نماد فرهنگ در سرزمین‌های نوروز
نوشتن درباره استاد محمدرضا شجریان کار ساده‌ای نیست؛ من نمی‌توانم واژه‌هایی را بیابم و کنار هم بچینم تا حتی بیان گوشه‌ای کوچک از شکوه و بزرگی این اسطوره فرهنگ ایران‌زمین باشد...
محمدصدیق احمد (جگرخوین)، دیپلمات پیشین اقلیم کردستان در ایران در شرق نوشت: نوشتن درباره استاد محمدرضا شجریان کار ساده‌ای نیست؛ من نمی‌توانم واژه‌هایی را بیابم و کنار هم بچینم تا حتی بیان گوشه‌ای کوچک از شکوه و بزرگی این اسطوره فرهنگ ایران‌زمین باشد،
به این دلیل مایلم اندکی از اهمیت روزافزون فرهنگ، موسیقی و دیپلماسی فرهنگی بگویم و جایگاه استاد در نزد کردستانیان. هرچند از گذشته‌های دور، اهمیت فرهنگ برای جوامع انسانی روشن بوده اما در عصر حاضر و با توجه به پدیده جهانی‌شدن که مهم‌ترین تغییر در تاریخ بشر به شمار می‌آید،
اهمیتی بسیار بیشتر و سرنوشت‌سازی یافته است. جورج ریترز در کتابش، «جهانی‌شدن: بایسته‌ها»، مفهوم سیالیت را که بیانگر افزایش سهولت حرکت مردم، چیزها، اطلاعات و مکان‌ها در عصر حاضر برشمرده که می‌تواند همگرایی بیشتری با خود به همراه آورد. بدیهی است فرهنگ هر مردمی دربرگیرنده تاریخ و حتی بسیاری ویژگی‌ها و موقعیت جغرافیایی آنهاست. دراین‌میان موسیقی که قدمتی به درازای زبان بشری دارد و از آن به‌عنوان زبان جهانی انسان‌ها یاد می‌شود، شاید از تأثیرگذارترین عناصر فرهنگ باشد.
آرتور شوپنهاور می‌گوید: «عمق غیرقابل‌بیان موسیقی، سهولت در درک و درعین‌حال قابل‌توضیح‌نبودن آن، به خاطر این واقعیت است که موسیقی تمامی احساسات درونی‌مان را ایجاد می‌کند اما به دور از حقیقت و خارج از محدوده خود، موسیقی به بیان بالاترین جوهر وجودی زندگی می‌پردازد».
استاد محمدرضا شجریان در جایی می‌گوید: «من موسیقی را دنبال می‌کنم که اندیشیدن به مردم بدهد» و این اندیشیدن است که می‌تواند جوهره وجودی هر انسانی را شکوفا کند.
موسیقی با توجه به جذابیت و نیز عاری‌بودن از لحن آمرانه و خصمانه، در مقایسه با دیگر عناصر و ابزارهای فرهنگی همواره پذیرش بیشتری دارد و هنگامی که در چارچوب یک سیاست فرهنگی و همچنین دیپلماسی فرهنگی قرار گیرد، تبدیل به یکی از کلیدی‌ترین مزیت‌های دیپلماسی، به‌معنای مواجه‌شدن با کمترین مقاومت‌ها می‌شود و به‌عنوان راهی برای تأثیرگذاری بر جوامع شناخته می‌شود.
در حوزه تمدنی، فرهنگ ایران از ظرفیت‌های بسیاری برخوردار است، در این بین شعر و موسیقی ایرانی دارای شهرتی جهانی هستند و از بسیاری جهات کم‌نظیرند.
تأثیرگذاری فرهنگ و هنر ایرانی و به‌ویژه موسیقی ایرانی بر ملت‌های حوزه فرهنگی نوروز انکارناپذیر است، علاوه بر این در این عرصه می‌توان ارزش‌های جهان‌شمول بسیاری برای فرهنگ ایرانی برشمرد. ملت کرد به‌عنوان یکی از ارکان اصلی تشکیل‌دهنده تمدن آریایی، با وجود اشتراکات فراوان تاریخی و فرهنگی با ملت بزرگ ایران و با وجود جدایی ناخواسته و غم‌انگیز از سرزمین مادری و ظلم و ستمی که قرن‌ها بر آنها روا شده، همچنان تعلق‌خاطری قوی به این فرهنگ دارند.
قرن‌هاست کردها برای پاسداری از سرزمین و فرهنگ آریایی‌شان مقاومت می‌کنند و در این راه چه جانفشانی‌ها که نکرده‌اند... . عشق و علاقه به اسطوره‌های ایران‌زمین، بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی مردم اقلیم کردستان است، طنین آوای زلال اسطوره فرهنگ ایران‌زمین، استاد محمدرضا شجریان سال‌هاست با گذر از سلسله‌کوه‌های زاگرس در سرزمین کردستان شنیده می‌شود و همیشه با خود امید به همراه داشته و عشق به آرمان‌های زیبای انسانی.
نیچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان در پیامی درگذشت استاد شجریان را تسلیت گفت و از وی به‌عنوان اسطوره تکرار‌ناشدنی موسیقی یاد کرد.
این پیام ازسوی عالی‌ترین مقام رسمی اقلیم کردستان نشان از اهمیت و جایگاه رفیع استاد شجریان در جامعه کردستان و تأثر بسیار به خاطر ازدستدادن ایشان داشت.
درگذشت استاد خبر اول تمامی رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها در اقلیم کردستان بود. بسیاری از مردم در شبکه‌های اجتماعی از اندوهشان برای ازدستدادن استاد نوشتند. سخن‌گفتن از نزدیکی و ارتباط استاد شجریان با بزرگان موسیقی کردستان و علاقه ایشان به عناصر موسیقی کردی را هنرمندان کرد می‌توانند، اما من اشاره‌ام به درک عمیق از هنر استاد در وجود مردم کرد در اقلیم کردستان است؛ درکی که اعتماد‌آفرین است و می‌تواند روابط انسانی گسترده‌تر و مستحکم‌تری پی‌ریزی کند.
اگر به اقلیم کردستان سفر کرده باشید و در خیابان‌های اربیل و سلیمانیه قدم زده باشید، بدون شک و به دفعات مکرر صدای آشنایی خواهید شنید که به شما حس در دیار خود بودن را منتقل می‌کند و آن صدایی نیست جز صدای شجریان، مردم در اینجا او را بسیار دوست داشته و گرامی می‌دارند.
صدای گرم و آرامش‌بخش شجریان، همراه با آوای تار و دف و سنتور برای کردها لذتی منحصربه‌فرد به همراه دارد و برای آنها غرور‌آفرین است؛ چرا‌که او را از خود می‌دانند.
استاد محمدرضا شجریان نماد راستین و عزت فرهنگ و هنر ایرانی و آریایی است، یک عمر تلاش این انسان بزرگ برای پاسداشت ارزش‌ها و سنت‌های زیبای فرهنگی چند‌هزار‌ساله همه ملت‌های حوزه منطقه نوروز، به او جایگاهی بسیار ویژه در قلب مردم کرد بخشیده است.
او میراثی بی‌بدیل برجای گذاشت. هنر او هنری ناب بود و تمامی عناصر زیبایی‌شناختی را در متن خود داشت و او این هنر را برای مردم می‌آفرید؛ برای مردمی که عاشق آنها بود و تعهدی بی‌نظیر به آنها داشت. آن‌گونه که خود می‌گوید او می‌خواست با موسیقی اندیشه بیافریند؛ اندیشه‌ای که سرچشمه ارزش‌های متعالی انسانی باشد، اندیشه‌ای که دیوارهای بلند جهل و تعصب و جنگ را از میان بردارد و باورهای مشترک ماندگاری برای درک و تفاهم متقابل میان انسان‌ها و ملت‌ها بنیان نهد و همراه نغمه‌های زیبای انسانی‌اش، دوستی و صلح پایدار برای ایرانیان و جهانیان به ارمغان بیاورد.
ارسال نظر