متن نطق دکتر مصدق در روز ۲۹ اسفند ۱۳۲۹

انتخاب: ساعت ۱۱ و ۴۵ دقیقه صبح سه‌شنبه ۲۹ اسفند ماه ۱۳۲۹ دکتر مصدق لیدر اقلیت مجلس شورای ملی و رهبر جبهه ملی ایران به خبرنگاران و نمایندگان خبرگزاری‌های خارجی درباره ملی شدن نفت ایران توضیحاتی داد، مشروح توضیحات ایشان که همان روز در روزنامه اطلاعات منتشر شد به این شرح بود:

چون مسئله ملی شدن صنعت نفت ایران از مسائل مهم و قابل توجه روز تلقی می‌شود و چون چند تن از مخبرین جراید خارجی در این باب و مخصوصا در کیفیت علل و عواملی که ملت ایران و مجلس شورای ملی ایران را به انجام ین امر مهم حیاتی عازم و مصمم کرده است توضیحاتی خواسته‌اند این‌جانب لازم دیدم برای رفع ابهام و روشن کردن افکار عمومی ملل خارجی که به مسائل مربوط به ایران و از جمله مسئله نفت ابراز علاقه می‌کنند توضیحات ذیل را در دسترس خبرنگاران جراید خارجی بگذارم:

از چندین سال پیش به این طرف افکار عمومی ملت ایران هم‌دوش و هم‌آهنگ ملل زنده و متمدن عالم بیش از پیش به سرنوشت و تامین مسائل و منافع حایتی خود نهایت توجه و علاقه ابراز کرده و با کمال فعالیت و کوشش به رفع موانع مهمی که سیاست‌های استعماری در راه رشد و ترقی آن ایجاد کرده‌اند همت گماشته است.

مهم‌ترین امری که از نیم قرن پیش خاطر طبقات فهمیده و روشن‌دل وطن عزیز ما را به خود مشغول داشته مسئله نفت و مخصوصا معادن نفت جنوب ایران است.

این منابع عظیم و خداداد از چهل و چند سال قبل تا امروز در دست شرکت انگلیسی نفت جنوب قرار گرفته. این شرکت نه تنها حقوق مسلم ملت ایران را غصب کرده و سیل طلای سیاه را تقریبا به رایگان از دل خاک مملت ما به خارج انتقال داده بلکه از لحاظ سیاسی و اجتماعی و از جهت مداخله و اعمال نفوذ در اداره امور اساسی مملکت ما بزرگ‌ترین مانع را در راه رشد و ترقی و استقلال ملت ایران به وجود آورده است.

مدت زمانی است که ملت ایران علاقه شدید و قطعی به برداشتن این سد محکم از مسیر ترقی و تعالی و سلامت و سعادت خود نشان داده و آرزو داشته که شخصا از این منبع مهم ثروت و درآمد بهره‌برداری کند و ضمنا از شر مداخلات و اعمال نفوذهای زیان‌بخش و خطرناک سیاست استعماری انگلستان که شرکت نفت جنوب پایگاه مهم آن است آسوده گردد.

جبهه ملی که خود را نماینده تمایلات و افکار اصلاح‌طلبانه و استقلال‌خواهانه ملت ایران می‌داند با تصمیم قاطع برای ملی کردن صنعت نفت در سراسر کشور ایران شروع به اقدام نموده و با تکیه به احساسات و افکار عمومی ملت ایران و جلب نظر و توجه مطبوعات مملکت و افراد موثر و مفید خارج از مجلس موفق شد که این تصمیم را به صورت قانون از تصویب مجلس شورای ملی بگذراند.

نکته قابل توجه این‌که جبهه ملی همیشه با هرگونه مداخله از طرف هر دولت خارجی در امور داخلی ایران جدا مخالف بوده و اعطای هیچ‌گونه امتیازی را به هیچ‌یک از دولت‌های خارجی به مصلحت ملت ایران نمی‌داند.

قطعا فراموش نشده که شخصا این‌جانب در سال ۱۹۴۴ با تقاضایی که در خصوص امتیاز نفت شمال از طرف دولت اتحاد جماهیر شوروی به عمل آمده بود مخالفت کردم و قانون تحریم اعطای امتیاز نفت بنا به پیشنهاد این‌جانب از تصویب مجلس گذشت و همیشه در این عقیده استوار بوده‌ام که مخصوصا با اوضاع حاضر دنیا عدم مداخله خارجی‌ها اعم از هر مسلک و سیاست در امور ایران و در منابع ثروت ایران نه تنها برای ملت ایران مفید است بلکه تا اندازه زیادی به صلح دنیا و آرامش اوضاع بین‌المللی کمک می‌نماید.

در خاتمه مطلب تذکر این نکات را زاید نمی‌دانم: یکی این‌که با آن‌چه گفته شد هیچ عامل و هیچ تمایل سیاست خارجی در این امر مهم تاثیری یا مداخله نداشته است، دیگر این‌که ملی شدن صنعت نفت در سراسر کشور ایران مبنی بر حق حاکمیت ملت ایران است و از حقوق طبیعی و انکارناپذیر هر ملتی شمرده می‌شود. دکتر مصدق