد همراه بود، ریتم نسبتا کندی داشت و تا مدتی طولانی قصه اصلی فیلم گنگ باقی می‌ماند و همین سبب کسل کننده بودن فیلم و خروج بعضی‌ها از سالن نمایش شد، اما با این حال جمع قابل توجهی از اهالی رسانه و منتقد هم آن را بهترین فیلم جشنواره تا روز سوم می‌دانند.

امین حیایی در حاشیه نشست خبری «برف آخر» در پاسخ به پیش‌بینی‌اش از آینده فیلم «قاتل و وحشی» به کارگردانی حمید نعمت‌الله که خودش یکی از نقش‌های اصلی را ایفا می‌کند، گفت که این فیلم به‌خاطر ممیزی دچار مشکل شده اما به هرحال فیلمی است که ساخته شده و قطعاً روزی به نمایش در خواهد آمد، هرچند شاید خدا صبری را برای آن در نظر گرفته است.

از دیگر بازی‌های قابل توجه فیلم «برف آخر» به مجید صالحی هم می‌توان اشاره کرد که بیشتر با نقش‌های طنز در یادها مانده، اما چند سالی است که کاراکترهای جدی زیادی را بازی کرده و در این فیلم علاوه بر بازیگری، به عنوان مجری طرح نیز همکاری کرده است.

دومین فیلم جشنواره فجر در روز سوم جشنواره،اکشن «لایه‌های دروغ» بود که قبل از نمایش، خبرنگاران و منتقدان به امید تماشای یک فیلم اکشن وارد سالن شدند، اما در پایان آن را صرفا یک زنگ تفریح می‌دانستند و حتی بعضی‌ها به شوخی می‌گفتند سانس تکرار این فیلم را که مخصوص مهمانان ویژه است هم باید ببینند تا بیشتر خوش بگذرانند. «لایه‌های دروغ» یک کار مشترک میان ایران و فنلاند و با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی است و رامین سهراب آن را ساخته است.

این کارگردان جوان که بازیگر نقش اصلی فیلمش هم بود ، آن طور که خودش می‌گفت در پنج سالگی نقشی را با جمشید هاشم‌پور بازی کرده بود و داستان‌های قهرمانی از آن زمان در ذهن او حک شده بود و همیشه علاقه‌مند به ساخت فیلم‌های اکشن و قهرمانی بوده است. او با وجود همه انتقادها به فیلمش تاکید کرد که «لایه‌های دروغ» تلاش او برای احیای سینمای اکشن ایران پس از فیلم‌های ماندگاری با بازی جمشید هاشم‌پور است.

یکی از انتقادها به رامین سهراب مسلط نبودن او به زبان و فرهنگ فارسی است، به همین دلیل خیلی‌ها براین تصور بودند که او کف‌ زدن‌های هر از گاهی تماشاگران در سینمای رسانه‌ها را که گاهی با ریتم موسیقی فیلم هم همراه می‌شد، ممکن است به معنای تحسین برداشت کند. حتی در نشست خبری سوال‌های کنایه‌داری پرسیده می شد که تهیه‌کننده‌اش محسن صرافی تاکید کرد سهراب مفهوم بعضی واژه‌ها و کنایه‌ها مثل فیلمفارسی را متوجه نمی‌شود.

بخشی از انتقادها به فیلم «لایه‌های دروغ» در کنار قابل توجه دانستن تلاش رامین سهراب برای ساخت فیلمی اکشن، به هیأت انتخاب جشنواره برمی‌گشت که چطور فیلمی که به‌ویژه در فیلمنامه ضعف‌های چشمگیر دارد و حتی نادر فلاح - بازیگر فیلم - هم به آن اذعان داشت، در بخش مسابقه انتخاب شده است.

در روز سوم جشنواره در سینمای رسانه‌ها علی بهادری جهرمی - سخنگوی دولت - از مهمانان ویژه بود و گفت:‌ در دهه فجر همه چشم‌ها به جشنواره فیلم فجر است و این رویداد برنامه‌های دیگر دهه فجر را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

سخنگوی دولت درباره شورای عالی سینما هم بیان کرد:‌ پیش‌بینی می‌کنم یکشنبه (هفته آینده) تشکیل شورای عالی سینما در دستور کار هیات دولت قرار گیرد و انشالله به تصویب برسد. شورای عالی سینما باتوجه به اینکه با ریاست شخص رییس جمهور تشکیل می‌شود و سعی شده در ترکیب آن از خود سینماگران و جامعه فعال این عرصه هم استفاده شود، کمک بسیار جدی به توسعه این صنعت خواهد داشت. همچنین در بودجه سال 1401 صندوقی تحت عنوان صندوق پیشرفت و عدالت پیش‌بینی شده که در آن هر استان یک زیر صندوق دارد. الویت‌های استانی و بومی در آن صندوق‌های استانی مطابق بودجه سال پیش‌بینی می‌کنند و در چهارچوب آن اولویت‌ها، حمایت‌ها صورت می‌گیرد که یکی از اولویت‌ها حوزه فرهنگ و هنر است، به ویژه با فعالیت جدی آقای اسماعیلی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد که یکی از وزرای بسیار فعال و اصطلاحا جنگنده کابینه است. آقای ضرغامی هم کمک حال ایشان هستند.

به دلیل آنکه مسعود نقاش‌زاده همچنان به علت ابتلا به کرونا دوران قرنطینه را سپری می‌کند، هنگام حضور سخنگوی دولت، محمد حمیدی‌مقدم او را در بازدید از سینمای رسانه همراهی کرد.

رعایت پروتکل‌ها در خانه جشنواره دغدغه‌ای جدی و مورد انتقاد است و در روز سوم در سالن نشست و راهروها تذکرهایی برای زدن ماسک داده می‌شد، اما بی‌توجهی هنرمندان هنگام برداشت عکس در مراسم فتوکال، بازتاب‌های مختلفی در میان خبرنگاران داشته است.

از اتفاق‌های خارج از محل اصلی جشنواره باید به سینماهای مردمی نیز اشاره کرد که خبرها از سوی برخی علاقمندانی که بلیت خریده‌اند نشان می‌دهد ظرفیت مخاطبان در سینماها بالا است ولی هیچ نوع نظارت یا اقدامی برای جلوگیری از ورود تماشاگران دارای علائم کرونایی مثل تب‌سنجی انجام نمی‌شود.