آمارهای جدید از رشد فقر در ایران
محمدجواد صالحی اصفهانی، اقتصاددان ایران در مقاله‌ای از تاثیر شوک‌آور تحریم‌های اقتصادی سخن گفته و نوشته از سال ۲۰۱۰ میلادی به این سو، نرخ فقر در مناطق روستایی دو برابر شده و در مناطق شهری ۶۰ درصد رشد کرده است. این مساله سبب شده است حدود ۸ میلیون شهروند ایرانی که در «طبقه متوسط» دسته‌بندی می‌شدند، به «طبقه متوسط پایین» بروند.
تجارت نیوز: «جواد صالحی اصفهانی»، استاد دانشگاه «ویرجینیا تک» در آمریکا و عضو اندیشکده معتبر «بروکینگز»، اخیرا در مقاله‌ای تاثیر تحریم‌های اعمال‌شده علیه اقتصاد ایران از سال ۲۰۱۰ میلادی به این سو را بررسی کرده است.
در این گزارش می‌خوانید:
* مقاله صالحی اصفهانی نشان می‌دهد که تا قبل از آغاز تحریمها در سال ۲۰۱۰ درآمد سرانه ایرانی‌ها روند صعودی داشت اما از آن سال به بعد درآمد سرانه نزولی شده است. این روند نزولی با افزایش تحریمها تشدید شده و در دو سال گذشته و با خروج دونالد ترامپ از برجام و افزایش بی‌سابقه تحریمها به اوج خود رسیده است. بر این اساس، در حالی که برخی برآوردها (از جمله برآورد نهادهایی مانند مرکز پژوهش‌های مجلس) از قرارگیری حدود نیمی از جمعیت ایران زیر خط فقر حکایت دارند، برخی برآوردها (از جمله محاسبات نه چندان به‌روز شده بانک جهانی) جمعیت زیر خط فقر در ایران را حدود ۱۰ درصد تخمین می‌زند.
* با این همه، آنچنان که این مقاله نشان می‌دهد، با افت ارزش ریال در مقابل ارزهای خارجی، صادرات محصولات غیرنفتی ایران رشد قابل توجهی پیدا کرد و اشتغال در بخش تولید صعودی شد و تا زمان آغاز همه‌گیری کرونا به صعود خود ادامه داد. این اما در حالی است که به دلیل افت مقدار اسمی دستمزدها (ارزش واقعی آنها در مقابل ارزهای خارجی)، حتی رشد اندک آمار اشتغال در ایران نتوانست مانع از کاهش قابل توجه سطح زندگی در میان شهروندان ایرانی شود.
نرخ فقر در مناطق روستایی ۲ برابر شد
* بر اساس داده‌های این پژوهش، تحریمها بر شهروندان ایرانی به شکلی یکسان تاثیر نگذاشته است. بر این اساس، خانوارهای روستایی، اصلی‌ترین زیان‌دیدگان تحریمها در طول بیش از یک دهه گذشته بوده‌اند. شوک‌آورترین داده این مقاله به رشد نرخ فقر مربوط میشود. به نوشته صالحی اصفهانی، از سال ۲۰۱۰ میلادی به این سو، نرخ فقر در مناطق روستایی ۲ برابر شده و در مناطق شهری هم ۶۰ درصد رشد داشته است.
* این در حالی است که ایران موفق شده بود در فاصله سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ میلادی، نرخ فقر در کشور را از ۲۰ درصد به ۱۰ درصد کاهش دهد، روندی که با آغاز تحریمها، متوقف و سپس معکوس شد. به این ترتیب، از سال ۲۰۱۱ میلادی به این سو، حدود ۸ میلیون شهروند ایرانی که در «طبقه متوسط» دسته‌بندی می‌شدند، به «طبقه متوسط پایین» (lower middle class) منتقل شده‌اند.
بازگشت سطح زندگی به سال ۲۰۰۲
* داده‌های دیگری که در این گزارش به آنها اشاره شده نشان می‌دهد در فاصله سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹، متوسط استاندارد زندگی (standard of living) در میان شهروندان ایرانی، ۱۷٫۷ درصد افت کرده است. به این ترتیب، مصرف سرانه (per capita consumption) در ایران در پایان سال ۲۰۱۹، به سطح سال ۲۰۰۲ برگشته است. به عبارتی در سال ۲۰۱۹، سطح مصرف مردم ایران معادل سال ۲۰۰۲ است. یعنی حدود ۱۷ سال به عقب برگشته است. یک دهه تحریم، موجب بروز احساس «عقب ماندن» از شهروندان سایر کشورها در میان ایرانی‌ها شده است.
* با این همه، آنچنان که این گزارش تاکید می‌کند، تمام این کاهش ۱۷٫۷ درصدی را نمی‌توان معلول تحریمها دانست، چرا که در فاصله زمانی مورد بررسی، ایران دو مرتبه (در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۱۴) شاهد افت قیمت نفت صادراتی خود بوده است و این رخدادها هم در کاهش سطح استاندارد زندگی ایرانی‌ها تاثیر داشته‌اند.
* این داده‌ها از این جهت با اهمیت هستند که به طور معمول، طی همین مدت استاندارد زندگی در میان شهروندان کشورهای اطراف (شهروندان کشورهایی همچون ترکیه، جمهوری آذربایجان و گرجستان) رشد داشته است. در واقع، احساس عمومی «عقب‌افتادن» در میان ایرانی‌ها را شاید بتوان به همین موضوع ارتباط داد.
* چنان که گفته شد، ضربه وارد شده به اقشار مختلف شهروندان ایرانی بر اثر اعمال تحریمها، متفاوت بوده است. آنچنان که گزارش صالحی اصفهانی نشان می‌دهد، پس از افت قیمت نفت در سال ۲۰۰۸ میلادی که بلافاصله با اعمال تحریمها همراه شد، متوسط مصرف در تهران تقریباً ثابت ماند و این در حالی بود که در مناطق روستایی، حدود ۳۰ درصد و در دیگر مناطق شهری در کشور هم حدود ۱۱٫۶ درصد کاهش پیدا کرد
از طرف دیگر، سهم مشاغل به اصطلاح «یقه‌سفید» در تهران بالاتر است و حمایت‌های مالی دولت از این مشاغل هم بیشتر است. علاوه بر این، آنچنان که این گزارش اضافه می‌کند از آنجا که استان‌های دیگر در کشور از نظر جغرافیای و سیاسی فاصله بیشتری با مرکز دارند، منابع کمتری هم در مقایسه با مرکز دریافت می‌کنند و این موضوع، با روی کار آمدن دولت حسن روحانی افزایش هم پیدا کرده است.
نظر کاربران
بانک جهانی که هیچ خودش هم بروز نیست
پاسخ ها
احد ، مهرداد، فریبا ؛ غربگدا ، زیر نویس های عزیز کجا هستید :؟!! خخخخخخخخخ
چشمتون روشن
پاسخ ها
چشم همه روشن. چشم دولت و ملتی که هر چهار سال رای میده و رای دادنش رو انکار میکنه و جز غر زدن کاری بلد نیست روشن. چشم من و شما و همگی روشن
کلا با تک ماده زنده موندیم....
پاسخ ها
واقعا
کی باورش میشه ایران 12 درصد فقیر داشته باشه
الان حداقل 50 درصد فقیر داریم
فقیر مطلق
طبق تعریف جهانی هر کس درآمدش زیر 12 میلیون تومن باشه فقیره
خدا روشکر که تو یه چیز رشد داشتیم
12.36
یا فقر مطلق نمیدونی چیه یا وضعیت خیلی خوبه
داخل کشور فقیر داریم زیاد هم داریم ولی فقر مطلق نداریم
فقر مطلق به جایی میگن که سال تا سال غذا نداشته باشه و غذا نتونه بکاره و قهطی باشه
اینجا هر ماه یبار یه جشن عیدی و شهادتی به فقیرا غذا میدن
مردم هم که حق و ولانصاف خیلی کمک میکنن
خیرین و کمیته و بهزیستی هم جدا
تاثیر تحریم ایران فقط 10 درصد
90 درصد بخاطر ناکارمدی و بی کفایتی مسولین هست ، بیشتر تاثیر داخلی هست، نه خارجی
دیگه آمار رشت فقر در آکردن نداره برای کشور آیران که غنی از ثروت مندترین کشورهای جهان میباشد خوب این دیگه معلومه کل ملت ایران در زیر خط فقر قرار دارند فقط بجز لشگریها کشورهای دولتیها واز همه مهمترین ثروتمندهای ایران که آقازاده های مفت کسی دیگه ای نیست ولی ملت معمولی همه زیر خط فقر قرار دارند این دیگه درصد زدن نداره میشه گفت 87درصد زیر خط فقر ومابقی روی خط ثروت وخوشبختیو زندگی واقعی قرار دارند این میشه آمار دقیق کشور مان ایران زمین اسلامی
پاسخ ها
من بازنشسته لشکری هستم حقوقم سه ونیم کجا بود بابا الکی میگن
این دیگه آمار نمیخواد
کافی ساعت 9 شب بری بیرون ببنی مردم کشور با این همه منابع و ثروت ملی تا کمر توی سطل زباله خم شدن
تا یه لقمه نون ببرن برای خانوادشون
باید قبول کرد بیش از 50درصد جامعه زیر خط فقر هستن و هر روز به این درصد اضافه میشه
چرا باید این امار برام عادی شده باشه
كجاي دنيا حقوق 3 ميليون ميدن قبض گاز يه واحد اپارتمان 50 متري مياد 287000 تومان .......!!!!!!!!!!!!!!!!!
اخه انصافتان كجاست ....!!!!!!!!
پاسخ ها
خب کمتر گاز مصرف کن
ما یه خانواده سه نفری هستیم .خونمون هم 110 متره
خیلی هم مصرف گازمون بالاست .
آخرین قبضی که برامون صادر شده مبلغش 87 هزار تومنه .
درسته گرانی هست .خیلی هم وحشتناکه.اما دیگه اینکه شما زیاد گاز مصرف میکنی به خاطر اسراف خودتونه .
دمت گرم پول آب وبرق گاز تلفن پدر ملتودرآورده
شما يه نگاه به حقوق هاي زير 6 ميليون بياندازيد و يك نگاه به قبوض اب و برق و گاز و ماليات و عوارض و جرايم بياندازيد حقوق پرداختي دولت و شركتها به اندازه پرداختي ها به دولتم نيست چه برسه بشه باهاش زندگي كرد ...!!!!!!!!!!!!!
پاسخ ها
به خدا ما خانواده 4نفره با 6میلیون حقوق ،فقط دو هفته سر میکنیم
مستأجر هم نیستیم
پایتخت نشین هم نیستیم
مارو هم حساب کنید
خدا به داد کارگری برسه که 3تومن میگیره
البته خدا هم کلا دور ملت ایرانو خط کشیده
يه جاي خوندم ثروت كشور ايران و منابع ايران 7 برابر كل قاره اروپاست آنوقت ايران تبديل شده به 70 ميليون فقير و ويرانه ............!!!!!!!!!!!
پاسخ ها
علت مدیران نا لایق
ميگن كل تورنتو كانادا با پول هاي ايران ساخته شده
مردم ایران همه هنرمند هستند با در آمد ناچیز یا حتی هیچ در حال سپری کردن ایام عمر هستند
علی برکت الله
روزی میرسد خون خواهیم گریست!
رشد فقر رشد قبر صدرصد
موسسه بروکینکز خودش یکی از نهادهای کمیته 300 هست و باعث و بانی این مشکلات
مردم را نابود کردین
آقا من در برج 4,19 امسال سه تا فرش گرفتم 10,5تومن همشون هم 12متری الان فاکتورشو پیدا کردم فک کردم ده سال قبل گرفته بودم حس اصحاب کهف بهم دست داد
ببنید طبق این گزارش با وجود تحریمها در زمان احمدی نژاد رفاه مردم آسیب ندیده مردم ایران فقط در زمانهای دولت خاتمی و روحانی به زیر خط فقر رسیده این یعنی اصلاح طلبان کارآمد نیستند و ....
پاسخ ها
جفتشون یکی اند
بفهم اینو
وقتی سواد خواندن 4 تا عدد نداری مجبوری اظهار نظر کنی؟
نه
آقایان مدعی مدیریت جهانی هم هستن.
پاسخ ها
خخخخخخخخخخ
برن تکرررارررر کنن وضع شون خوب میشه!
خب فقر باید باشه تا شما هم باشید اگه مردم شکمشون سیر باشه ک ضرر داره
آمارهای دولت به درد نمی خورد ...
بدبختی ما گناه بیگانه نبود
پاسخ ها
ازماست که برماست
مسئولین خجالت بکشید چرا از رو نمیرین ...
دروغ میگن
تحریم وسیاستهای اشتباه منجربه تحریم باعث بدبختی مردم میشود
اینارو خودشون بهتر از ما میدونن نیازی نیست کامنت بذارید و تجزیه و تحلیل کنید دولتی که سرمایه ی ملتشو تو بورس میدزده با لطافت می خواین باهاش حرف بزنید؟ عمر و جوونیمونو نابود کردن اینا کامنت تحلیلی میذارید بیچاره ها
اقتدار‌پر‌مدعا
خخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخ
دبروز اقایون گفته بودند اقتصادمون مثبت شده؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
روحانی که دورش تمومه اگه بعدی بیاد مثل همین راه رو بره انشاالله به زودی به ونزوئلا میرسیم به یاری خدا اول میشیم.
خدا عاقبت مان را بخیر کند
مگه فقیر داریم ،اصلا وابدا،همه چی خوبه ،باوجود این مسئولین ،خداروشکر میزارن مردم نفس بکشم ،اونم اگه میشد قطع میکردن
باور کنید منم خونه ۱۱۰متری دارم نمیشه که پکیج رو خاموش کرد مبلغ ۲۲۰ هزار تومان گاز اومده واقعا زندگی خیلی خیلی سخت شده خدا به دادمون برسه
دوستان این امار بخاطر ارزش پول ایران چون پول ایران بی ارزش ترین پول جهان شده و هرکی زیر ۲۰ ملیون درامد داشته باشه فقیر
بهمن روش پیش برویم چندسال دیگر نود درصدایرانیها دچار فقر نداری میشوند سرمایه کشور دست ده درصد ایران می افتد..
چقدر این سران دلسوز هستند که میخواهند همه یکدست فقیرشوندکه حسرد نخورند آفرین که بفکر مافقیر ها هستید
خب که چی؟
چهل سال دراین کشور یاکشته دادیم یازلزله یااتش سوزی یاسیل خداتمام وسیله هایی که داره روی ما امتحان کرده شما دیکه نمی خواد این هسته ای را روی ما امتحان کنید..
ماشاءالله
پاسخ ها
قبض گاز ما آمده 63000تومان شصت وسه هزار تومان آب آمده 23000تومان خوب شما که زیاد مصرف میکنی عزیز اسراف نکن
برای 43روز