باور‌های غلط در مورد آفتاب سوختگی

برترین ها - ترجمه از هدی بانکی: حتی فقط یکی از این باورها و تصورات غلط می‌تواند شما را به طور جدی در معرض سرطان پوست، چین و چروک و لکه‌های پیری قرار بدهد. با شنیدن این حقایق، از خودتان مراقبت کنید.

باور غلط: 80 درصد از آسیب‌های ناشی از نور خورشید، قبل از 18 سالگی روی می‌دهند

بله درست است؛ آفتاب سوختگی‌ها در سنین کودکی نیز دردسرسازند و حتی یک تاول کوچک ناشی از آفتاب سوختگی در زمان کودکی‌تان می‌تواند احتمال ابتلا به ملانوما یا سرطان پوست را دو برابر کند. اما اگر به عادت‌های بد خود در ارتباط با نور خورشید در سنین بزرگسالی نیز ادامه دهید، احتمال ابتلا به سرطان پوست را خیلی بیشتر می‌کنید. کمتر از ۲۵ درصد آسیب‌های ناشی از نور خورشید، پیش از ۱۸ سالگی روی می‌دهند و بعد از هر ده سال، این احتمال ۱۰ درصد افزایش می‌یابد.

برای محافظت از پوست هیچوقت دیر نیست. ما در هر سنی می‌توانیم مراقبت از پوست خود را شروع کرده و برخی از آسیب‌های ناشی از نور خورشید را ترمیم کنیم. استفاده از ضد آفتاب متناسب با شرایط، اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور خورشید و استفاده از آنتی اکسیدانهای موضعی اقدامات مفیدی هستند.

باور غلط: در سایه دچار آفتاب سوختگی نمی‌شویم

در سایه هم می‌توان دچار آفتاب سوختگی شد. انعکاس پرتوهای UV از سطوح نزدیک به ما، عامل این مشکل هستند. طبق گفته‌ی سازمان بهداشت جهانی، حتی مکان‌هایی که ظاهرا امن به نظر می‌رسند نیز می‌توانند احتمال آفتاب سوختگی داشته باشند. مثلا کف دریا 25 درصد از اشعه‌ی UV را بازمی‌تاباند، ماسه 15 درصد و حتی علف، خاک و آب نیز مقداری از این اشعه‌ی مضر را بازتاب می‌دهند. و نکته‌ی دیگر اینکه این مشکل تنها مربوط به تابستان نیست. برف نیز می‌تواند شما را دو برابر بیشتر در معرض اشعه‌ی UV قرار بدهد و حتی به چشمهای‌تان آسیب بزند. به طور کلی هر وقت در طول روز بیرون هستید، مراقبت‌های لازم را به عمل بیاورید.

باور غلط: برنزه شدن زیر نور آفتاب تا زمانیکه آفتاب سوخته نشوید اشکالی ندارد

این باور اشتباه از آنجایی ناشی می‌شود که ما «برنزه شدن» را مضر نمی‌دانیم. اما واقعیت این است که پوست ِ برنزه حاصل آسیب DNA است و ریسک ابتلا به تمام انواع سرطان پوست را بالا می‌برد. وقتی که پوست شما در معرض بازتاب UV قرار می‌گیرد، DNA سلول‌های پوست آسیب دیده و بدن‌تان سعی می‌کند این آسیب دیدگی را ترمیم کند. در نتیجه‌ی این آسیب و ترمیم بعد از آن، ملانین تولید می‌شود و این همان عامل تیره شدن (برنزه شدن) رنگ پوست است.

باور غلط: در روزهای ابری امکان آفتاب سوخته شدن وجود ندارد

در روز ابری نه تنها احتمال آفتاب سوختگی وجود دارد، بلکه حتی بدتر هم هست. چون معمولا خیلی‌ها فکر می‌کنند در روز ابری نیازی به استفاده از ضد آفتاب یا مراقبت نیست، اما نمی‌دانند که 80 درصد از اشعه‌های خورشید می‌توانند از ابرها بگذرند. شگفت انگیزتر هم اینکه در روزهای نیمه ابری، بازتاب UV از سطوح به میزان 25 درصد بیشتر شده و می‌تواند آسیب‌ به پوست را 40 درصد قوی‌تر کند که به این پدیده عجیب، the broken-cloud effect گفته می‌شود.

دانشمندان عقیده دارند این پدیده زمانی روی می‌دهد که اشعه‌های UV از لبه‌های ابرهای متراکم منعکس شده یا اینکه جهت‌شان به دلیل عبور از ابرهای نازک‌تر تغییر می‌کند. به هر صورت، شما باید در روزهای ابری درست به اندازه‌ی روزهای آفتابی از پوست خود مراقبت کنید.

باور غلط: پوست‌های تیره نیازی به ضد آفتاب ندارند

این اشتباه را نکنید؛‌ هر کسی که پوست دارد می‌تواند دچار آفتاب سوختگی و سرطان پوست شود! در بررسی‌های انجام شده معلوم شد احتمال اینکه آمریکایی‌های سیاه پوست در اثر سرطان پوست از بین بروند بسیار زیاد است و معمولا در مراحل اولیه‌ی این بیماری، تشخیص داده نمی‌شود. هر چند دلایل متعددی می‌تواند منجر به تشخیص دیرهنگام سرطان پوست و در نتیجه نابودی شود، اما این باور اشتباه که پوست تیره نیازی به مراقبت ندارد نیز می‌تواند عامل این مرگ و میر باشد. داشتن مقدار بیشتری از رنگدانه‌های ملانین تا حدودی می‌تواند در برابر نور آفتاب، محافظت ایجاد کند اما به این معنی نیست که آسیبی روی نمی‌دهد، مخصوصا در زمانهای طولانی. ضد آفتاب حتی برای پوست‌های تیره نیز مفید است. توصیه می‌کنیم از ضد آفتاب‌هایی با SPF حداقل 30 استفاده کنید.

باور غلط: اولین علامت آفتاب سوختگی، قرمزی پوست است

قرمزی پوست مسلما آشکارترین علامت سوختگی آن است اما باور کنید یا نه، ممکن است اولین نشانه نباشد، مخصوصا اگر پوست‌تان تناژ تیره داشته باشد. شما ممکن است خیلی پیش از اینکه قرمزی پوست را ببینید، آفتاب سوخته شوید. اولین واکنشی که پوست شما می‌تواند نشان دهد، شروع خارش و احساس گرما است. سایر علائم می‌تواند شامل تشنگی، حساس شدن پوست و کشیدگی یا سفتی آن شود و زمانی که پوست را فشار می‌دهید، سفید می‌شود. به بدن خود توجه کنید: قصد دارد چیزی به شما بگوید!

باور غلط: اتاقک سولاریوم از آفتاب بهتر است

اتاقک‌های برنزه هر سال عامل بیش از ۴۰۰۰۰۰ مورد از سرطان پوست در ایالات متحده آمریکاست. حتی فقط یک بار قرار گرفتن در این اتاقک‌ها می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان پوست را تا ۲۰ درصد، ریسک اسکواموس سل کارسینوما را تا ۶۷ درصد و احتمال بازال سل کارسینوما را تا ۲۹ درصد افزایش بدهد. زنان زیر ۳۰ سالی که از اتاقک سولاریوم استفاده می‌کنند نیز شش برابر بیشتر در معرض سرطان پوست هستند.

باور غلط: SPF بالاتر از پوست بیشتر محافظت نمی‌کند

البته این موضوع تا حدودی گیج کننده است! مطالعات نشان داده که گاهی SPF ها طبق ادعاهایی که وجود دارد عمل نمی‌کنند و افراد معمولا در این مورد که SPF های گوناگون تا چه حد از پوست محافظت می‌کنند دچار اشتباه می‌شوند. تحقیق جدیدی دریافته SPF ۱۰۰، از جهت جلوگیری از آفتاب سوختگی، موثرتر از SPF ۵۰ بوده است. اما SPF های بالا، محافظت طولانی‌تری از پوست شما نمی‌کنند و این چیزی است که باید به خاطر داشته باشید. به عبارتی دیگر؛ هر چه SPF بالاتر می‌رود، پوشش مقاومت‌تری برای پوست‌تان خواهد بود، نه طولانی‌تر. بنابراین لازم است در صورت خیس شدن پوست، هر دو ساعت یکبار ضد آفتاب را تجدید کنید. هچ ضد آفتاب ضد آب یا ضد عرقی وجود ندارد.

باور غلط: خوردن خوراکی‌هایی چون توت فرنگی و گوجه فرنگی از آفتاب سوختگی جلوگیری می‌کند

اگر واقعیت داشت خیلی خوب بود! اما بهترین راه محافظت از پوست، همچنان استفاده‌ی درست از ضد آفتاب است و قرار نگرفتن در معرض نور خورشید زمانی که بیشترین تابش وجود دارد. اما می‌توانید از طریق تغذیه نیز به پوست‌تان کمک کنید. توت فرنگی حاوی ویتامین C و تانین است که برای محافظت از پوست در برابر خورشید سودمندند و گوجه فرنگی نیز مقدار زیادی لیکوپن دارد که گفته می‌شود از پوست در برابر پرتوهای UV مراقبت می‌کند. یادتان باشد که تغذیه با این مواد غذایی دلیل نمی‌شود که از مصرف ضد آفتاب فرار کنید.

باور غلط: با پوشش هم می‌توان از پوست در برابر آفتاب محافظت کرد

پوشش و لباس‌تان نمی‌تواند محافظ خوبی در برابر نور خورشید باشد. هر چند بهتر است از رنگ‌های تیره و پارچه‌های مصنوعی استفاده نکنید اما بازهم کاملا ایمن نیستید. پوشش شما فقط می‌تواند در حد یک SPF 4 تا 8 عمل کند که بستگی به رنگ لباس و بافت آن دارد.

باور غلط:‌ آفتاب سوختگی فقط بین ساعت ۱۰ صبح تا ۲ بعدازظهر روی می‌دهد

درست است که بین این ساعت‌ها پرتو خورشید، قوی‌ترین است اما قبل و بعد از این ساعت‌ها هم احتمال آفتاب سوختگی وجود دارد. پس اگر در هر ساعتی از روز بیرون و زیر نور خورشید هستید باید از ضد آفتاب استفاده کنید. شدت اشعه‌ی UV مستقیما با زاویه‌ی تابش خورشید مرتبط است. زمانی که سایه‌ی فرد کوتاهتر از فرد است، شدت اشعه‌ی UV خورشید، بیشتر احتمال آفتاب سوختگی دارد. پس یادتان باشد: سایه‌های کوتاهتر یعنی اینکه باید حتما در سایه قرار بگیرید.

باور غلط: آفتاب سوختگی خود به خود التیام خواهد یافت

این موضوع تا حدودی درست است اما برای تخفیف علائم آفتاب سوختگی می‌توانید کارهایی انجام دهید. هر وقت احساس کردید دچار آفتاب سوختگی شده‌اید با یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ادویل، پروسه‌ی آفتاب سوختگی را کند کنید. کمپرس سرد، آلو‌‌ئه ورا و داروهایی مشابه می‌توانند کمک زیادی بکنند. اما گاهی نیاز است به پزشک مراجعه کنید مثلا وقتی که آفتاب سوختگی باعث تب و لرز بشود. در این شرایط پزشک، کورتیکواستروئید خوراکی مانند پردنیزون تجویز می‌کند.