از کجا بفهمیم اختلال جنسی داریم؟

مجله سیب سبز: با توجه به آمار بالای ناتوانی جنسی در جوامع مختلف و گستردگی موضوع اختلالات جنسی تصمیم بر این داریم که در هر شماره به صورت جداگانه به بررسی یکی از ناتوانایی‌ها و اختلالات جنسی شایع بین خانم‌ها و آقایان بپردازیم. در این مقاله نیز نگاهی کلی می‌اندازیم به انواع ناتوانی‌ها در خانم‌ها و آقایان و آمار آن در جامعه ایران. پس اگر می‌خواهید با دلایل ناتوانی جنسی و راه‌های درمان آن آشنا شوید مقاله‌های بعدی ما را از دست ندهید.

ناتوانی جنسی را بی‌درمان رها نکنید

مدتی است که در یک اداره دولتی در حیطه روانشناسی و مشاوره خانواده خدمت می‌کنم. چندی پیش مطلبی در مورد روش‌های پیشگیری و درمان ناتوانی‌های جنسی در محل کارم به اشتراک گذاشتم. مطلب را مثل همیشه با سلسله مراتب برای گروه آموزش ارسال کردم تا از آن طریق برای همکاران به اشتراک گذاشته شود اما به ظهر نرسیده از گروه آموزش با من تماس گرفتند که «آقای دربانی متاسفانه این مطلب را نمی‌توان در اداره به اشتراک گذاشت».

اما باید بدانیم ناتوانی در هر موضوعی می‌تواند به عقده حقارت، کاهش اعتماد به نفس و تضعیف عزت نفس منجر شود و هر چه زودتر جلوی آن را بگیریم، ضرر کمتری نصیب مان خواهد شد و در این زمینه هم باید اطلاع‌رسانی کرد و آموزش داد.


خجالت را کنار بگذارید!

چندی پیش مراجعی داشتم که هر از گاهی تماس می‌گرفت و می‌گفت: «خواهرم افسرده است و برای درمان مطب نمی‌آید چون خجالت می‌کشد، می‌شود شما چند راهکار بدهید؟» دو روز پیش آمد مرکز مشاوره و گفت: «من همانم که هر از گاهی برای خواهرم مشاوره می‌خواستم؛ من خودم مشکل دارم اما خجالت می‌کشیدم بگویم.» من هم در جواب گفتم: «تا به حال دچار آنفلوآنزا یا سرما خوردگی شده‌ای؟» گفت: «بله خیلی!»؛ گفتم: «آن موقع خجالت کشیدی بری دکتر؟» و در جواب گفت: «نه.» من هم گفتم: «این هم یک نوع بیماری است و خجالت‌نداره!»

۳ میلیون زوج ایرانی ناتوانی جنسی دارند؟!

ناتوانی جنسی هم در آقایان وجود دارد و هم در خانم‌ها، اما در زن و مرد به شکل‌های متفاوتی خود را نشان می‌دهد. گفته می‌شود که شایع‌ترین مشکل درمان نشده در جوامع مختلف ناتوانی جنسی است و تنها يك درصد از افراد مبتلا به ناتوانی جنسی تحت درمان قرار می‌گیرند. شایع‌ترین علل عدم درمان ناتوانی جنسی نیز نداشتن اطلاعات کافی در مورد روش‌های درمانی مطمئن و بدون خطر است. تخمین زده می‌شود بیش از ۱۰ درصد از افراد جامعه (حدود ۳ میلیون زوج در ایران) دچار مشکل ناتوانی جنسی باشند؛ پس شما تنها نیستید.

امروزه درمان راحت‌تر است

در دهه ۵۰ ميلادي نظریه‌ای بیان شد که می‌‌گفت بیش از ۹۰ درصد از اختلالات مربوط به نعوظ، جنبه روانی دارد و باید بر مسائل روحی و روانی بیماران تمرکز کرد. اما امروزه پیشرفت دانش پزشکی و روش‌‌های مدرن اورولوژی نشان می‌‌دهد بیش از ۵۰ درصد از ناتوانی‌های جنسی علل ارگانیک (اختلال در سیستم عصبی، بیوشیمیایی و عروقی) دارند. این نکته روشن می‌‌کند که این اختلال را می‌‌توان آسان‌تر درمان كرد. به هر حال، پزشکان بر این عقیده‌ هستند که بر هم خوردن تعادل سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک، اساس بروز ناتوانی‌های جنسی ناشی از مسائل سایکولوژیک است. بسیاری از بیماران روانی همچون افراد مبتلا به افسردگی‌، بیماران دو قطبی البته در فاز افسردگی و... از جمله کسانی‌ هستند که بیشتر درگیر این اختلال می‌شوند.

انواع ناتواني جنسي

ناتوانی جنسی یک مشکل مشترک است که بیمار و همسرش را تحت تاثیر قرار می‌دهد. درمان آن نیز نیازمند کمک زوجین در طول درمان است. دو نوع ناتوانی جنسی وجود دارد: اولیه و ثانویه. مردانی که ناتوانی جنسی‌شان از نوع اولیه است هیچگاه توانایی کافی برای انجام یک رابطه جنسی به طور مطلوب را نداشته‌اند. این نوع ناتوانی بسیار نادر است و معمولا دلایل عمیق روانشناسی مثل ترس از صمیمیت، احساس گناه و اضطراب برای آن مطرح است. در ناتوانی جنسی ثانویه بیمار توانایی فعال شدن عضو جنسی خود را بعد از مدتی از دست می‌دهد. این نوع ناتوانی متداول‌تر است و مردانی که به آن مبتلا هستند فقط توانایی انجام حدود ۲۵ درصد از فعالیت جنسی را دارند. ناتوانی ثانویه معمولا به طور تدریجی ایجاد می‌شود و درمانش هم نسبت به نوع اول ساده‌تر است.

چه کسانی در خطر ابتلا هستند؟

میلیون‌ها زوج در دنیا از مشکل ناتوانی جنسی رنج می‌برند. با افزایش سن از ۵۰ سال به ۷۰ سال شیوع این مشکل از حدود ۵ به ۱۵ درصد افزایش می‌یابد. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که ۶۰ درصد از مردان در دهه پنجم عمر خود قادر به فعالیت جنسی هستند اما با رسیدن به دهه هفتم زندگی این توانایی تنها در ۳۳ درصد آنها وجود دارد. ۶۰ درصد از مردانی که دچار سکته قبلی شده‌اند نیز از ناتوانی جنسی رنج می‌برند و ۵۰ درصد از افراد دیابتی این مشکل را دارند. لازم به ذکر است که ناتوانی جنسی حتی در ۵ درصد از افراد زیر ۴۰ سال با درجات مختلف وجود دارد.

اگر درمان نشود مزمن می‌شود!

ناتوانی جنسی اگر چه مشکل شایعی برای یک زوج محسوب مي‌شود اما قابل درمان است. ناتوانی در بسیاری از مردان به صورت نعوظ ناقص یا اشکال دیگر آن دیده می‌شود اما می‌تواند به صورت دائمی و مزمن باقی بماند. به طور ساده عدم توانایی در ایجاد و حفظ نعوظ مناسب براي انجام مقاربت موفق را ناتوانی جنسی مردان می‌گویند. این ناتوانی نه تنها تاثیر بسیار زیادی روی کیفیت زندگی دارد بلکه مشکل مشترکی است که خود شخص و همسر او را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث اضطراب، افسردگی و کاهش رضایت‌شخصی از زندگی زناشویی و از بین رفتن اعتماد به نفس می‌شود که هر یک از این مشکلات به تنهایی باعث افزایش عوارض روحی و اجتماعی مربوط به این بیماری می‌شوند لذا درمان ناتوانی جنسی از اولویت‌خاصی برخوردار‌است.


بیماری‌هایی که باعث ناتوانی جنسی می‌شوند

به‌طور کلی در ۱۵ درصد از موارد علت ناتوانی جنسی بروز مشکلات روحی (معمولا در افراد جوان ) و در ۸۵ درصد از موارد به دلیل اختلال در عملکرد فیزیولوژیک شخص است که شایع‌ترین علل آن در ۴۰ درصد از موارد بیماری‌های عروقی (مانند تصلب شرایین)، ۳۰ درصد دیابت، ۱۰ درصد اختلالات عصبی (مانند قطع نخاع، پارکینسون، ام‌اس و ...)، ۹ درصد جراحی‌های لگن و صدمات آن، ۸ درصد داروهای مختلف و مواد مخدر (مانند سیگار، داروهای ضد فشار خون و داروهای ضد افسردگی) و ۳ درصد اختلالات هورمونی هستند.

اولین قدم، پذیرش وجود ناتوانی

اولین قدم و چه بسا مشکل‌ترین مسئله در این بیماران پذیرش وجود مشکل است زیرا پس از آن می‌توان به آسانی روشی براي درمان آن یافت. برای اینکه نعوظ آلت تناسلی ایجاد شود، باید قسمت‌های مختلف بدن با یکدیگر هماهنگ شوند. یک مرد، تنها به این دلیل که می‌خواهد، نمی‌تواند به سادگی نعوظ پیدا کند. براي ایجاد نعوظ هماهنگی بین روان آدمی، مغز و دستگاه اعصاب مرکزی و محیطی، هورمون‌های خونی، عروق خونی اعم از شریان و ورید براي ورود جریان خون به داخل عضو و عدم خروج آن ضروری است. در صورت وجود اختلال در هر کدام از اعضا و دستگاه‌های دخیل در نعوظ، ناتوانی جنسی ایجاد می‌شود.

خود را آزمایش کنید

برای اینکه ببینید ناتوانی جنسی‌تان مربوط به عوامل جسمی است یا روانی می‌توانید از این آزمایش ساده استفاده کنید. مرد‌ها شب هنگام موقع خواب و در صبحگاه بارها دچار تحریکات جنسی می‌شوند. اگر شما نیز این تحریکات را داشته باشید و عضو تناسلی‌تان چند بار موقع خواب فعال شود، معلوم است که حالت طبیعی داشته و کلیه عصب ها، ماهیچه‌ها و رگ هایی که در این زمینه کاربرد دارند، درست کار می‌کنند. این نشان می‌دهد که دلیل ناتوانی جنسی جای دیگر است نه اشکالات جسمی. برای مشخص کردن این مسئله می‌توانید به سادگی با تر کردن عضو و چسباندن یک برچسب به خواب بروید. پس از بیدار شدن در روز اگر برچسب سرجایش نباشد به این معناست که در شب دچار تحریکات شده‌اید و کاملا سالم‌هستید.