جزییات تفاهم هسته ای ایران و روسیه

خبرگزاری ایسنا: بهروز کمالوندی درباره گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: ما دو گزارش داشتیم که یکی از آنها، گزارش مدیرکل آژانس به شورای حکام حدود دو هفته پیش بود. گزارش دیگر نیز گزارش خاص مدیرکل آژانس درباره برنامه اقدام مشترک ما و ۱+۵ بود که جمعه گذشته منتشر شد.

وی افزود: در هر دو گزارش می‌توان گفت که روند بطور کلی مثبت و رو به جلوست؛ به عبارت دیگر، هر دو گزارش مدیرکل آژانس اشاره کرد که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران صلح‌آمیز است. این دو گزارش همچنین اشاره کرد که چیزی دور از چشم آژانس وجود ندارد و آنچه که هست، صلح‌آمیز است.

کمالوندی، افزود: البته در واقع جمله‌ای وجود دارد که آژانس همواره به صورت‌های مختلف به آن اشاره کرده است، مبنی بر اینکه موارد اعلام نشده را نمی‌تواند تأیید کند که صلح‌آمیز است. به غیر از این، می‌توان گفت که تحول عمده‌ای در مسیر گزارش‌های آژانس مشهود است.

وی ادامه داد: بر اساس توافق ما و ۱+۵، آژانس موظف است که گزارش‌ها را به صورت دوره‌ای و ماهانه ارائه کند؛ در این گزارش نیز با توجه به توافق انجام شده مبنی بر اینکه نیمی از UF۶ بیست در صد رقیق شود و نیمی از آن اکسید؛ طبیعتاً آژانس هم باید آن را گزارش می‌کرد. این گزارش نشان داد که جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود عمل کرده است.

هنوز اکسیدسازی را تمام نکرده‌ایم

کمالوندی در برابر این پرسش که اکسیدسازی در چه مرحله‌ای است؟" پاسخ داد: ما هنوز اکسیدسازی را تمام نکرده‌ایم؛ با توجه به اینکه بر اساس دوره شش ماهه‌ جمهوری اسلامی ایران باید به تعهدات خودش عمل کند، در این دوره قرار بر این است که مازاد تبدیل به اکسید شود؛ که این اکسید مواد اولیه برای تولید سوخت مورد نیاز نیروگاه است. ما در حال راه‌اندازی خط اکسیدسازی هستیم و به مجرد اینکه این خط تولید راه‌اندازی شود، می‌توانیم به سرعت این اکسیدسازی را انجام دهیم.

وی در ادامه تصریح کرد: گزارش‌های آژانس بیانگر آن است جمهوری اسلامی ایران اطلاعات و دسترسی لازم را در اختیار آژانس قرار داده است؛ قرار بوده که دسترسی مدیریت شده به آژانس در خصوص برخی کارخانجات و معادن بدهیم که این کار انجام شده و اطلاعاتی نیز باید ارائه می‌کردیم که این اطلاعات هم به موقع خودش در ارتباط با همه ۱۸ موضوع تحویل داده شده است.

انتظار ما از آژانس، پاسخگویی به موقع و سریع است

کمالوندی افزود: آقای دکتر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، درباره چاشنی‌های انفجاری و بلکه همه ۱۸ موضوع توافق شده با آژانس اشاره کرده که اینها موضوعاتی است که با توجه به تفاهم هایی که با آژانس داریم، باید بعد از آنکه جمهوری اسلامی ایران اطلاعات و دسترسی‌ها را داد، آژانس ملاحظات، تحلیل و اظهار نظر نهایی خودش را ارائه کند. البته آژانس تاکنون در مورد این ۱۸ مورد اظهارات کلی داشته که نشان می‌دهد جمهوری اسلامی ایران اطلاعات و دسترسی‌ها را به موقع داده و بسیاری از این موارد را بصورت شفاهی اشاره کرده که از نظر ما دیگر این موارد موضوعی برای ما نیستند.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: با توجه به اینکه تفاهم خوبی بین ایران و آژانس وجود دارد و جمهوری اسلامی ایران اطلاعات را بصورت داوطلبانه و فراتر از وظایف خودش و قرارداد با پادمان انجام می‌دهد؛ انتظار داریم که آژانس نیز به موقع و سریع پاسخ دهد و ارزیابی نهایی خودش را ارائه کند.

بحث پارچین اکنون مطرح نیست

وی درباره موضوع پارچین نیز گفت: پارچین موضوعی نیست که اکنون بین ما و آژانس مطرح باشد؛ در گذشته پارچین دو بار مورد بازدید واقع شده است ولی اطلاعات غلط و اتهاماتی که در سطح آژانس پخش می‌کنند موجب می‌شود که آژانس اطلاعاتی را مطالبه کند که وقت‌گیر است ولی در نهایت مشخص می‌شود که این موضوعات ابهام و غیر واقعی است.

کمالوندی افزود: اگر واقعاً قرار بر این باشد که آژانس موضوعی را که مطرح کند، بصورت نهایی ببندد، جمهوری اسلامی ایران در حالتی که ببیند حسن نیت وجود دارد و هدف بر این است که ابهامی روشن شود، همکاری و همراهی کند. به نظر می‌آید تا اندازه‌ای آژانس موفق بوده و جوابگوی ما بوده است؛ اگرچه به نظر ما آژانس به ادبیاتی عادت کرده که ترک کردن آن زمان می‌برد.

در حال کمک به آژانس برای اصلاح روند غلط گذشته هستیم

سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به روند پیشین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اظهار کرد: آژانس متأسفانه در گذشته برخی تحلیل‌ها را با پیش‌داوری و بصورت کلی داده است که اکنون وقتی اطلاعاتی را می‌گیرد که برخلاف آن است، برایاشان سخت است که حرف گذشته خود را برگردانند و عوض کنند.

وی ادامه داد: با این حال ما در حال کمک کردن به آژانس هستیم که روند غلط را اصلاح کند. در آژانس روند غلطی در خصوص اطلاعات آزاد وجود دارد که این اطلاعات آزاد به این معناست که منابع مختلف که حتی می‌تواند سرویس‌های جاسوسی کشورهای دنیا باشد، اطلاعاتی به آژانس برسد و آژانس هم آنها را مبنایی برای سؤالات خودش قرار دهد.

تفاهم نهایی ایران و روسیه درباره ساخت دو نیروگاه

کمالوندی درباره همکاری ایران و روسیه برای ساخت نیروگاه‌های جدید نیز گفت: ما چند ماه گذشته با دوستان خود در روسیه مذاکراتی را در خصوص ساخت نیروگاه‌های جدید داشتیم؛ مشخصاً درباره ساخت دو نیروگاه تفاهم‌های نهایی صورت گرفته است که آماده امضای مسئولان دو کشور است و (درصددیم که) این امر را دوشنبه و سه‌شنبه در تهران نهایی کنیم که البته ممکن است علاوه بر دو نیروگاهی که اکنون درباره آن صحبت شده، نیروگاه‌های بیشتری درباره آن صحبت شود.

وی گفت: آقای اسپاسکی قرار است علاوه بر دیدارهای خود با من و دکتر صالحی با مقامات وزارت خارجه و مشخصا آقای دکتر عراقچی هم ملاقات کرده و درباره موضوعات مورد علاقه دوطرف بحث و گفت وگو کند.

کمالوندی در پاسخ به این سوال که آیا در این سفر تفاهمنامه ای برای احداث این دو نیروگاه هسته ای امضاء خواهد شد ؟ گفت: من و آقای اسپاسکی در گذشته این پاراف را داشتیم اما پس از پاراف در این سطح، بررسی های نهایی انجام می شود و پس از این بررسی های نهایی، برای امضای رؤسای سازمان های اتمی دو کشور آماده می شود و الآن در این مرحله هستیم. البته در چارچوب این کار، تعداد زیادی مذاکرات درباره موضوعات حقوقی، اقتصادی و فنی برگزار می شود که هر کدام از این مذاکرات، قراردادها و پروتکل های جداگانه خود را خواهد داشت که همه این امور با روند نسبتاً خوبی پیش می رود و می توان گفت که همه این تفاهمات ظرف یک یا دو ماه آینده نهایی خواهد شد.

شش سال برای ساخت یک نیروگاه کافی است

وی درپاسخ به این سوال که ساخت نیروگاه هسته ای بوشهر به دست کارشناسان روس ۱۰ سال طول کشید. آیا ساخت دو نیروگاه هسته ای دیگر این همه مدت طول خواهد کشید و آیا مهلت مشخصی برای ساخت این دو نیروگاه تعیین شده است؟ تصریح کرد: به طور معمول، ساخت چنین نیروگاههایی، استانداردهایی در سطح جهان دارد که بین ۵ سال تا ۷ سال است ولی با توجه به شرایط این مدت کمتر یا بیشتر نیز می شود، ولی ما معتقدیم که مدت ۶ سال برای هر نیروگاه کافی باشد و اگر ساخت این دو نیروگاه با هم آغاز شود، می تواند در یک زمان پایان یابد و کلاً ۶ سال یا ۷ سال مدت متعارفی برای ساخت نیروگاه در سطح جهان است.

دو نیروگاه جدید در کنار نیروگاه بوشهر احداث می شود

سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که این دو نیروگاه چه زمانی و کجا ساخته خواهد شد؟ خاطرنشان کرد: این دو نیروگاه در کنار همین نیروگاه بوشهر ساخته خواهد شد و ابتدا قرار بود یک نیروگاه در کنار نیروگاه بوشهر ساخته شود که بعداً قرار شد تا یک نیروگاه دیگر ساخته شود و براساس مطالعات نیز ساخت این سه نیروگاه در بوشهر برای تأمین آب شُرب و کشاورزی مردم منطقه لازم است و با توجه به اینکه این نیروگاه ها آب شیرین کن هم خواهند داشت، جوابگوی مشکلات منطقه خواهند بود.

کلنگ احداث دو نیروگاه جدید هسته ای امسال زده می شود

وی درباره زمان آغاز ساخت این دو نیروگاه تصریح کرد: اگر قراردادها ظرف دو سه ماه آینده نهایی شود، امیدواریم که کار کلنگ زنی امسال آغاز شود .

کمالوندی درپاسخ به این سوال که کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس درباره ساخت نیروگاه بوشهر نگران بودند و با ساخت دو نیروگاه دیگر نگرانی خود را باز هم اعلام خواهند کرد و موضع جمهوری اسلامی ایران در این خصوص چیست؟ گفت: امارات در حال ساخت ۴ نیروگاه است و عربستان نیز می خواهد نیروگاه بسازد و ترکیه نیز در شمال خود ۴ نیروگاه و در جنوب خود نیز ۴ نیروگاه دارد و به صورت طبیعی، منطقه به نیروگاه هسته ای نیاز دارد.

نیروگاه بوشهر از ایمن ترین نیروگاههای جهان است

وی افزود: من به همسایگان عزیز جمهوری اسلامی ایران اعلام می کنم که نیروگاه هسته ای بوشهر یکی از ایمن ترین نیروگاه های هسته ای جهان است زیرا از دو سیستم ایمنی روسی و غربی استفاده کرده است و کمتر نیروگاهی است که چنین امکانات ایمنی داشته باشد و علاوه بر این، ما نگران ایمنی خودمان نیز هستیم.

غربی ها به تدریج خودشان را با مسیری که ایران در پیش گرفته، تطبیق می دهند

کمالوندی در پاسخ به این سوال که ایران برای ساخت نیروگاه های جدید به سانتریفیوژهای بیشتر برای غنی سازی اورانیوم نیاز خواهد داشت و چگونه گروه ۱ + ۵ را قانع خواهد کرد که به این دستگاه نیاز دارد؟ گفت: به نظر من غربی ها به تدریج خودشان را با مسیری که ایران در پیش گرفته است، تطبیق می دهند زیرا مسیری که ایران در پیش گرفته است، مسیر رو به جلو است و قرار نیست که به عقب برگردد و در گذشته که فشارها و تهدیدها بود، به عقب بازنگشت؛ درحالی که هم اکنون مذاکره می کند. بنا بر این است که ما نگرانی های مشروع غربی ها را جواب بدهیم و راه حل فنی ارائه بدهیم. به هر حال، ایران دارای توان تأمین سوخت است که این امر به نفع کشورهای منطقه هم است.

اگر طرف مقابل اراده سیاسی داشتبه باشد؛ توافق امکان‌پذیر است

وی در پاسخ به این سوال که اگر مذاکرات ایران و گروه ۱ + ۵ شکست بخورد، ایران روند پیش از مذاکرات را درپیش خواهد گرفت و به غنی سازی بیست درصدی اورانیوم خواهد پرداخت؟ گفت: ما امیدوار هستیم که در مسیری که مورد نظر ما است، پیش برویم و به تفاهم و توافق برسیم. اگر طرف مقابل اراده سیاسی داشته باشد، حصول تفاهم و توافق دور از دسترس نیست. رفع نگرانی ها راه دارد اما برگشت به عقب ممکن نیست.