قیمت دلار به زیر ۲۰هزار تومان می‌رسد؟

رویداد ۲۴: در آخرین معاملات انجام شده قیمت دلار متشکل به کانال ۲۱ هزار تومان وارد شد و نرخ دلار در سامانه سنا و بازار آزاد نیز به تبعیت از بازار متشکل به این کانال وارد شدند. تحلیل‌گران کاهش بیشتر نرخ دلار را با ادامه انتشار اخبار مثبت از وین و تایید FATF محتمل می‌دانند.

در حال حاضر بازار ارز بیشترین تاثیر روانی را از اخبار مربوط به مذاکرات هسته‌ای وین و FATF گرفته و بخشی از تاثیر این توافقات و اخبار مثبت آن پیش از این در بازار بروز کرده بود. مثلا بازار انتظار دارد با ایجاد توافق، درآمد نفتی و در نتیجه عرضه دلار افزایش یابد، البته بخشی از تاثیر این اتفاق با انتشار اخبار و تاثیرات روانی تا به همینجای کار در بازار اتفاق افتاده است.

بر این اساس در صورتی که درآمد نفتی به واقع زیاد شود، بخشی از اثر کاهشی آن قبلا اتفاق افتاده است. در این میان بسیاری از سرمایه‌گذاران خُرد از ترس ضرر و پایین آمدن نرخ بیشتر از این صف فروش‌های طولانی را شکل داده و همین باعث تقویت سمت عرضه بازار و به‌دنبال آن کاهش نرخ شده است. فعالان بازار حدس می‌زدند که ماندگاری زیر این سطح، در صورت همراهی اخبار مثبت از وین و FATF دلار را را وارد فاز نزولی جدید کند. چقدر این حدس و گمان به واقعیت نزدیک است و نرخ دلار بالاخره در هفته‌ها و ماه‌های پیش رو روی چه قیمتی به ثبات می‌رسد؟

نرخ ارز کاهشی است

وحید شقاقی شهری، کارشناس اقتصاد با بیان اینکه در کوتاه مدت عوامل اثرگذار بر دلار حکایت از کاهشی بودن نرخ دارد، این عوامل را این گونه برمی‌شمرد؛ کاهش انتظارات تورمی، افزایش صادرات نفتی و بازگشت درآمد‌های ارزی، تسهیل روابط بیمه‌ای بانکی و تجاری ایران و آزادشدن منابع بلوکه‌شده ایران. او توضیح می‌دهد: «بررسی‌ها نشان می‌دهد ما بیش از ۲۰ میلیارد دلار منابع بلوکه‌شده و مسدود در عراق و کره جنوبی و دیگر کشور‌ها داریم. این عامل در کنار سایر عواملی که گفته شد، همگی روی نرخ ارز تاثیر خواهد داشت و با اتکا به این عوامل آنچه مشخص است این است که در کوتاه مدت نرخ دلار قطعا کاهشی خواهد بود.»

این کارشناس اقتصادی در پاسخ به اینکه آیا برآوردی از قیمت نرخ ارز در ماه‌های آینده دارید، می‌گوید: «پیش‌بینی‌ها این است که در هفته‌ها و ماه‌های پیش‌رو بازار ارز روند پرنوسان با گرایش کاهشی را تجربه خواهد کرد و به نظر می‌رسد دلار روی رقمی حول و حوش ۲۰ هزارتومان به تعادل برسد. حتی اگر بازارساز علاقمند باشد می‌تواند نرخ دلار را به زیر ۲۰ هزارتومان هم هدایت کند، اما تعادل نرخ دلار در شرایط کنونی همان ۲۰ هزارتومان است.»

به گفته این کارشناس این پیش‌بینی‌ها اما مربوط به کوتاه مدت است. او توضیح می‌دهد: «در بلندمدت عوامل مهم‌تری مانند تفاوت نرخ تورم داخل و خارج کشور، کاهش کسری‌های تراز تجاری نفتی، قاچاق کالا، کاهش تولیدات نسبت به درآمد ارزی و وابستگی به واردات روی نرخ ارز اثرگذار است.»

بنابراین در کوتاه مدت یعنی در ۱۴۰۰ شرایط فعلی مانند بحث‌های احیای برجام و آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده، طوری پیش خواهد رفت که ریزش دلار به کانال ۲۰ هزارتومان و حتی کمتر از آن را به دنبال خواهد داشت، اما برای بلندمدت باید یک برنامه‌ریزی دقیقی انجام شود که از این دریچه ما باز هم شاهد سقوط ارزش پول ملی نباشیم، چون ما بار‌ها نگاه‌مان کوتاه‌مدتی بوده، بعد هر تکانه ارزی کاهشی شاهد افزایش دوباره ارز و متقابلا بی‌ارزش شدن ریال بوده ایم.

نرخ دلار در سال جاری کاهشی است

او ادامه می‌دهد: «مهم‌ترین فاکتور برای تعیین نرخ ارز در بلندمدت تورم است؛ چراکه متناسب با میزان تفاوت تورم داخل با خارج سالانه باید به قیمت دلار اضافه شود و در غیراین صورت نرخ ارز مانند فنری جمع شده و بعد رها می‌شود. ولی افق کوتاه‌مدت سال جاری نشان می‌دهد، نرخ دلار کاهشی است.»

وحید شقاقی‌ شهری در پاسخ به سوالی درباره اینکه در حال حاضر سرمایه‌گذاران خُردی هستند که طی دو سال اخیر ریال‌های خود را به دلار تبدیل کرده و با نرخ‌های گران‌تری خریده‌اند، توصیه شما به آن‌ها چیست، می‌گوید: «ما نمی‌توانیم با توصیه به معامله‌گران سیگنالی به بازار بفرستیم، اما باید بگویم بانک مرکزی قادر است نرخ دلار را به زیر ۲۰ هزارتومان هدایت کند، اما صلاح اقتصادی کشور این است که نرخ دلار روی ۲۰ هزارتومان به تعادل برسد. بسیاری از سرمایه‌گذاران، صادرکنندگان، فعالان اقتصادی آمدند و در سال‌های اخیر خودشان را با نرخ بالای ۲۲ هزارتومان تطبق دادند.

وی افزود: من یک مثال می‌زنم، فشار خون ۱۶ فشار خون بالایی است، ولی زمانی که بدن انسان با فشار خون ۱۵ تطبیق می‌یابد، کاهش فشار خون به ۱۲ که فشار طبیعی است برای آن فرد کسلی و بی‌حالی ایجاد می‌کند و ممکن است خطرناک باشد. اقتصاد هم یک بدن است، زمانی که خود را با نرخی تطبیق دهد، زمانی که آن نرخ کاهش پیدا کند این کاهش هم می‌تواند مضر باشد؛ بنابراین یک تعادلی در اقتصاد باید ایجاد شود. تعادلی که در بازار دلار می‌توانیم بر پایه بحث تورم، میزان ارزی که در اختیار دولت قرار می‌گیرد و میزان درآمد‌های حاصل از فروش نفت تعیین کنیم، حول ۲۰ هزار تومان است. اما همین عدد را هم به عنوان نرخ تعادلی کوتاه‌مدت ذکر می‌کنم، ممکن است روزی عوامل دیگر اقتصاد را مدیریت کرده و نرخ دلار را بیش از این پایین آورد و بالعکس.»

اگر قیمت دلار به زیر ۲۰ هزار تومان برود...

این کارشناس با اشاره به صفی که این روز‌ها معامله‌گران خرد در بازار ارز تشکیل داده‌اند، می‌گوید: «در شرایط کنونی بسیاری از سرمایه‌گذاران یا خریداران خرد شروع به فروش دلارهایشان می‌کنند. این فرصت خوبی است برای بانک مرکزی که این دلار‌ها را خریداری و از کف بازار جمع‌آوری کند. من حداقل توصیه‌ام این است که سیاست‌گذار طوری عمل کند که ما شاهد برهم خوردن اقتصاد کلان نباشیم، یعنی بازارساز ارز باید تلاش کند به‌ تعادل رسیدن نرخ ارز در کوتاه مدت را طوری مدیریت کند که نرخ را در همان تعادل کوتاه‌مدتش نگه دارد. چون اگر نرخ دلار به زیر این قیمت تعادلی یعنی ۲۰ هزار تومان برود، دوباره مسیر بدتر خواهد شد. اگر وضعیت مولفه‌های بلندمدت مانند نرخ تورم بهتر شد، بانک مرکزی می‌تواند به تدریج نرخ دلار را به سمت کاهش بیشتر هدایت کند.»