خاطره بازی ایرانیان با نغمه‌های ماندگار «استاد»

روزنامه شهرآرا: پس از درگذشت استاد محمدرضا شجریان، آلبوم‌های موسیقی‌ای که پیش از این با صدای این خواننده منتشر شده‌‌ بود، بار دیگر مورد توجه علاقه‌مندان قرار گرفت و بسیاری از طرف‌داران او این آثار را خریداری کردند تا دوباره آواهای ماندگار زنده‌یاد شجریان را مرور کنند.

گروهی نیز احتمالا بعد از انتشار خبر درگذشت این استاد آواز موسیقی کنجکاو شدند تا کمی وقت بگذارند و با فردی که در موسیقی ایران تکرار نشدنی است آشنا شوند. اگر نگاهی به قسمت پرفروش‌ترین آلبوم‌های موسیقی هفته در سایت بیپ‌تونز داشته باشید می‌بینید در میان 10 آلبوم برتر این هفته، 7 اثر متعلق به خسرو آواز ایران است. آثاری که در سال‌های طولانی فعالیت هنری او منتشر شده‌اند و تا پیش از مرگ این هنرمند پرآوازه در صدر پرفروش‌ترین‌های سایت بیپ‌تونز به چشم نمی‌خوردند.

همکاری شجریان و کلهر

در رتبه اول، آلبوم «شب، سکوت، کویر» قرار گرفته‌ است. اثری به آهنگ‌سازی کیهان کلهر و با صدای محمدرضا شجریان که در آذر سال ۱۳۷۷ منتشر شد و می‌توان آن را جزو ماندگارترین آثار این دو هنرمند دانست. «شب، سکوت، کویر» در آواز دشتی است و بیشتر ترانه‌های آن بر اساس موسیقی مقامی شمال خراسان و تلفیق با موسیقی کلاسیک ایرانی ساخته شده‌ است. کلهر در این اثر علاوه بر آهنگ‌سازی، نوازندگی کمانچه را نیز بر عهده دارد. در کنار او مرحوم حاج قربان سلیمانی، از بزرگان موسیقی مقامی خراسان، دوتار می‌نوازد. علیرضا سلیمانی (فرزند ارشد حاج قربان)، مرحوم علی آبچوری (قوشمه‌نواز فقید شمال خراسان)، بیژن کامکار، اردوان کامکار، همایون خسروی و مرتضی اعیان از دیگر نوازندگان این آلبوم هستند. «شب، سکوت، کویر» شامل 12 قطعه است و در آن از اشعار باباطاهر، هوشنگ ابتهاج، محمدعلی معلم و عطار استفاده شده‌ است. قیمت این آلبوم 16 هزارتومان است.

استقبال از «خراسانیات»

در رتبه دوم پرفروش‌ترین آلبوم‌های هفته «خراسانیات»، آخرین اثر منتشر شده از محمدرضا شجریان قرار گرفته‌ است.این اثر به آهنگ‌سازی زنده‌یاد پرویز مشکاتیان نیز برگرفته از موسیقی مقامی خراسان است و در آن از اشعار باباطاهر عریان و ملک‌الشعرای بهار بهره گرفته شده است. هم‌زمان با انتشار این آلبوم اردشیر کامکار آهنگ‌ساز و نوازنده کمانچه در گفت‌وگو با شهرآرا کنار هم آمدن مشکاتیان و شجریان که هر دو از خطه خراسان بوده‌اند و بهره‌گیری از موسیقی مقامی خراسان در این آلبوم را ادای دین این دو هنرمند به زادگاهشان دانسته و گفته بود: «خراسانیات»، اسفند سال گذشته منتشر شد اما ضبط استودیویی آن به سال 1365 برمی‌گردد. بنا به گفته کامکار اجرای موسیقی این اثر را گروه عارف بر عهده داشته است و از نوازندگان آن می‌توان به پرویز مشکاتیان، جمشید عندلیبی، محمد فیروزی، اردشیر کامکار، بیژن کامکار و ارژنگ کامکار اشاره کرد. آلبوم «خراسانیات» شامل هفت آهنگ در سبک موسیقی سنتی است. بخش اول این آلبوم در راست پنجگاه و بخش دوم نیز در دشتی اجرا شده است. آلبوم «خراسانیات» با قیمت 25 هزارتومان عرضه شده‌ است.

«بیداد» کار مشترک شجریان و مشکاتیان

جایگاه سوم پرفروش‌ترین‌های هفته به همکاری دیگر پرویز مشکاتیان و محمدرضا شجریان اختصاص دارد. آلبوم «بیداد» یکی از ماندگارترین آثار موسیقی ایران است که در سال 1364 در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. این آلبوم از دو بخش تشکیل شده که بخش اول در دستگاه همایون و با آهنگ‌سازی پرویز مشکاتیان و بخش دوم در دستگاه‌های همایون و شور و با نوازندگی تار غلامحسین بیگجه‌خانی است و محمدرضا شجریان خوانندگی قطعات هر دو قسمت آن را بر عهده دارد. همچنین در بخش اول نوازندگان گروه شیدا و عارف همچون محمدرضا لطفی، ناصر فرهنگ‌فر، ارسلان کامکار، اردشیر کامکار، جمشید عندلیبی، زیدا... طلوعی و فرخ مظهری حضور دارند و در بخش دوم جمشید محبی با نوای تنبک خود بیگجه‌خانی و شجریان را همراهی می‌کند. «‌بیداد» شامل چهارده قطعه است و در آن از سروده‌های حافظ و سعدی استفاده شده‌ است. علاقه‌مندان این اثر را با پرداخت 16 هزارتومان می‌توانند تهیه‌کنند.

استقبال از اثر پسر

اما رتبه چهارم پرفروش‌ترین آلبوم‌های هفته از آن اثری با آواز همایون شجریان است، هنرمندی که یادگار و دست‌پرورده زنده‌یاد محمدرضا شجریان است. این اثر که آبان سال گذشته منتشر شد، «افسانه چشم‌هایت» نام دارد و کار مشترکی از علیرضا قربانی و همایون شجریان، به آهنگ‌سازی مهیار علیزاده است. «افسانه چشم‌هایت» شامل یازده آهنگ باکلام در سبک موسیقی کلاسیک ایرانی است و در آن از سروده‌‌‌های شاعرانی چون نیمایوشیج، احمد شاملو، محمدرضا شفیعی کدکنی، هوشنگ ابتهاج، مهدی اخوان‌‌ثالث، سیمین بهبهانی و علیرضا کلیایی. امید بهره گرفته شده‌ است. قیمت تعیین شده برای خرید این آلبوم نیز 25 هزارتومان است.

نوای سنتور و صدای شجریان

«پیغام اهل دل» یا «همایون‌مثنوی» اثر دیگر محمدرضا شجریان نیز در جایگاه پنجم قرار گرفته‌ است. قطعات این آلبوم در آذر سال ۱۳۶۳ اجرا و در سال ۱۳۷۴ منتشر شد. منصور صارمی نوازنده سنتور، در آلبوم «همایون‌مثنوی» محمدرضا شجریان را همراهی کرده‌ است. غزل‌های خوانده شده در این آلبوم نیز از آثار فخرالدین عراقی و فیض کاشانی است. «همایون‌مثنوی» در دستگاه همایون و مرکب‌خوانی اجرا شده‌ است و از آن می‌توان به عنوان یکی از ساز و آوازهای ماندگار موسیقی ایران نام برد. این اثر نیز هم‌اکنون با قیمت 16 هزارتومان به فروش می‌رسد.

دیگر آثار پرفروش خسرو آواز

در میان رتبه‌های ششم تا دهم پرفروش‌ترین آلبوم‌های موسیقی هفته گذشته نیز نام سه اثر دیگر از محمدرضا شجریان دیده می‌شود. در جایگاه ششم آلبوم‌ «جان عشاق و گنبد مینا» با صدای محمدرضا شجریان و آهنگ‌سازی پرویز مشکاتیان قرار گرفته است. این اثر 10 قطعه دارد که 3 قطعه آن بی‌کلام است و اشعار باقی قطعات از سروده‌های حافظ و باباطاهر است. همچنین در آلبوم «جان عشاق و گنبد مینا» که دربرگیرنده دوآلبوم «جان عشاق» و «گنبد مینا» است و سال 1374 منتشر شده، جواد معروفی با آوای پیانوی خود شجریان و مشکاتیان را همراهی می‌کند. در رتبه نهم پرفروش‌های هفته نیز آلبوم «دلشدگان» به آهنگ‌سازی حسین علیزاده و آواز محمدرضا شجریان قرار دارد. این آلبوم شامل قطعات موسیقیِ فیلم معروف «دلشدگان» به نویسندگی و کارگردانی زنده‌یاد علی حاتمی است. بنا به گفته‌های حسین علیزاده در مستند (معلم بی‌استاد) درباره زندگی علی حاتمی، تمام شعرهای تصنیف‌ها در فیلم و اثر صوتی دلشدگان در نشر دل آواز، سروده علی حاتمی است. و در نهایت فریدون مشیری شعرها و آهنگ‌های فیلم را بررسی کرده و مورد بازبینی قرار داده است. جایگاه دهم نیز به آلبوم «فریاد» رسیده‌ است. در این اثر محمدرضا شجریان، حسین علیزاده، کیهان کلهر و همایون شجریان کنار هم آمده‌اند. «فریاد» حاصل اجرای کنسرتی در سال 81 در شهر لس‌آنجلس آمریکاست. این اثر در دستگاه راست پنجگاه اجرا شده و نام آن براساس یکی از اشعار «فریدون مشیری» انتخاب شده‌ است. «فریاد» سال 1382 در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. هر سه این آلبوم‌ها را هم‌اکنون با قیمت 16 هزارتومان در سایت بیپ‌تونز می‌توان خریداری‌ کرد. «عشق داند»، «نوا»، «آستان جانان»، «طریق عشق»، «زمستان است» و «دستان» از دیگر آلبوم‌های محمدرضا شجریان هستند که بعد از درگذشتش مورد استقبال علاقه‌مندان قرار گرفته‌اند.