جزئیات جلسه بررسی صلاحیت عراقچی و همتی

ایلنا: سومین جلسه بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم امروز (یکشنبه ۲۸ مرداد ۱۴۰۳) مجلس شورای اسلامی رأس ساعت ۸ صبح به ریاست محمدباقر قالیباف و با حضور محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور و وزرای پیشنهادی آغاز شد. 

نمایندگان در آغازین ساعات صحن امروز، بررسی صلاحیت حجت‌السلام والمسلمین سید اسماعیل خطیب گزینه پیشنهادی وزارت اطلاعات را در دستور کار خود قرار دادند.

اسماعیل خطیب متولد سال ۱۳۴۰ در قائنات است، وی درس خارج فقه را نزد آیت‌الله سید علی خامنه‌ای رهبر انقلاب آموخته است و پای درس آیات عظام فاضل لنکرانی، مکارم شیرازی و مرحوم آیت‌الله حاج آقا مجتبی تهرانی نشسته است. حضور و فعالیت خطیب در اطلاعات عملیات سپاه از سال ۱۳۵۹ آغاز شده است. وی در کارنامه خود ریاست مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائی،رئیس حراست آستان قدس رضوی را دارد. خطیب  در ۳ شهریور ۱۴۰۰ از سوی سید ابراهیم رئیسی به‌عنوان وزیر پیشنهادی اطلاعات در دولت سیزدهم به مجلس شورای اسلامی معرفی شد و در مجلس یازدهم رأی اعتماد گرفت.

ابتدا ابراهیم رضایی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی گزارش این کمیسیون را در خصوص گزینه پیشنهادی وزرات اطلاعات قرأت و از موافقت اعضای آن با خطیب خبر داد.

سپس ولی‌الله بیاتی نیز گزارش کمیسیون شوراها و امورداخلی کشور را درخصوص وزیر پیشنهادی وزارت اطلاعات قرأت و موافقت اعضای  کمیسیون شوراها را بیان کرد.

پس از استماع گزار‌ش کمیسیون‌های امنیت ملی و شوراها درخصوص وزیر پیشنهادی اطلاعات، نمایندگان موافق و مخالف وی سخن گفتند. 

مجتبی زارعی در مخالفت با برنامه‌های وزیر پیشنهادی اطلاعات گفت: رئیس جمهور با بیان اندیشه های امیرالمومنین می پردازد بنابراین افرادی که دارای جهت گیری های تند و نادرست هستند را انتخاب نمی کنند که نمونه آن انتخاب آقای عارف به عنوان معاون اول رئیس جمهور است. جای شکر دارد که رهبر حکیم انقلاب می خواهد وزیر اطلاعات و دستگاه های اطلاعاتی در نظارت شما نمایندگان باشد البته من بر اساس آئین نامه داخلی مجلس به وزیر پیشنهادی رأی منفی خواهم داد اما در این خصوص به دنبال جهاد تبیین هستم البته شما نمایندگان را به دادن رأی منفی دعوت نمی کنم.وزیر پیشنهادی اطلاعات در مصاحبه ای بیان داشت کابینه یکدست رأی خواهد آورد که باید مشخص شود ایشان هنگام مصاحبه چه سمتی داشتند که به این صراحت پاسخ دادند در حالی که رهبر معظم انقلاب ۱۲ معیار را برای انتخاب وزرا بیان داشتند مجلس و دولت باید همکاری کنند اما مجلس باید حساسیت ها را در نظر بگیرد، بنده اعتقاد دارم که وزیر در این مصاحبه اشتباه لپی داشته است که باید با جهاد تبیین این اشتباه تبیین شود.

بروجردی در موافقت با وزیر پیشنهادی اطلاعات عنوان کرد: از دیگر مسئولیت‌های سنگین این وزارتخانه، مسئولیت برون‌مرزی است زیرا آمریکا و هم‌پیمانان آنها در مصاف با جمهوری اسلامی در همه عرصه‌ها به ویژه در کشور عراق، سوریه، لبنان و یمن شکست خورده است که این نیز مربوط به کار دقیق اطلاعاتی بوده و وزارت اطلاعات در این زمینه نقش بسیار مهمی ایفا کرده است.

احمد جباری در موافقت با وزیر پیشنهادی اطلاعات گفت: وزیر پیشنهادی اطلاعات شخصی با تجربه  برجسته‌ است  آقای خطیب یک شخصیت فراجناحی است که به هیچ حزب، گروه و جریان سیاسی تعلق ندارد.

بروجردی در موافقت با وزیر پیشنهادی اطلاعات با تاکید بر اینکه دشمن روی همه نیروهای نظام کار می‌کند، خاطرنشان کرد: خود نمایندگان در معرض تهدید جدی هستند از یک تخلیه اطلاعاتی تلفنی گرفته تا اینکه نیرویی را از مسیر منحرف کنند. رصد توسط وزارت اطلاعات با هدف حفظ نیروهای نظام، یکی از موفقیت‌های وزارت اطلاعات است. آمریکا در همه عرصه‌ها شکست خورد؛ یکی از ابعاد مهم آن کار اطلاعاتی بود که وزارت اطلاعات ما در آن نقش بسیار مهمی ایفا کرده است. هنر این نست که یک سازمان اطلاعاتی اعلام کند این تعداد را دستگیر کردم از نیروهای نظام هنر این است که پیشگیری کند به هنگام هشدار دهد که در این عرصه خوب عمل می کند.

حجت‌الاسلام خطیب در دفاع از برنامه‌های پیشنهادی خود اظهار داشت: اطلاعات اولویت اقدامات پیشگیرانه و پیشدستانه به جای اقدامات تدافعی و پسینی، تثبیت و تقویت موازین دینی، قانونی و اخلاقی در تعیین صلاحیت ها و فعالیت های اطلاعاتی، توسعه اطلاعات مردمی و مردم پایه کردن اطلاعات، بهره برداری حداکثری از فناوری های نوین، تمرکز ویژه بر جنگ شناختی و نبرد روایت ها، مبارزه توام با کنشگران و کنش های ضد امنیتی و زمینه های وقوع ناامنی، تقویت جریان مقاومت و سرویس های اطلاعاتی همسو را از جمله برنامه های وی برای اداره این وزرات اطلاعات در نظر دارد.

وزیر پیشنهادی بعدی که صلاحیت وی مورد بررسی قرار گرفت عبدالناصر همتی وزیر پیشنهادی اقتصاد و امور دارایی بود. 

عبدالناصر همتی متولد ۱۳۳۶ در کبودرآهنگ و یک سیاستمدار و اقتصاددان ایرانی است. وی هم‌اکنون به عنوان استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران فعالیت می‌کند.

وزیر پیشنهادی اقتصاد دارای دکترای اقتصاد از دانشگاه تهران است و فعالیت سیاسی خود را از سال ۱۳۵۹ در سازمان صدا و سیما آغاز کرده و تا ۱۳۶۸ به عنوان مدیرکل خبر فعالیت داشت. از ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳ عهده دار معاونت سیاسی سازمان صدا و سیما بود.

وی از سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۵ به مدت ۱۲ سال، رئیس بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و از ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۲ برای مدت ۷ سال مدیرعامل بانک سینا و از ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ نیز مدیرعامل بانک ملی ایران بود.

همتی از ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ برای بار دوم به عنوان بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران را انتخاب شد. وزیر پیشنهادی اقتصاد به مدت ۵ سال در زمان ریاست جمهوری حسن روحانی عضو کمیته اقتصادی شورای عالی امنیت ملی بود.

وی از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ به عنوان هجدهمین رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران فعالیت کرد. وی همچنین مدت خیلی کوتاهی سفیر ایران در چین بود.

پس از بررسی صلاحیت گزینه پیشنهادی وزرات اطلاعات سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در جایگاه سخنرانی قرار گرفت و از موافقت این کمیسیون با برنامه‌های وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی خبر داد.سپس تعدادی از نمایندگان در مخالفت وموافقت با همتی سخن گفتند

فرید موسوی در موافقت با وزیر پیشنهادی اقتصاد، گفت: امروز افتخار دارم در این شرایط خاص درباره یکی از سرمایه‌های کشور صحبت کنم، آقای همتی چهره اقتصادی نام آشنا است. همتی با بیش از سه دهه سابق در تصدی مناسب کلیدی کشور، وقتی کارنامه اش را ورق می زنیم الگویی از تعهد، تخصص و میهن‌پرستی را به نمایش گذاشته‌اند.اوج مسئولیت‌های همتی در ریاست بانک مرکزی شکل گرفت؛ اشاره به کارنامه رئیس کل بانک مرکزی بدون توجه به اینکه در چه بازه زمانی مسئولیت حساس‌ترین پست اقتصادی کشور را بر عهده گرفتند، نتیجه مطلوبی به همراه ندارد. در هنگام مسئولیت ایشان کشور ما تحت شدیدترین تحریم‌های اقتصادی بود.

فاطمه محمدبیگی در مخالفت با برنامه های وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی با یادآوری موضوع مربوط به FATF عنوان کرد: وی در مصاحبه ای با سایت بانک مرکزی در سال ۹۹، عدم واردات واکسن کرونا را متأثر از FATF دانست. آیا برخوردهای سیاسی در دورانی که روزانه حدود ۶۰۰ تن از هموطنان خود را از دست می دادیم، درست است و آیا اجازه می دهید امروز با همچین فردی موافقت کنیم؟در حوزه موضوع چای دبش راایشان ترک فعل  کرد و  سؤالم از وزیر پیشنهادی اقتصاد این است که شما که در دوران خود با بالاترین رشد نقدینگی در کشور روبرو بودید، چه برنامه ای برای کنترل نقدینگی و مهار تورم چیست و برای اجرای قانون جهش تولید مسکن چه تدبیری اندیشیده اید؟

محسن زنگنه در مخالفت با برنامه های وزیر اقتصاد نیز گفت:من در دانشگاه تهران درس نخواندم و در اقتصاد  شاگردی بیش نیستم. ما به رهبر انقلاب قول دادیم به آقای پزشکیان کمک کنیم، نه این که مجیزگویی کسی را کنیم، خطایی که ۴ سال پیش انجام دادیم را تکرار کنیم؟همتی در کمیسیون‌ها می‌گوید با ارز ۴۲۰۰ مخالف بودم اما در زمان حذف این ارز در دولت شهید رئیسی در یک هفته سه مصاحبه علیه این کار انجام داد. در مصاحبه ای گفتند این باعث تورم سه رقمی می شود.

شمس الدین حسینی در موافقت با برنامه‌های وزیر پیشنهادی اقتصاد بیان کرد:در جریان بررسی مدارک آقای همتی دیدیم، ایشان مدرک لیسانس، فوق لیسانس و دکتری خودش را در جمهوری اسلامی ایران گرفته یعنی دانشگاه تهران درس خوانده است. ضمن احترام به همه دوستانی که در خارج از ایران درس خوانده‌اند، این برای ما بسیار ارزشمند است چراکه ایشان اقتصاد ایران را می‌شناسند. ما به لحاظ سوابق علمی و سوابق تجربی در کمیسیون به این جمع‌بندی رسیدیم که آقای همتی از تخصص و تجربه لازم برخوردار است. جناب آقای همتی در طول این ۴۰ سال اخیر انقلاب اسلامی مسئولیت های زیادی داشته اند و حتی در دولت اصلاحات هم که در مقطعی پستی نداشتند اما در جای دیگری مسئولیتی برعهده گرفته اند، مثلا یک مقطع در ستاد فرمان امام (ره) مدیرعامل بانک بودند، قطعا خط سیاسی خاص خود را دارد اما آدم حرفه ای است یعنی کسی که رئیس کل بانک مرکزی بوده و سال های متمادی مدیرعامل بانک بوده و همچنین رئیس بیمه مرکزی بوده و حتی صدا و سیما هم بوده است و نمی شود این موضوعات را نادیده گرفت و این سوابق را کنار گذاشت.

حسین صمصامی هم در مخالفت با وزیر پیشنهادی اقتصاد گفت: ایشان دائما دولت مظلوم  شهید رئیسی را در ماجرای چای دبش مقصر می‌دانست، اما خودش یکی از متهمین چای دبش است و ترک فعل کرده‌ است و گزارش سازمان بازرسی کل کشور هم این را نشان می‌دهد. بررسی کار همتی در زمان ریاست بانک مرکزی نشان می‌دهد ایشان نمره قبولی نمی‌گیرند، ماحصل اختیارات ویژه به همتی در زمان بانک مرکزی چه شد؟ در خصوص بانک آینده اقدامات نامتعارف و ریشه دواندن فساد در این بانک از بانک تات شروع شد و عمده چالش ها به خاطر سو استفاده سهام داران آن از منابع عمومی برای بنگاه داری بود. در همان دولت دهم گرچه دستور برخورد با این بانک داده شد اما کار به مسیر دیگری منحرف شد و تلاش شد صورت مساله با ادغام این بانک و چند موسسه متخلف دیگر و تشکیل بانک آینده فیصله یابد در دولت یازدهم این شرایط نه تنها اصلاح نشد بلکه اقدامات مخرب این بانک تداوم و توسعه یافت.

عبدالناصر همتی پس از شنیدن سخنان موافقان و مخالفانش در صحن مجلس بیان کرد:قول می‌دهم تمام همت خود را برای رفع مشکلات اقتصادی کشور با حکمرانی درست و جلب مشارکت مردم به کار می‌گیرم. برای این هدف تعامل مناسب داخلی و خارجی برای ارتقای سطح رفاهی مردم اولویت ما است.هدف برنامه من عملکرد موفق اقتصادی با کمک بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه در شکل ثبات اقتصادی، تورم پایین و رشد اقتصادی بالا و بیکاری پایین و توزیع مناسب درآمد در جهت کاهش فقر است.مسئولیت وزارت اقتصاد را زمانی برعهده می گیرم که مشکلات اقتصادی ریشه دار کشور به نقاط بحرانی نزدیک شده است. راه بسیار پر خطری در پیش روی سیاست گذاری اقتصادی با انتخاب محدودی وجود دارد.

سیّد عباس عراقچی (زادهٔ ۱۴ آذر ۱۳۴۱) دیپلمات و سیاستمدار ایرانی است که از سال ۱۴۰۰ به‌عنوان دبیر شورای راهبردی روابط خارجی فعّالیت می‌کند. وی از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ سمت معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران را برعهده داشت. او همچنین از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵ بوده‌ که در وین حضور داشته‌ است.

وی دانش‌آموخته‌ کارشناسی روابط بین‌الملل از دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه، کارشناسی ارشد علوم سیاسی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی و همچنین دکترای اندیشه‌های سیاسی از دانشگاه کنت است.

عراقچی فعالیت خود در وزارت خارجه را از سال ۱۳۶۷ آغاز کرد. او در فاصله سال‌های ۱۳۷۸ تا سال ۱۳۸۲ به‌عنوان سفیر ایران در فنلاند و از سال‌ ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰ به‌عنوان سفیر ایران در ژاپن فعالیت می‌کرد.

وی در سال ۱۳۹۲ برای یک دوره ۴ ماهه در دولت دهم سرپرست سخنگوی وزارت امور خارجه بود و از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۶ نیز سمت معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه را برعهده داشت.

او در پی تغییر ساختار این وزارتخانه، از ۲۷ دی ۱۳۹۶ تا ۲۳ شهریور ۱۴۰۰ سمت معاون سیاسی وزیر امور خارجه را برعهده داشت و در حال حاضر به‌عنوان مشاور عالی وزیر امور خارجه، عضو انجمن ملی دیپلماسی و دبیر شورای راهبردی روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند.

عباس عراقچی در حال حاضر به‌عنوان مشاور عالی وزیر امور خارجه، عضو انجمن ملی دیپلماسی و دبیر شورای راهبردی روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند.

نمایندگان پس از استماع صحبت‌های همتی و مخالفان و موافقانش سراغ بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی وزارت امورخارجه رفتند، از همین رو ابراهیم رضایی به قرائت گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به عنوان کمیسیون اصلی پرداخت و عنوان کرد این کمیسیون موافق حضور سید عباس عراقچی به عنوان وزیر امور خارجه است.

 محمدرضا احمدی سنگر در مخالفت با برنامه‌های سید عباس عراقچی وزیر  پیشنهادی امور خارجه گفت: وزیر امورخارجه باید سوابق خوبی داشته باشد. آقای عراقچی وقتی سرپرست تیم مذاکره کننده بودند وظایف خودشان را خوب انجام ندادند. آقای عراقچی چرا زمانی که آمریکا از برجام خارج شد نوشتید اگر ایران خارج شود علیه ما اجماع خواهد شد؟قانون اقدام راهبردی مجلس یازدهم را شما و وزیر امورخارجه‌تان اجرایی نکردید و ما کلی پیگیری کردیم تا اجرا شود‌‌. آقای عراقچی برجام خوب خوانده نشد. دقت لازم را در متن برجام انجام ندادید و احساسی تصمیم گرفتید.شما در قلب راکتور اراک بتن ریختید، رهبری در حرم مطهر رضوی به این‌ نکته اشاره کردند که آقای ظریف گفتند نتوانستیم در برخی از موارد خط قرمز را رعایت کنیم، چرا به اقتصاد مقاومتی و صحبت‌های رهبری ایمان نداشتید؟ چرا به دیپلماسی لبخند ایمان داشتید؟

همچنین  میثم ظهوریان در مخالفت با عراقچی بیان کرد:موضع مخالف من نسبت دکتر عراقچی برای مواضع ناپخته ایشان در زمان حضورشان در وزارت خارجه است که مصداق گره زدن زندگی مردم به بیگانگان است. مثلا ایشان گفتند اف ای تی اف خطری ندارد، و باید حل شود تا بتوانیم مذاکرات با اروپا را ادامه دهیم. اف ای تی اف چیست؟ یک معاهده‌نامه ۴۱ بندی است که آقای طیب نیا بستند و  ۳۹ بند آن را هم ما اجرا کردیم فقط دو موافقت نامه مانده است. ایشان گفتند من ظریف نیستم این موضع خوبیست ولی باید مشخص شود که این تفاوت چیست؟ آقای ظریف در اواخر دوره وزارت گفت دوستان تحریم را در زمان سرازیر شدن شرکت‌های غربی راندیم. موضع شما در مورد این مساله چیست؟ آیا می‌خواهیم دنیا را در این چند کشور خلاصه کنیم؟ برنامه شما برای حل عدم تعادل در ارتباط با چین چیست؟

امیرحسین ثابتی نماینده نزدیک به جریان پایداری در مجلس در مخالف با غراقچی اظهار کرد:معتقدیم آقای عراقچی دیپلمات واقع‎‌بینی نیستند، ما سال ها برای برجام ضرر کردیم رآکتور اراک چه بلایی سرش آمد بعد عوامل این بلاها بیایند وزیر شوند؟ ولی بعد هم در روی مردم باید نگاه کنید امروز عده‌ای برای آینده نگری شخصی ممکن است دفاع کنند اشکالی ندارد اما صادق باشید. کدام بند برجام قابل دفاع است؟ مکانیزم ماشه رای دادن و افتخار دارد؟ دیپلمات حرفه ای و ورزیده بودن به پرتاب کردن خودکار نیست،  دیپلمات ورزیده به دیدن واقعیات است به این است که متنی را امضا کنی که رفتار طرف مقابل قابل پیش بینی باشد که گیر نکنیم. مگر وقت ملت حق الناس نیست؟ مگر قول ندادیم در وقتی که داریم مشکلاتشان را حل کنیم؟ ۸ سال کشور چطور گذشت؟ اول گفتند مشکلات اقتصادی را حل می کنیم آخرش عراقچی سال ۹۶ آمد در تلویزیون گفت هدف اصلی برجام لغو تحریم های اقتصادی نبود. عجب. چه بوده؟ گفتند خواستیم از پرونده هسته ای ایران امنیتی زدایی کنیم ای کاش روحانی این حرف را میزد ببینیم اصلا رای می آورد یا نه.

محمدرضا صباغیان بافقی نماینده مردم مهریز و بافق در مجلس شورای اسلامی در جلسه صحن علنی امروز مجلس به منظور بررسی برنامه ها و صلاحیت سیدعباس عراقچی وزیر پیشنهادی امور خارجه، گفت: باید اصلاح ساختاری صورت بگیرد و آقای پزشکیان به برخی از نکات و موضوعاتی که موجب توقف دولت‌های قبلی شده بود توجه بیشتری داشته باشند. اصلاح ساختار سیاسی و اداری باید مورد توجه رئیس جمهور محترم باشد. آقای عراقچی بنده به این دولت رای دادم دولت را قبول دارم و از اکثر وزرا هم حمایت می‌کنم. مخالفت بنده با شما این است که چطور شما یک فرد صاحب تجربه هستید، آقای ظریف یک فرد شناخته شده و با تجربه هستند، شما برای توافق و قرارداد با طرف خارجی با آقای ظریف وارد مذاکراتی شدید که به برجام منتهی شد. 

احد آزادی‌خواه در موافقت با برنامه‌ها و صلاحیت وزیر پیشنهادی امور خارجه گفت: عراقچی در همه کمیسیون‌های تخصصی مجلس اعلام کرد که وابسته به هیچ یک از افراد گذشته نیست و گفت قرار است بنده وزیر امور خارجه شوم. عباس عراقچی ادامه وزارت کسی نیست و مستقل از هر فرد و جریانی است و به آن اذعان داشت.

در پایان نوبت صبح محمدباقر قالیباف رییس مجلس شورای اسلامی با اعلام تنفس در روند بررسی برنامه ها و صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم در سخنانی گفت: با توجه به نزدیک شدن به ساعت اذان ظهر تنفس در جلسه را اعلام می‌کنم و ادامه جلسه در نوبت عصر و از ساعت ۱۴ امروز برگزار خواهد شد.