تهیه نقشه‌ای از ساختار درونی مریخ

دیجیاتو: مریخ‌نشین اینسایت (InSight) ناسا در سال ۲۰۱۸ میلادی در سطح مریخ فرود آمد. این مریخ‌نشین از ابتدای ماموریت خود تلاش می‌کرد تا با لرزه‌نگاری به مطالعه ساختار داخلی این سیاره بپردازد. حالا محققان به کمک این مریخ‌نشین نقشه کاملی از ساختار داخلی این سیاره تهیه کردند و با تفاوت‌های بزرگی بین مریخ و زمین مواجه شدند.

این نقشه تهیه شده در واقع اولین نقشه‌ای است که از ساختار داخلی سیاره‌ دیگری تهیه می‌شود. مریخ در مقایسه با زمین پوسته ضخیم‌تر، گوشته نازک‌تر و هسته بزرگتر و مایع‌تری دارد. چنین شواهدی نشان می‌دهد که احتمالا مریخ قبل از سیاره زمین و حتی قبل از شکل‌گیری کامل خورشید تشکیل شده باشد.

تهیه نقشه با داده‌های محدود اینسایت کار آسانی نبود. این مریخ‌نشین تنها لرزه‌های یک ناحیه را با فقط یک لرزه‌نگار ثبت می‌کرد. اگرچه مریخ از لحاظ جغرافیایی فعال است، در این مدت لرزه‌هایی بزرگتر از ۴ ریشتر نداشت.

با این حال، محققان به کمک میدان مغناطیسی و حرکت‌های مداری سیاره توانستند نقشه‌ای با جزئیات تهیه کنند. طبق محاسباتی که انجام شد، شعاع هسته داخلی این سیاره حدود ۳۶۴۰ کیلومتر است که بیشتر از چیزی است که قبلا تصور می‌شد. با توجه به جرم کل سیاره، هسته آن علاوه بر آهن و نیکل شامل عناصر سبک‌تری مانند گوگرد، اکسیژن و کربن است.

با توجه به این نقشه، مریخ پوسته بسیار قدیمی دارد. همچنین ضخامت آن در نیمکره جنوبی سیاره بیشتر از نیمکره شمالی آن است. چنین جیزی به این معنی است که در گذشته در نیمکره شمالی این سیاره دریاها و اقیانوس‌های فراوانی وجود داشته است. به طور میانگین، پوسته مریخ چیزی حدود ۲۴ تا ۷۲ کیلومتر ضخامت دارد و به لایه‌های آتشفشانی متفاوتی تقسیم می‌شود.

گوشته این سیاره تقریبا تا ۱۵۵۰ کیلومتر از سطح مریخ ادامه دارد. این بخش سیاره نازک‌تر از گوشته زمین است و ترکیبات متفاوتی دارد که نشان می‌دهد این دو سیاره در زمان‌های متفاوتی شگل گرفتند. چنین چیزی می‌تواند توضیح بسیار ساده‌ای باشد تا فقدان صفحه‌های تکتونیکی مریخ را توجیه کند.