در انتظار پیراهن خوش‌قواره

ایران ورزشی: یک سال پیش از المپیک ریو، وقتی از لباس زشت کاروان ایران در المپیک رونمایی شد، غوغایی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به پا شد که مسوولان وقت کمیته المپیک را تحت فشار گذاشت تا خیلی زود مقابل فشار افکار عمومی تسلیم شوند و از طراحان لباس بخواهند که شکل جدیدی برای لباس کاروان ایران در رژه افتتاحیه طراحی شود. خوب به‌خاطر داریم که طرح زشت و بدقواره کت و شلوارهای آبی با پیراهن آجری و شلوار مشکی که نشان از بی‌سلیقگی و بی‌توجهی به لباس کاروان ایران داشت، در کمتر از سه روز جای خود را به یک طرح شکیل و زیبا داد؛ اگرچه باز هم می‌توانست لباس ایران زیبا‌تر و قشنگ‌تر شود اما با توجه به محدودیت زمانی همین‌ که طرح قبلی پس از رونمایی وتو شد و جای خود را به یک طرح جدید داد، خیلی‌ها را خوشحال کرد. طرح قبلی که شبیه لباس‌های بنجل مانده در انبار لباس فروشی‌های باب‌‌همایون بود، به دلیل فقدان نمادهای ایرانی و نداشتن طرحی که سابقه، پیشینه و فرهنگ ایران را نشان دهد مورد انتقاد قرار گرفت. حالا دو سال پس از آن اتفاق، بار دیگر پیراهن تیم ملی فوتبال در جام جهانی به سوژه داغ رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بدل گشته و بحث اینجاست که چرا ما در این زمینه همواره با مشکل مواجه هستیم. فارغ از بحث‌هایی نظیر بازاریابی ضعیف و عملکرد پر از ابهام فدراسیون در قرارداد خرید پیراهن از کمپانی آدیداس که بارها در مورد آن نقدها نوشته شده، موضوع طرح و نقش ضعیف لباس‌های ایرانی در تمامی رشته‌ها که از وحدت رویه‌ خاصی پیروی نمی‌کنند و خلق‌الساعه انتخاب می‌شوند باید مورد توجه قرار بگیرد.

ایران کشوری با غنای فرهنگی و تاریخی کهن است؛ باید در لباس‌های ورزشی ما از نمادهایی استفاده شود که گویای این فرهنگ و تاریخ باشد. از سوی دیگر لباس هر کشوری نماد آن کشور محسوب می‌شود و در طرح و نقش آن دقت و وسواس خاصی صورت می‌گیرد تا گویای نکات ظریف فرهنگی و تاریخی باشد اما در سال‌های اخیر هیچ‌گاه تیم‌های ملی ما صاحب این ویژگی نبوده‌اند. پیراهن ایران به لحاظ رنگ و طرح باید در نگاه اول به مخاطب خود القا کند که این پیراهن ایران است. یعنی بدون آنکه بازیکنی را ببینیم یا به پرچم نگاه بیندازیم، بفهمیم که این تیم ملی ایران است که در زمین مسابقه روبه‌روی حریف قرار گرفته. مثلا رنگ نارنجی هلند یا آبی لاجوردی ایتالیا، زرد برزیل و راه‌راه آبی روشن آرژانتین همواره در طراحی لباس این کشورها لحاظ می‌شود و علاقه‌مندان به فوتبال با دیدن هر کدام از این لباس‌ها ناخودآگاه ذهن‌شان به سمت کشور خاصی می‌رود و خاطره‌ای از آنها در ذهن نقش می‌بندد. لباس تیم ملی ایران در دوره‌های گذشته صاحب این ویژگی بود. گاهی سه رنگ سبز، سفید و قرمز پرچم را داشت یا قبل از جام جهانی ۲۰۱۴ با تلاش سازمان محیط زیست و فدراسیون فوتبال، رییس فیفا- بلاتر- که به ایران سفر کرده بود پذیرفت که نقش یوز ایرانی که در خطر انقراض قرار دارد، روی پیراهن تیم ملی قرار گیرد. اگرچه به طراحی آن نقش انتقادات فراوانی وارد بود و می‌شد طرحی زیباتر از یوز ایرانی را روی پیراهن تیم ملی برد اما به هرحال آن نقش تا مدت‌ها نماد تیم ملی فوتبال ایران بود که حالا با سهل‌انگاری فدراسیون فوتبال آن نقش هم حذف شده تا تیم ملی با ساده‌ترین طرح ممکن راهی جام جهانی شود.

این رویداد هم می‌گذرد اما فدراسیون فوتبال یک بار برای همیشه باید به فکر طرحی اساسی و همیشگی برای پیراهن تیم ملی باشد؛ به جز پیراهن، لوگوی فدراسیون فوتبال ایران هم طراحی ضعیفی دارد و فدراسیون پیش از آنکه با فشار رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی وادار به طراحی شود، با یک فراخوان ساده می‌تواند بهترین طرح‌ها را برای لوگو و پیراهن تیم ملی به دست بیاورد تا از این به بعد با پیراهنی که در قواره و شأن فوتبال ایران است در مسابقات بزرگ حاضر شویم.