نابودی پُمپِئی
بیشتر مردم شهر موفق به فرار شدند اما شهر زیر چند متر خاک و خاکستر فرو رفت...
روزنامه اعتماد: بیشتر مردم شهر موفق به فرار شدند اما شهر زیر چند متر خاک و خاکستر فرو رفت...
«ماجرا به چنین روزی از سال ۷۹ میلادی برمی‌گردد؛ به فوران کوه وزوو که حدود ۸ کیلومتر با شهر پُمپئی فاصله داشت (پُمپئی نزدیک ناپل است).
این کوه سال‌های طولانی خاموش و ساکت بود و هیچ نشانه‌ای از احتمال فوران مجدد نشان نمی‌داد؛ تا جایی که بیشتر مردم به امکان فوران دوباره‌اش بی‌اعتنا شدند و نسل‌های بعدی هم آتشفشانی‌بودنش را فراموش کردند. اما تابستان ۷۹ ناگهان دوباره فعال شد و خاطره‌ای که بیشتر اهالی پُمپئی حتی نمی‌دانستند وجود دارد برای‌شان زنده کرد. گویا فوران دو شبانه‌روز ادامه داشت و جز پُمپئی، حداقل چهار شهر دیگر از شهرهای آن روز ایتالیا را نابود کرد که مهم‌ترین‌شان هرکولانیوم بود.
گفتم در پُمپئی بیشتر مردم موفق به فرار شدند. این نظر باستان‌شناسان است زیرا به نظرشان تعداد اجساد پیداشده (حدود هزار و چند صد نفر) درصد کوچکی از جمعیت احتمالی این شهر در آن زمان را شکل می‌دهد. آنان می‌گویند بیشتر ساکنان پُمپئی به‌موقع ترسیدند و با دیدن انفجار (و شنیدن صداهای مهیب همراه آن)، اشیای گرانبها و وسایل ضروری را برداشتند و از آن مهلکه گریختند.
اما بیشتر آنهایی که در حادثه جان باختند کسانی بودند که از شدت گرما از حال رفتند یا در باران خاکستری که شروع شده بود، خفه شدند. عده‌ای هم در خانه‌های خودشان مانده یا گیر کرده بودند. از کنار هم گذاشتن بقایای این شهر و بررسی ساختمان‌های عمومی و خانه‌های شخصی ساکنان پُمپئی تصویری از زندگی عادی و روزمره در آن ساخته‌اند و می‌گویند که این شهر زمانی شهری ثروتمند با مردمی شاد و مرفه بود. امروزه میراث جهانی یونسکو محسوب می‌شود و سالانه نزدیک به ۲ و نیم میلیون بازدیدکننده دارد. (البته این آمار به قبل از کرونا برمی‌گردد) و از این حیث یکی از منابع درآمد کشور ایتالیا هم شناخته می‌شود.
اما اگر دوباره به خود حادثه برگردیم، پلینی کوچک یکی از شاهدان فوران وزوو بود که به گفته خودش آن زمان ۱۷ سال داشت. بر اساس نوشته‌های اوست که زمان نابودی شهر پُمپئی را چنین روزهایی از ماه اوت ۷۹ می‌دانند. البته گروهی از باستان‌شناسان می‌گویند لباس اجساد، لباس پاییزی است نه تابستانی و از این رو احتمال می‌دهند آتشفشان وزوو نه در اوت ۷۹ که در سپتامبر یا حتی اکتبر همان سال فعال شده و آن فاجعه را - که مرگبارترین فاجعه این‌چنینی در تاریخ اروپاست - رقم زده است (درباره وقوع حادثه در سال ۷۹ میلادی تردیدی وجود ندارد).
فهرستی بلندبالا شامل حداقل چند ده کتاب، هم داستانی و هم پژوهشی درباره فاجعه فوران کوه وزوو و نابودی شهر پُمپئی وجود دارد که از رمان‌های عاشقانه و مجموعه شعر تا پژوهش‌های موشکافانه حوزه باستان‌شناسی و مباحث حوزه اقتصاد گردشگری تاریخی را در خود جای می‌دهد. همچنین جز مستندهایی با موضوع شهر پُمپئی، چند تایی هم فیلم کوتاه و بلند داستانی درباره این شهر و فرجامی که برای آن رقم خورد ساخته‌اند که اگر اشتباه نکنم قدیمی‌ترین‌شان به سال ۱۹۰۸ میلادی و فیلم ۲۰ دقیقه‌ای «آخرین روزهای پُمپئی» برمی‌گردد. جدیدترین فیلم سینمایی هم «پُمپئی» محصول ۲۰۱۴ به کارگردانی پل دبلیو اندرسون است که کیت هرینگتون در آن بازی می‌کند.»
ارسال نظر