جنگی که «ژاپن» را به بزرگترین قدرت آسیا تبدیل کرد
۱۲۱ سال قبل در چنین روزی جنگ تاریخ‌ساز بین دو کشور ژاپن و روسیه آغاز شد؛ جنگی که با شکست تحقیرآمیز روسیه به پایان رسید و باعث شد که ژاپن به عنوان یک قدرت نوظهور در جهان شناخته شود.
فرادید: جنگ روسیه و ژاپن (۸ فوریه ۱۹۰۴ - ۵ سپتامبر ۱۹۰۵) یکی از مهم‌ترین درگیری‌های قرن بیستم بود که به رقابت‌های توسعه‌طلبانۀ بین امپراتوری‌های روسیه و ژاپن در مناطق منچوری و کره مربوط می‌شد. این جنگ نه‌تنها تحولی بزرگ در توازن قدرت‌های جهانی ایجاد کرد، بلکه زمینه‌ساز تغییرات سیاسی و اجتماعی عمده‌ای در روسیه شد.
جنگ با حمله غافلگیرانه ژاپن به ناوگان اقیانوس آرام روسیه در بندر آرتور آغاز شد. پیش از این، هر دو کشور روسیه و ژاپن در تلاش برای گسترش نفوذ خود در مناطق شرق آسیا بودند. روسیه در حال ساخت راه‌آهن ترانس‌سیبری و گسترش نفوذ خود در کره و منچوری بود، در حالی که ژاپن نیز قصد داشت تأثیر خود را در کره تثبیت کند و با تداوم نفوذ روسیه در این منطقه مقابله کند. تلاش‌های دیپلماتیک برای رسیدن به توافق در این زمینه با شکست روبه‌رو شد و در نهایت ژاپن تصمیم گرفت با حمله نظامی پاسخ دهد.
کشتی جنگی روسیه در بندر آرتور در زیر آتش حملۀ ژاپنی‌ها
در طی جنگ، نبردهای خشنی در شبه‌جزیره لیائودونگ و نزدیک منطقۀ موکدن در منچوری به وقوع پیوست. نیروهای ژاپنی با پیشروی به کره، عبور از رود یالو و ورود به منچوری، توانستند چندین پیروزی مهم کسب کنند. یکی از بزرگترین موفقیت‌های ژاپن، تسخیر بندر آرتور در ژانویه ۱۹۰۵ و سپس فتح موکدن در مارس همان سال بود. در این مدت، ناوگان بالتیک روسیه که بعد از هفت ماه سفر از دریای بالتیک به این منطقه رسیده بود، در نبرد تسوشیما توسط ناوگان مشترک ژاپن شکست خورد و نابود شد.
این جنگ در نهایت با پیروزی ژاپن و انعقاد معاهده پورتسموث در ۵ سپتامبر ۱۹۰۵ به پایان رسید. مفاد این معاهده شامل به رسمیت شناختن منافع ژاپن در کره و اعطای امتیازاتی همچون اجاره شبه‌جزیره لیائودونگ، کنترل راه‌آهن منچوری جنوبی و نیمه جنوبی جزیره سخالین به ژاپن بود. این پیروزی بزرگ ژاپن بر یک قدرت اروپایی نه‌تنها توجه جهانیان را جلب کرد، بلکه باعث تحول در توازن قدرت‌های جهانی شد. ژاپن به عنوان یک قدرت بزرگ به صحنه جهانی معرفی شد و روسیه نیز در نظر قدرت‌های اروپایی کاهش اعتبار یافت.
عقب‌نشینی سربازان روسیه بعد از شکست در منطقۀ موکدن
نتایج جنگ روسیه و ژاپن فراتر از پیروزی نظامی بود. این شکست سنگین برای روسیه به نارضایتی‌های داخلی و ناآرامی‌هایی منجر شد که در نهایت در انقلاب ۱۹۰۵ تجلی یافت و دولت روسیه مجبور به انجام اصلاحات و ایجاد تغییرات در ساختار سیاسی خود شد. این جنگ با نشان دادن اینکه قدرت‌های غیرغربی نیز توانایی مقابله با قدرت‌های بزرگ اروپایی را دارند، تأثیرات عمیقی بر آینده تاریخ آسیا و اروپا گذاشت.
ارسال نظر