مقاومت بازار ملک در برابر تخلیه حباب قیمتی

همشهری: بازگشت ثبات نسبی به بازار ارز، انتظار برای توقف روند افزایشی قیمت کالا و خدمات و آغاز دوره تخلیه حباب قیمتی در اقتصاد ایران را پررنگ‌تر کرده؛ اما رفتار بازار مسکن برخلاف دیگر بازارها با روند بازار ارز متناسب نشده است.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران، تداوم ثبات در بازار ارز را زمینه‌ساز افت قیمت مسکن می‌داند اما برخی کارشناسان معتقدند در کنار این عامل، رفتار مالی دولت و شیوه تزریق درآمدهای نفتی به اقتصاد نیز بر روند قیمت مسکن اثرگذار است و می‌تواند از مسیر دامن زدن به رشد تورم، بازار مسکن را نیز ملتهب کند.

بازار مسکن در شرایطی که بازارهای موازی دوره‌های پرشتاب اصلاحی را آغاز کرده‌اند، همچنان در مقابل تخلیه حباب قیمتی مقاومت می‌کند و حتی براساس آمارهای رسمی، تمایل افزایش قیمت نیز در معاملات آن وجود دارد؛ این در حالی است که تغییرات قیمت مسکن به‌عنوان یک کالای سرمایه‌ای، جدای از اثراتی که مبحث عرضه و تقاضا و همچنین هزینه تولید می‌پذیرد، رابطه مستقیمی نیز با نرخ ارز و تورم انتظاری دارد و این دو عامل لااقل در شرایط فعلی شرایط متشنجی را تجربه نمی‌کنند.

آخرین وضعیت بازار املاک

رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران می‌گوید: در ۱۰ماهه امسال تعداد ۹۴هزارو۷۸۰ قرارداد خریدوفروش ملک در تهران به امضا رسیده که از افزایش ۲۰درصدی نسبت به سال گذشته حکایت دارد. همچنین در این دوره ۱۰ماهه، ۱۶۷هزارو۲۴۸ قرارداد اجاره به ثبت رسیده که ۲۱درصد بیشتر از مدت مشابه در سال قبل است. مصطفی قلی خسروی درمورد تحولات بازار املاک درماه گذشته به ایرنا می‌گوید: در دی‌ماه امسال ۴هزارو۴۲۷قرارداد خریدوفروش ملک در تهران به امضا رسیده که ۴۱درصد بیش از آذر و ۶۸درصد کمتر از دی‌ماه پارسال است.

همچنین در این ماه ۱۵هزارو۳۹۸قرارداد اجاره در پایتخت منعقد شده که نسبت به‌ماه قبل ۳۳درصد و نسبت به‌ماه مشابه سال قبل ۲۲درصد افزایش نشان می‌دهد. او با اشاره به اینکه معاملات بازار املاک کشور در دی‌ماه همگام با بازار تهران بوده، می‌افزاید: در این‌ماه جمعا ۴۱هزارو۱۷۱قرارداد خریدوفروش ملک به امضا رسیده که نسبت به‌ماه قبل ۲۲درصد افزایش و نسبت به دی‌ماه۹۸ حدود ۳۰درصد کاهش نشان می‌دهد. به‌گفته خسروی، در دی امسال ۸۸هزارو۴۶۲قرارداد اجاره در کل کشور منعقد شده که نسبت به‌ماه قبل ۴۸درصد و نسبت به‌ماه مشابه سال قبل ۸۸درصد بیشتر است.

شرط ثبات قیمت در بازار مسکن

رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران در تشریح وضعیت کنونی بازار مسکن می‌گوید: بازار مسکن خوشبختانه به وضعیت باثباتی ازنظر قیمت‌ها رسیده و اگر از ناحیه اقتصاد کلان و نرخ ارز، شوکی به این بازار وارد نشود و فضای مجازی و آگهی‌های اینترنتی هم تنشی در بازار ایجاد نکنند، انتظار داریم که آرامش بر بازار تا ۳سال آینده حاکم باشد. او تنها نگرانی فعلی برای بازار مسکن را بازگشت قیمت به آگهی‌های مجازی می‌داند و می‌افزاید: اگر مجددا آگهی‌های تقلبی در سایت‌ها افزایش پیدا کند دوباره نرخ‌های کذایی موجب تنش در بازار مسکن خواهد شد.

البته در کنار اثرگذاری نرخ ارز بر قیمت مسکن در اقتصاد ایران، دورنمای تورمی اقتصاد در سایه رفتار مالی دولت نیز مسئله‌ای است که ازنظر کارشناسان بر معادلات بازار مسکن اثرگذار است. بیت‌الله ستاریان، کارشناس اقتصاد مسکن معتقد است: چنانچه تحولات سیاسی نظیر برجام، دسترسی دولت به درآمدهای نفتی را مهیا کند و این درآمدها مانند دوره‌های قبل صرف جبران کاستی‌ها و سرکوب نرخ ارز در اقتصاد ایران شود، دوباره رشد تورم انتظاری به افزایش تقاضا برای کالاهای سرمایه‌ای منجر خواهد شد و بازار مسکن نیز دیر یا زود دوره تورمی دیگری را آغاز خواهد کرد.

کوچ به بازار اجاره

رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران می‌گوید: باوجود تشدید رکود معاملات خریدوفروش مسکن در سال‌جاری، قراردادهای بازار اجاره روند صعودی داشته که نشانگر کوچ تقاضای بالقوه خرید مسکن به سمت بازار اجاره است. خسروی می‌افزاید: از ابتدای فروردین تا ۳۰دی امسال، ۹۶۴هزارو۵۷ اجاره‌نامه در کل کشور منعقد شده که از افزایش ۹۲درصدی نسبت به‌مدت مشابه سال قبل حکایت دارد و به این معناست که تقاضای بالقوه‌ موجود در بازار مسکن به‌واسطه ناتوانی خرید، وارد بازار اجاره شده است.

در کنار اثرگذاری ناتوانی متقاضیان مصرفی از خرید مسکن موردنیاز و هدایت آنها به بازار اجاره، اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی و همچنین پرداخت وام ودیعه مسکن به مستأجران واجد شرایط نیز از دلایلی بوده است که به استقبال موجران و مستأجران ازعقد قرارداد اجاره رسمی و تمدید قراردادهای اجاره قبلی منجر شده و آمارهای این حوزه را تغییر داده است.