شبکه مخوف حقانی در قلب حکومت طالبان

انتخاب: فارن پالیسی نوشت: انفجارهای اخیر در دروازه شلوغ فرودگاه کابل یادآور تلخ تهدیداتی در افغانستان است که هنوز افغان ها، منطقه و ایالات متحده با آن ها روبروست. داعش خراسان، شاخه ای از داعش است که مسئولیت حملاتی را که بیش از ۷۰ افغان و دست کم ۱۳ سرباز آمریکایی را کشت، بر عهده گرفت.

در ادامه این مطلب آمده است: اما داعش خراسان تنها گروه جهادی نیست که ایالات متحده هنگام خروج از افغانستان باید نگران آن باشد. شبکه حقانی در مرکز شبکه های شبه نظامی متعدد و دولت جدید افغانستان تحت سلطه طالبان نیز از جمله نگرانی ها هستند. اگرچه رهبران این گروه با تصاحب قدرت در افغانستان تظاهر به تغییر عقیده کرده اند اما هیچکس معتقد نیست که این گروه قصد قطع رابطه با گروه های تروریستی را داشته باشد.

طی دو دهه گذشته، حقانی ها به چهره اصلی مخالفان مسلح نیروهای آمریکایی تبدیل شدند و حملات مهلکی از جمله محاصره 19 ساعته سفارت آمریکا را انجام دادند. آنها همچنین تبدیل به یک مافیای فراملی شدند که در بخش هایی از صنعت از جمله املاک و مستغلات، تلفن، نمایندگی خودرو ، قاچاق مواد معدنی و مواد مخدر فعال شدند.

اما آنچه حقیقتاً حقانی ها را متمایز می کند، روابط نزدیک آنها با القاعده است. هر دو گروه برآمده از ایدئولوژی مذهبی رادیکال دیوبندی هستند و جلال الدین حقانی بنیانگذار گروه حقانی با اسامه بن لادن، بنیانگذار القاعده دوستی شخصی داشت. بر اساس گزارش تیم نظارت بر تحریم ها که در ماه مه گذشته به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه شد، شبکه حقانی رابط اصلی بین طالبان و القاعده است. القاعده نقش فعالی در کمک به حقانی ها در نبردهای فتح افغانستان داشت.

این شبکه همچنان با چندین سازمان جهادی منطقه ای از جمله جنبش اسلامی ازبکستان، جنبش ضد هندی محمد و همچنین داعش خراسان در ارتباط است. در گزارش سازمان ملل متحد آمده است که داعش خراسان به تنهایی قادر به انجام حملات پیچیده در کابل نیست بلکه مسئولیت عملیات هایی را که به احتمال زیاد توسط شبکه حقانی انجام شده را به عهده می گیرد. کارشناسان مدتهاست مطرح کرده اند که شبکه حقانی به داعش خراسان اجازه می دهد تا حملاتی را انجام دهد که اهداف این شبکه را برآورده می کند اما نمی خواهد با آن ارتباط داشته باشد. داعش خراسان نیز به حقانی ها اجازه می دهد در چنین حملاتی از پذیرفتن مسئولیت امتناع کنند.

این شبکه وحشیانه اکنون از سوی طالبان مسئول امنیت کابل شده است. این هفته، خلیل حقانی، کسی که آمریکا و سازمان ملل متحد او را تروریست می دانند و تحت تعقیب قرار دارد، توسط برادرزاده اش سراج الدین حقانی، معاون طالبان و فرمانده ارشد شبکه حقانی برای کنترل شهر به کابل اعزام شد. حبیب الرحمان آقا، یکی از اعضای محلی طالبان و پسر سید اکبر آقا، رهبر طالبان از جمله افرادی بود که با حقانی دیدار و درباره وضعیت امنیتی شهر گفتگو کرد. وی گفت که حقانی ها به دلیل حضور امنیتی دیرینه خود در شهر که به صورت زیرزمینی و به موازات پلیس و ارتش رسمی فعالیت می کنند، در کابل مسئولیت گرفته اند. حبیب الرحمان آقا گفت: آنها مدتهاست در کابل دستگاه امنیتی دارند. همه می دانند که بدون اطلاع حقانی ها در کابل هیچ اتفاقی نمی افتد.

هنوز مشخص نیست که آیا حقانی ها نقش فعالی در حمله به فرودگاه داشته اند یا فقط عامدانه آن را نادیده گرفته یا واقعاً درباره ی آن بی خبر بوده اند. آنچه مشخص است انفجارهایی است که در اطراف فرودگاه رخ داده و احتمال داده می شود که تحت نظر آنها بوده باشد. شبکه حقانی یگان ویژه خود، بدری 313 را برای گشت زنی در خارج از فرودگاه تعیین کرده بود و در طول هفته به صورت آنلاین به موفقیت های خود افتخار می کرد. بازوی تبلیغاتی این گروه موسوم به چشمه جهاد، ویدئوهای را از بدری 313 با لباس مدرن ارتش و عینک و مجهز به سلاح های مدرن آمریکایی منتشر کرد. البته هنگامی که شبه نظامیان داعش خراسان بمب های انتحاری خود را منفجر کردند، استفاده چندانی از این تسلیحات نشد.

طالبان ادعا کردند که 28 عضو خود را از دست داده اند که این تعداد بیشتر از نیروهای ایالات متحده بود. اگرچه داعش خراسان دشمن قسم خورده طالبان است، اما رابطه آنها با حقانی ها بسیار مبهم است. درباره ی این که آیا حقانی ها در این حمله نقش داشته اند یا نه سوالات مهمی وجود دارد. کسانی که اقدامات طالبان را ردیابی کرده اند آن را غیرقابل اعتماد می دانند و می گویند نمی توان انتظار داشت که این گروه مسلح به توافق سال گذشته با ایالات متحده که به صراحت می گوید اجازه نمی دهد گروه های تروریستی از خاک افغانستان برای عملیات ضد آمریکایی استفاده کنند، احترام بگذارد.

بیل روجیو، یکی از اعضای ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی ها گفت: حقانی ها قدرت خود را از روابط شان با سرویس اطلاعاتی پاکستان می گیرند. وی ادامه داد: آنها احتمالاً توسط ارتش پاکستان آموزش دیده اند. سراج الدین حقانی قوی ترین رهبر طالبان است، مسلماً نقشی بیشتر از هبت الله آخوندزاده، رهبر کل طالبان در این گروه مسلح دارد. اما سراج تغییر لحن داده و به مردم گفته است که طالبان قلمرو را فتح کرده و اکنون باید حکومت کند، عادل باشد، قانون شرعی داشته باشد و نیازهای مردم را برآورده کند. اما آیا طالبان در حالی که ما می دانیم اتحاد خود را با القاعده حفظ خواهد کرد، به طور موثر حکومت خواهد کرد؟ روجیو تصریح کرد: یگان ویژه بدری 313 در واقع از دل تیپ 313 القاعده بیرون آمده است که ریاست آن را الیاس کشمیری برعهده داشت و حملات زیادی را علیه آمریکا و هند ساماندهی کرده بود.

برخی دیگر معتقدند که حقانی ها استاد فریبکاری هستند و این یعنی احمقانه است که ایالات متحده به قول های آنها اعتماد کند. در روزی که هیئتی از دولت مرکزی از حقانی ها دیدن کرد، آنان به مهمانان خود یک وعده غذایی خوب با برنج کابلی و چیزهای دیگر دادند. نمایندگان فکر کردند که با آنها معامله کرده اند و آسوده خاطر بودند. اما حقانی ها خلف وعده کردند و شبانه افراد زیادی را سر بریدند. گریچن پیترز، مدیر اجرایی مرکز شبکه های غیرقانونی و جرایم سازمان یافته فراملی که مقاله مفصلی در مورد شبکه حقانی نوشت، گفت: حقانی ها همان افراد قبلی هستند که کارهای وحشیانه ای انجام می دادند.

آنها آنچه را که می خواهند همیشه انجام می دهند. ایجاد رعب و وحشت در میان افغان ها برای وادار کردن آنها به سکوت، همواره شیوه عمل حقانی ها بوده است. آنها میله های سوزان به پای افراد می اندازند، سر آنان را بریده و اجساد را در خیابان ردیف می کنند تا برای کسانی که به فکر مقابله با آنها هستند، الگو باشد. این ها میراث ترس هستند که در کابل مستقر شده اند و وظیفه دارند نظم آن را حفظ کنند.

اکثر ساکنان شهر وحشت زده اند و خود را حبس کرده اند. با این حال، برخی به نشانه هایی اشاره می کنند که به نظر می رسد حقانی ها رفتار خود را بهبود بخشیده اند.