چرا آمار کودک آزاری در ایران رو به افزایش است؟

رویداد۲۴: یک فعال حقوق کودکان در خصوص دلایل افزایش آمار کودک آزاری که اخیرا از سوی رئیس اورژانس اجتماعی کشور منتشر شد، گفت: آمار کودک آزاری روزبه روز بیشتر می‌شود چون ۱۰ سال است بررسی و تصویب قانون حمایت از کودکان پشت در مجلس باقی مانده و هنوز به صحن علنی راه پیدا نکرده است. سوال من این است چه قانونی مهم‌تر از حمایت کودکان و خانواده ما وجود دارد؟ مجلس برای بررسی اینکه آیا فردی غیرمسلمان می‌تواند کاندید شورای شهر شود یا نه، وقت می‌گذارد اما این موضوع که آینده کودکان و جامعه ما را تهدید می‌کند کنار گذاشته می‌شود.

رئیس اورژانس اجتماعی کشور اعلام کرد در ۶ ماه نخست امسال ۱۶ هزار مورد کودک‌آزاری به مرکز اطلاع داده شده است. این آمار کودکانی است که مورد آزار جنسی، جسمی، عاطفی و غفلت قرار می‌گیرند.

با اینکه هرچه کودکان آزار دیده سن پایین‌تری داشته باشند وضعیت آنها حادتر گزارش می‌شود اما با این حال بیشترین آمار اذیت کودکان برای سن دبستانی و پایین‌تر از آن است. بعد از آن دختران و پسران راهنمایی در این آمار قرار می‌گیرند. درهرصورت مهم این است که هر سال بر تعداد کودکانی که قربانی آزار و اذیت والدین یا اجتماع می‌شوند روبه افزایش است.

لیلا ارشد، فعال حقوق کودکان در گفت‌وگو با رویداد۲۴ درباره دلایل افزایش این آمار توضیح داد: افزایش آمار کودک‌آزاری طبیعی است. این آسیب‌ هم مانند بسیاری از ناهنجاری‌های دیگر به شرایط جامعه بازمی‌گردد.

او افزود: اکنون بسیاری از جوانان ما با همه تلاش‌هایی که می‌کنند اما زندگی بهتر برایشان مهیا نیست. از نظر اقتصادی و اشتغال یا درآمد ناراضی اند و احساس لذت نمی‌کنند. آنها بیشتر با مشکلاتی که دارند دغدغه‌مند هستند و فشارهای روانی بسیاری را تحمل می‌کنند. این در حالی است که اوقات فراغت و سرگرمی ندارند که بتوانند از طریق آن روحیه خود را بازیابی کنند و به زندگی خود شادی و نشاط آورند. این عوامل باعث عصبانیت و پایین آمدن آستانه تحمل و ناراحتی و پرخاشگری شود.

این فعال حقوق کودکان ادامه داد: در این شرایط ما با گروهی روبر هستیم که از زندگی رضایت ندارند و از طرفی در مورد وظایف و مسئولیت نگهداری فرزندان خود اصلا آموزش ندیده اند. اکثر جوانان ما حقوق کودکان‌شان را نمی شناسند و شیوه والدی نمی‌دانند.

ارشد گفت: وقتی جوانان ما هنوز نمی‌دانند برخی از رفتارهایشان کودک آزاری است، چطور انتظار داریم آمار کودک آزاری افزایش پیدا نکند؟ آن هم در شرایطی که پدر و مادران فکر می‌کنند چون کودک‌شان از خودشان است اجازه دارند همه ناراحتی و عصبانیت‌های بیرون از خانه را روی فرزندان خود خالی کنند. چون تنها زور و قدرت‌شان به فرزندان‌شان می‌رسد و کودکان هم نمی‌توانند از حق خود دفاع کنند و پناهی نیز ندارند.

او اشاره کرد: بیشترین کودک آزاری در تنبیه‌ها و بی‌توجهی به عواطف آنها و بداخلاقی‌های بیش از حد والدین خلاصه می‌شود. حتی بیشتر خانواده‌ها با بداخلاقی‌ها و تنبیه‌های فیزیکی که دارند، متوجه می‌شوند که فرزندان‌شان را مورد آزار قرار می‌دهند اما بازهم این رفتار را تکرار می‌کنند. چون بیشتر جوانان شیوه تربیت فرزند را آموزش ندیده اند. برخی والدین با اینکه می‌دانند خطا می‌کنند و رفتارشان اشتباه است اما می‌گویند چاره‌ای نداشتیم یا اینکه خودم هم ناراحت می‌شوم اما نمی‌دانم باید چه کنم.

این پژوهشگر افزود: آماری که از سوی اورژانس اجتماعی اعلام شده اصلا آمار حقیقی نیست. این عدد تنها می‌تواند بخشی از آمار باشد. چون این آمار مربوط به کودک‌آزاری‌های اعلام شده است. درصورتی که بیشتر کودک‌آزاری‌ها در خفا و پستو و حیاط‌‌خلوت خانه‌ها اتفاق می‌افتد.

ارشد ادامه داد: اکثر خانواده‌ها از اعلام کودک‌آزاری ابا دارند. برخی از مادران و زنان می‌ترسند از اینکه با اطلاع دادن بچه‌ها از سوی همسرشان دچار خشونت بیشتری شوند. برخی هم گزارش دادن را بی‌فایده می‌دانند. چون درصورت اعلام بازهم هیچ حمایتی از آنها صورت نمی‌گیرد و این درماندگی و نگرانی برایشان بیشتر می‌شود.

این فعال حقوق کودک گفت: آمار کودک آزاری روزبه روز بیشتر می‌شود چون ۱۰ سال است بررسی و تصویب قانون حمایت از کودکان پشت در مجلس باقی مانده و هنوز به صحن علنی راه پیدا نکرده است. سوال من این است چه قانونی مهم‌تر از حمایت کودکان و خانواده ما وجود دارد؟ مجلس برای بررسی اینکه آیا فردی غیرمسلمان می‌تواند کاندید شورای شهر شود یا نه، وقت می‌گذارد اما این موضوع که آینده کودکان و جامعه ما را تهدید می‌کند کنار گذاشته می‌شود.

او تاکید کرد: نکته جالب اینجاست که این لایحه از سوی قوه قضاییه به مجلس داده شده است اما هنوز بعد از سال‌ها مورد بررسی قرار نگرفته است. من واقعا دلیل این تعلل و تاخیر را متوجه نمی‌شوم. همین نبود قوانین حمایتی باعث می‌شود تا بسیاری شاهد اذیت کودکان در خفا باشند اما حرفی نزنند، چون احساس خطر می‌کنند.

مدیر مرکز «خانه خورشید» گفت: غیر از قانون ما زمینه مناسب برای حمایت کودکان نداریم. اینکه یک مددکار اجتماعی قدرت اعمال نظر داشته باشد و از نظر قانونی بتواند آن را اجرا کند. ما باید کنار قاضی یک مددکار اجتماعی داشته باشیم تا باتوجه به شرایط خانوادگی و کودک مورد آزار قرار گرفته در تصمیم قاضی نقش داشته باشد. اما مددکاران اجتماعی ما تنها در حد مشاوره به خانواده‌ها کارایی دارند.

ارشد ادامه داد: کودکان ما نمی‌‌تواند به کلانتری محله مراجعه کند و بگوید که من کتک خوردم یا اینکه مورد آزار جنسی قرار گرفتم. چون هنوز قانونی این حق را برای فرزندان ما قائل نشده است. این در حالی است که در جهان برای کودکان پلیس وجود دارد تا از حق آنها دفاع کنند. برای همین ما همچنان باید شاهد زندگی کودکانی باشیم که خانه‌های آنان فضای امنی برایشان نیست.

این فعال حقوق کودک افزود: بخش عمده فضای امن با آموزش ایجاد می‌شود. آموزشی که به آگاهی، مهارت و تغییر رفتار والدین منجر شود. درحالی که صداوسیما، رسانه‌ها، مراکز متولی این فراگیری مورد نیاز را از خانواده‌ها دریغ کرده‌اند.

او تاکید کرد: شاید با باقی ماندن جای کتک، بتوان آزار جسمی کودکان را تشخیص داد اما اذیت بچه‌ها بیش از آزار فیزیکی است. آمار بالای تحقیرشدن، ناسزا گفتن، بداخلاقی‌ها، ترساندن که آسیب ذهنی، عاطفی و اجتماعی را به دنبال دارد را چگونه می‌توان ارزیابی کرد. این آزارها نیز بچه‌ها را در بزرگسالی دچار بحران‌های شدید می‌کند.