مدیرعامل کافه بازار: فیلترینگِ گوگل‌پلی، عواقب جبران‌ناپذیری مثل ناامنی برای کاربران داشته است

مدیرعامل فروشگاه اندرویدی بازار در یادداشتی ضمن انتقاد از فیلترینگ در کشور، به عواقب این موضوع پرداخته و این پرسش را از تصمیم‌گیران مطرح کرده که فیلتر کردن پلتفرم‌ها چه نتیجه‌ای جز ضرر به کاربران، خانواده‌ها و کسب‌وکارها داشته است؟ او تأکید کرده تحریم‌ها به اندازه کافی برای برنامه‌نویسان و بسیاری از فعالین حوزه فناوری دردسرساز هستند و فیلترینگ باعث شده که مشکلات این قشر چندین برابر بشود.

«شهاب خدابخش» در یادداشتی که در فضای مجازی منتشر ساخته، اعلام کرده که ایجاد پلتفرمی مثل کافه‌بازار (که امروزه با نام بازار شناخته می‌شود) در دهه نود شمسی برای رشد اکوسیستم اپلیکیشن‌های ایرانی در زمان تحریم‌ها صورت گرفت. او تأکید کرد این مشکلات، نظیر عدم دسترسی به خدمات پرداخت بین‌المللی، محدودیت‌های دسترسی به خدماتی که توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌ها به‌ آن‌ها نیاز داشتند و اعمال محدودیت برای کاربران باعث شد تا در برابر این تهدیدات، پلتفرم‌های داخلی ایجاد شود که به گفته خدابخش توانستند تا در آن زمان کمی از مشکلات را برطرف کنند با این حال او معتقد است مشکلات در بلندمدت ادامه دارد.

عواقب فیلترینگ تا امروز ادامه دارد

خدابخش با ذکر این نکته که توسعه‌دهندگان ایرانی در نهایت توانستند با روش‌ها و ابزارهایی برنامه‌ها و بازی‌های خود را روی پلتفرم‌های جهانی نظیر گوگل‌پلی منتشر کنند اعلام کرده که کاربران خودشان تصمیم می‌گرفتند که از چه پلتفرمی برای دانلود محصولات مورد نیازشان استفاده کنند. او در ادامه این یادداشت تصریح کرده که فیلترینگ گوگل پلی و سایر پلتفرم‌های محبوب در شهریور ۱۴۰۱ یک ضربه از داخل به این وضعیت بود که عواقب جبران‌ناپذیر آن تا امروز ادامه دارد. 

مدیرعامل بازار معتقد است، راهبرد توسعه جایگزین‌های داخلی برنامه‌ها از سوی دولت راهکاری بوده که به‌خاطر عدم آمادگی کافی بسیاری از برنامه‌های ایرانی نظیر پیام‌رسان‌ها، مشکلات عدیده‌ای را برای کاربران درست کرد. او باور دارد اهدافی نظیر حمایت از تولید داخل، جلوگیری از خروج ارز، پاسخ به تحریم‌های بین‌المللی، افزایش امنیت و حفظ فرهنگ و ارزش ملی که از سوی دولت برای استفاده از برنامه‌های جایگزین داخلی اعلام شده، اهداف نادرستی نیستند اما تأکید دارد وضعیت فیلترینگ کنونی و نیاز کاربران باعث شده که این اهداف محقق نشوند. او با اشاره به اینکه امروزه کاربران با استفاده از فیلترشکن‌ها می‌توانند مانند گذشته برای خودشان «حق انتخاب» داشته باشند و تصمیم بگیرند از چه پلتفرمی استفاده کنند اعلام کرده، تبدیل شدن ابزارهای فیلترشکن به بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی مردم در همه اقشار و سنین عواقب خطرناکی دارد.

با فیلترینگ امنیت کاربران به‌خطر افتاده است

خدابخش مواردی نظیر افزایش هزینه‌های استفاده از اینترنت به‌خاطر خرید فیلترشکن، استفاده از فیلترشکن‌ها توسط کودکان و مردم غیرمتخصص، نهادینه شدن عادت استفاده از روش‌های غیررسمی برای دسترسی به محتوای مورد علاقه مردم، تسهیل در جمع‌آوری اطلاعات کاربران بدون اطلاع آن‌ها، بروز مشکلات امنیتی برای گوشی کاربران، افزایش رشد نصب برنامه‌های غیررسمی و جعلی در گوشی کاربران که می‌تواند منجر به هک اطلاعات و فیشینگ و... بشود و همچنین آسیب‌پذیری هرچه بیشتر گوشی کاربران در برابر حمله هکرها را از عواقب فیلترینگ دراز مدت گوگل‌پلی و سایر برنامه‌ها دانسته‌ است.

مدیرعامل بازار در بخش پایانی یادداشت خود به تأثیرات ناگوار فیلترینگ در زندگی توسعه‌دهندگان ایرانی نیز اشاره داشته است. او باور دارد با موج فیلترینگ گسترده،  دسترسی به منابع و ابزارهای بین‌المللی مورد نیاز بسته شد و بخش عمده‌ای از توان و انرژی این اکوسیستم که باید صرف توسعه و ارتقای آن می‌شد، یا صرف ایجاد «چرخی از اول» برای رفع نیاز خود شد یا صرف ایجاد‌ راه‌های مسالمت‌آمیز دیگر در دسترسی به منابع و ابزارهای مورد نیاز.

باید نتایج فیلترینگ ارزیابی شود و در تصمیم‌گیری‌ها بازنگری صورت بگیرد

این فعال حوزه فناوری در نهایت پرسش‌هایی را مطرح کرده که از نظر او قانون‌گذاران باید با دیدن نتایج فیلترینگ از خودشان بپرسند و سپس به بازنگری در تصمیمات خود بپردازند.  پرسش‌هایی نظیر اینکه اساساً «آورده‌ فیلترینگ برای اکوسیستم فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران چه بود؟» و یا «آیا این تصمیم به توسعه و ارتقا پایدار در ایران منجر شد؟  آیا این تصمیم موجب ارتقا امنیت ملی شد یا ریسک های بزرگ ایجاد کرد؟» از جمله این پرسش‌های بزرگ است که از نظر خدابخش پاسخ به آن‌ها و ارزیابی نتایج حاصل شده از فیلترینگ می‌تواند منجر به اتخاذ تصمیم‌های تازه در موضوع فیلترینگ بشود.