چرا انفجار بندر شهید رجایی با حادثه بیروت قیاس می‌شود؟

برترین‌ها: هنوز تنها 2 روز از اتفاق وحشتناک و تکان‌دهنده در بندرعباس می‌گذرد، اتفاقی آن‌قدر تلخ و غم‌انگیز که به این زودی‌ها از خاطرمان پاک نخواهد شد. تنها چند دقیقه از ساعت 12 ظهر روز شنبه ششم اردیبهشت می‌گذشت و زبانه‌های آتش و دود غلیظ تیره فعالیت معمول بندر شهید رجایی، بزرگ‌ترین بندر تجاری ایران را تحت تاثیر قرار داد. با وجود مشاهده شعله‌های آتش و سیاه شدن آسمان از دودی سیاه‌رنگ هنوز کارگران و کارمندان بندر مشغول فعالیت معمولشان بودند. به هرحال در یکی از بزرگ‌ترین بندرهای تجاری دنیا شامل 2400 هکتار زمین و مساحتی معادل 500 هزار متر مربع و برخورداری از 35 اسکله، رخ دادن یک آتش‌سوزی هرچند عادی نبود اما باعث توقف فعالیت هم نمی‌شد.

دقایقی بعد اما اتفاقی افتاد که با وجود گذشتن دو روز انگار ایران هنوز از شوک آن بیرون نیامده است. انفجاری بزرگ و قدرتمند که تا لحظه نگارش این متن باعث از دنیا رفتن دستکم 40 هموطن و بستری شدن نزدیک به 1000 نفر شده است. با آرزوی بهبودی برای آسیب‌دیدگان این حادثه تکان‌دهنده و طلب صبر برای بازماندگان و عزیزان هموطنانی که در این واقعه جان خود را ازدست داده‌اند، در این مقاله سعی می‌کنیم نگاهی بیندازیم به واکنش جهان به این اتفاق و همراه هم واکنش کاربران غیرایرانی شبکه‌های اجتماعی به این واقعه تلخ را مرور می‌کنیم.

تمام دنیا نگران مردم عزیز بندرعباس

اگر سری به چند شبکه اجتماعی پرکاربر بزنیم تقریبا مانند تمام وقایع مشابه پیش از هرچیز همبستگی بی‌مانند انسان‌هایی از رنگ‌ها و نژادها و ادیان مختلف به چشمتان خواهد آمد. کاربرانی که بسیاری از آن‌ها هیچ اطلاع خاصی از ایران ندارند در شبکه‌های اجتماعی خود را شریک غم هموطنان ما می‌دانند و برای آسیب دیدگان و داغ دیدگان آرزوی بهبودی و صبر می‌کنند. آرزوهایی که پس از انتشار صف‌های شلوغ و طولانی مردم ایران برای اهدای خون به هم‌شهری‌ها و هم‌وطنان آسیب‌دیده‌شان به تحسین روحیه ایرانی‌ها در شرایط سخت تبدیل شد.

چرا انفجار بندر شهید رجایی با حادثه بیروت قیاس می‌شود؟

از غم و اندوه کاربران خارجی شبکه‌های اجتماعی برای داغ بندرعباس که بگذریم(که شاید تنها روزنه امیدبخش این اتفاق تلخ بود) به گمانه‌زنی‌های فراوان این کاربران درباره دلایل و بزرگی این انفجار می‌رسیم. بسیاری از این واکنش‌ها زمانی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده بود که هنوز از طرف مقام‌های رسمی ایرانی اخبار موثقی در اختیار رسانه‌ها قرار نگرفته بود. شاید رایج‌ترین واکنش در میان کاربران خارجی به اظهار تعجب از شباهت حادثه بندر شهید رجایی و واقعه انفجار در بندر بیروت در سال ۲۰۲۰ اختصاص داشت. بسیاری از کاربران خارجی و به ویژه کاربران ساکن در منطقه خاورمیانه با مشاهده تصاویر حادثه تلخ بندر شهید رجایی به یاد بیروت افتادند.

در سال 2020 در بندری در شهر بیروت انفجاری شوکه‌کننده و از نظر بزرگی انفجار بسیار عظیم‌تر از حادثه شهید رجایی اتفاق افتاد. انفجاری که باعث مرگ بیش از 200 نفر و زخمی شدن 6000 انسان دیگر شد و بنابر تحقیقات مقامات لبنانی بر اثر آتش گرفتن و در نهایت انفجار محموله‌ای با قابلیت انفجار بالا شامل صدها تن آمونیوم نیترات اتفاق افتاده بود. بسیاری از کاربران عرب‌زبان دود غلیظ به هوا برخواسته پیش از هر دو انفجار را مشابه و متاثر از وجود نیترات می‌دانستند و البته بسیاری از کاربران هم با پست کردن انفجارهای مشابه در سراسر دنیا چنین گمانه‌زنی‌هایی را عامیانه و غیرتخصصی می‌خواندند و معتقد بودند تنها با بررسی‌های دقیق میدانی می‌توان به ترکیب مواد حاضر در انفجار و آتش‌سوزی رسید. ناگفته نماند اکثریت غریب به اتفاق از کاربران هم اساسا انفجار بندر بیروت و بندر شهید رجایی را چه از نظر بزرگی انفجار، چه از نظر مواد شیمیایی و چه از نظر رنگ دود، متفاوت و بدون ربط به هم می‌دانستند.

هوایی که آلوده است و مردمی که مهربان هستند

موضوع دیگری که باعث شد نگاه کاربران خارجی به واقعه تلخ بندر شهید رجایی بار دیگر با تحسین فرهنگ و مهربانی هم‌وطنانمان همراه شود به کیفیت پایین هوای شهر بندرعباس و نگرانی شهروندان از این بابت و تصمیمشان برای سفر به شهرهای اطراف مربوط می‌شد. گسترش آتش‌سوزی در نقاط مختلفی از بندر شهید رجایی با وجود تلاش‌های شبانه‌روزی نیروهای آتش‌نشان و امداد و همچنین تداوم انتشار دود غلیظ باعث شد خیلی زود هوای شهر بندرعباس از وضعیت متوسط به وضعیت نامناسب تغییر پیدا کند و این تغییر به همراه هشدارهای مقام‌های رسمی با موضوع ماندن در منازل و بستن درب و پنجره‌ها و اعلام وزارت بهداشت مبنی بر "افزایش چشمگیر آلودگی هوا و احتمال انتشار آلاینده‌هایی چون آمونیاک، دی‌اکسید گوگرد و دی‌اکسید نیتروژن در سطح شهر" باعث شد بسیاری از شهروندان بندرعباسی برای حفاظت از سلامتی نزدیکان خردسال یا سالمندشان تصمیم به سفر به دیگر شهرهای ایران و البته عمدتا شهرهای نزدیک بندرعباس بگیرند.

در این بین و با انتشار قصد بسیاری از مردم بندرعباس مبنی بر دور شدن از محل حادثه ناگهان بسیاری از شبکه‌های اجتماعی رایج بین مردم ایران پر شد از پیام‌های دعوت از طرف افراد غریبه‌ای که در شرایط سخت به نزدیک‌ترین آشنا تبدیل می‌شوند. کاربرانی از سراسر ایران حتی از نقاطی بسیار دور از بندرعباس در شبکه‌های اجتماعی از مردم خونگرم و مهمان‌نواز بندرعباس نه فقط دعوت بلکه گاه خواهش می‌کردند که چند روزی مهمان خانه‌های آن‌ها باشند. این نمایش ناگهانی و چشم‌نواز مردم ایران چشم بسیاری از کاربران خارجی شبکه‌های اجتماعی را تر کرد و باعث شد بسیاری از این کاربران در کنار اشاره به آلودگی هوای بندرعباس در پی انفجار بندر شهید رجایی، به ویژگی‌های رفتاری مردمی اشاره کنند که با سینه‌هایی پر از خون و چشمانی خیس از اشک برای هم‌وطنانشان آغوش باز می‌کنند.

نکات آخر

در کنار موارد ذکر شده در این مقاله دو نکته دیگر هم نظر کاربران خارجی شبکه‌های اجتماعی را به سمت انفجار بندر شهید رجایی جلب کرد. یکی کیفیت پایین خودروهای تولید شده در ایران به ویژه از نظر استحکام بدنه و مقایسه‌های فراگیر بین خودروهای ایرانی آسیب‌دیده از موج انفجار در بندرعباس و خودروهای خارجی حاضر در اطراف انفجار بسیار بزرگ‌تر در بیروت و دیگر مهربانی نیروهای امداد ایرانی با یک سگ کوچک و شوکه شده از موج انفجار و کمک به این حیوان مظلوم در اوج خستگی و ویرانی و اضطراب.