قطر در پی راضی کردنِ ایران؛ اسرائیل در حدس و دلهره

جماران: پس از پایان روز اول مذاکرات در پنجشنبه شب، محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر قطر با علی باقری کنی، سرپرست وزارت امور خارجه ایران تماس گرفت تا ایران را تشویق کند تا از هرگونه تشدید تنش با توجه به مذاکرات آتش بس در دوحه خودداری کند.به گفته وزارت امور خارجه قطر، محمد بن عبدالرحمن آل ثانی روز جمعه بار دیگر با علی باقری کنی صحبت کرد و هر دو مقام بر لزوم برقراری آرامش و کاهش تنش در منطقه تاکید کردند. باقری کنی در بیانیه‌ای گفت که نخست‌وزیر قطر مذاکرات آتش‌بس روز پنجشنبه را در مرحله «حساس» توصیف کرده است.

مذاکرات سطح بالا در پایتخت قطر برای توقف جنگ در غزه بدون دستیابی به موفقیت فوری در روز جمعه به پایان رسید، اما ایالات متحده، مصر و قطر گفتند که مذاکرات هفته آینده ادامه خواهد یافت. 

نیویورک تایمز در گزارشی در این باره نوشت: مذاکرات دو روزه مقامات آمریکایی، اسرائیلی، مصری و قطری در دوحه، پایتخت قطر، با هدف تلاش برای حل اختلافات باقی مانده بین اسرائیل و حماس روز جمعه به پایان رسید. مقامات ایالات متحده و منطقه امیدوارند که تحرک در مذاکرات، انتقام‌جویی مورد انتظار ایران برای کشتن رهبران ارشد حماس و حزب‌الله لبنان را کاهش دهد یا متوقف کند. مقامات آمریکایی، ایرانی و اسرائیلی روز جمعه گفتند که ایران تصمیم گرفته تا اقدامات تلافی جویانه خود علیه اسرائیل را به تعویق بیندازد تا به میانجی ها اجازه دهد به کار برای آتش بس در غزه ادامه دهند.

پس از پایان روز اول مذاکرات در پنجشنبه شب، محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر قطر با علی باقری کنی، سرپرست وزارت امور خارجه ایران تماس گرفت تا ایران را تشویق کند تا از هرگونه تشدید تنش با توجه به مذاکرات آتش بس در دوحه خودداری کند.به گفته وزارت امور خارجه قطر، محمد بن عبدالرحمن آل ثانی روز جمعه بار دیگر با علی باقری کنی صحبت کرد و هر دو مقام بر لزوم برقراری آرامش و کاهش تنش در منطقه تاکید کردند. باقری کنی در بیانیه‌ای گفت که نخست‌وزیر قطر مذاکرات آتش‌بس روز پنجشنبه را در مرحله «حساس» توصیف کرده است.

روز جمعه، مصر، قطر و ایالات متحده در بیانیه‌ای مشترک گفتند که میانجی‌ها به اسرائیل و حماس «پیشنهادی» را ارائه کرده‌اند که مطابق با شروطی است که بایدن رئیس‌جمهور در 31 مه مطرح کرد و بعداً توسط شورای امنیت سازمان ملل تایید شد. در بیانیه آمده است: «این پیشنهاد مبتنی بر زمینه‌های توافق در هفته های گذشته است و شکاف‌های باقی مانده را به نحوی که امکان اجرای سریع توافق را فراهم می‌کند، پر می‌کند.» هر سه دولت، مذاکرات در قطر را «جدی، سازنده و در فضایی مثبت» توصیف کردند.

جو بایدن روز جمعه در سخنرانی در کاخ سفید گفت: «ما از همیشه به توافق نزدیکتریم. من نمی‌خواهم چیزی را با پیش بینی زودهنگام خراب کنم اما امروز بیش از سه روز پیش به توافق نزدیک هستیم.» بایدن همچنین با امیر قطر و به طور جداگانه با عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر برای بررسی پیشرفت های حاصل شده در دوحه در مورد آتش بس غزه و توافق آزادسازی گروگان ها گفتگو کرد.

در بیانیه مشترک آمده است که مقامات ارشد هفته آینده در قاهره، پایتخت مصر، به امید نهایی کردن توافق بر اساس شرایط تعیین شده در قطر، تشکیل جلسه خواهند داد. مصر، قطر و ایالات متحده گفتند که در این میان، مقامات رده پایین تر به بررسی جزئیات فنی در مورد چگونگی اجرای پیشنهاد آتش بس ادامه خواهند داد.

جزئیات طرح پیشنهادی جدید بلافاصله مشخص نشد. اما بایدن قبلاً طرحی سه مرحله‌ای را توصیف کرده بود که گروگان‌های باقی‌مانده را که در حمله 7 اکتبر حماس به اسرائیل در ازای اسیران فلسطینی در اسراییل بازداشت شده‌اند آزاد می‌کند و در نهایت منجر به توقف دائمی خصومت‌ها و آغاز  بازسازی غزه می شود.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در بیانیه‌ای روز جمعه، حماس را به دلیل ممانعت از یک حصول توافق سرزنش کرد. اما خود او شرایط اسرائیل را برای توافق در هفته‌های اخیر سخت‌تر کرده است، از جمله خواستار ماندن نیروهای اسرائیلی در سمت نوار غزه در مرز با مصر برای جلوگیری از تسلیح مجدد حماس شده است.

هیچ اظهارنظری فوری از سوی مقامات اسرائیلی یا حماس درباره شرکت در مذاکرات آتی در قاهره تاکنون صورت نگرفته است.  مقامات حماس که نتانیاهو را به چانه زنی با هدف تخریب مذاکرات و وقت کشی متهم کرده اند، مستقیماً در مذاکرات دوحه شرکت نکردند. اما دو مقام حماس روز جمعه گفتند که میانجی ها این گروه را در مورد محتوای مذاکرات دو روزه در دوحه آگاه ساخته اند.  این مقامات بدون اشاره به جزئیات گفتند که پیشنهاد فعلی با شرایطی که گروه در ماه گذشته با آن موافقت کرده بود مطابقت ندارد.

غازی حمد، یکی از مقامات ارشد حماس، در یک مصاحبه تلویزیونی گفت که هیچ یک از موارد اختلاف در دوحه حل نشده است.  حمد به المیادین گفت: اسرائیل یا شروط جدیدی را اضافه کرد یا خواستار عبارات جدید یا طرح مسائل پیچیده شد. هیچ پیشرفتی وجود نداشت.

در حال حاضر فشار برای آتش بس اهمیت بیشتری پیدا کرده است، زیرا منطقه آماده انتقام جویی ایران و حزب الله لبنان به دلیل ترور اسماعیل هنیه، رئیس فقید دفتر سیاسی حماس در تهران و ترور فواد شکر،مقام ارشد حزب الله لبنان در بیروت می شود.

دیپلمات های آمریکا و خاورمیانه گفته اند که آتش بس در غزه می تواند به متقاعد کردن ایران و حزب الله برای مهار حملات وعده داده شده خود کمک کند. اسرائیل متعهد شده است که به هر حمله ای به خاک خود پاسخ قدرتمندی بدهد و به طور بالقوه منطقه را گرفتار یک مارپیچ افزایشی تنش بکند.

به گفته پنج مقام اسرائیلی، تا روز جمعه، اطلاعات اسرائیل ارزیابی کرده بود که ایران و حزب‌الله سطح هوشیاری واحدهای موشکی خود را کاهش داده‌اند. مقامات گفتند که اسرائیل اکنون بر این باور است که واکنش ایران فعلا به تعویق افتاده است. با این حال، مقامات هشدار دادند که اطلاعات و ارزیابی های آنها با توجه به سیال بودن رویدادها به سرعت در حال تغییر است.

طی چند روز گذشته، دیپلمات‌های ارشد کشورهای مختلف به منطقه سفر کرده و تلاش کرده‌اند از یک درگیری بزرگ‌تر جلوگیری کنند. ایالات متحده همچنین هواپیماهای جنگی اضافی، یک ناو هواپیمابر و یک زیردریایی موشک هدایت شونده را به منطقه فرستاده تا در صورت حمله ایران و حزب الله لبنان از اسرائیل دفاع کند.

سازمان جهانی بهداشت و یونیسف روز جمعه با افزودن بر فشارهای بین المللی، از همه طرف های جنگ در غزه خواستند تا وقفه های بشردوستانه را رعایت کنند تا بیش از 640000 کودک در این قلمرو بتوانند علیه فلج اطفال واکسینه شوند. این درخواست در حالی مطرح شد که اولین مورد فلج اطفال در این منطقه پس از چندین سال توسط وزارت بهداشت غزه تایید شد. سازمان بهداشت جهانی هشدار داده که خطر شیوع این بیماری زیاد است زیرا جنگ بسیاری از کودکان را از دریافت واکسن های معمول باز داشته است.