خدایا! چرا من اینقدر ساده ام؟!
چرا اينقدر زود باور هستیم؟ چرا قبل از قبول حرفی درباره آن خوب فکر نمیکنیم؟بسیاری از مشکلاتی که امروزه برایمان پیش میآید و با آنها در حال دست و پنجه نرم کردن هستیم معلول این زودباوریمان است!
سادهلوحی حماقت نیست و حماقت نادانی نیست. آنگاه که از چیزی سر درنمیآوریم، پیش میآید که تصورهای خطایی درباره آن داشته باشیم. سادهلوحی گاه از یک معصومیت اخلاقی برمیخیزد. انسانهای نیک اخلاق معمولا زودباور و خوشقلب اند که در بسیاری از مواقع این خصلت خوب کار دستشان میدهد.
افراد سطحینگر، بسیار زود باورند و به راحتی میتوان فضای ذهنیشان را اشغال کرد و زمام اندیشهشان را به دست گرفت. این افراد به دلیل اینکه به معضلات هر مسئله توجه ندارند و از تجربه و تحلیل عمیق و همه جانبه مسائل زندگی عاجزند، به سرعت و به سهولت به «یقین» و اطمینان میرسند. به طور اصولی شایسته است که انسانها نسبت به یکدیگر با اعتماد رفتار کنند ولی وجود درجهای از احتیاط نیز در رفتارهای اجتماعی ضرورت دارد زیرا ممکن است گفتار دیگران چه به صورت ارادی و چه به صورت غیرارادی گاهی درست نباشد. اما پذیرش بی چون و چرای گفته دیگران نیز کار صحیحی نیست البته در دوران کودکی، کودک گفتههای افراد بزرگتر را بدون چون و چرا به عنوان واقعیت قبول میکند که در نتیجه اهمیت دارد بزرگترها جز با راستگویی با آنان رفتار نکنند، اگر پذیرش بیقید و شرط گفته دیگران در دوران جوانی و بزرگسالی هم تداوم یابد یا ناشی از مشکلات هوشی و کارکرد پايینتر از طبیعی ذهنی یا ناشی از سادهدلی فرد است که به طور احتمالی در محیط ساده و صمیمی بار آمده است و از رفتار جوامع پیچیده شهری که گاهی نیز منطبق با درستکاری و صداقت کامل نیست بیخبر است.
افراد در تعامل با ديگران نياز به ارزيابي گفتههاي يکديگر دارند و زودباوري در افراد تحت تاثير عوامل گوناگوني چون سن به خصوص در کودکان، نارساييهاي دستگاه عصبي، نداشتن تجربه کافي در ارتباط با ديگران، ميزان هوش افراد در تشخيص درستي يا نادرستي آنچه با آن روبهرو هستند، شکل ميگيرد. کمبود ميزان مطالعه، کاهش سطح آگاهيها درباره موضوعات گوناگون، محدوديتهاي فرهنگي و اجتماعي در محيط زندگي و برقراري ارتباطي محصور با ديگران و نداشتن قدرت نقادي گفتار اطرافيان زمينههاي بروز زودباوري را گسترش ميدهد. افراد تلقينپذير و زودباور عموما با مشکلات عديدهاي درخصوص معاملات بينفردي، مسائل مادي، ازدواج و شغل مواجه هستند لذا به سادگي تحت تاثير امواج اجتماعي و فرهنگي قرار گرفته و به مسيري خلاف احوالات زندگي خود کشيده ميشوند. افراد زودباور با ارتقاي سطح تجربه، مطالعه و مشورت با افراد صاحبنظر و خيرخواه ميتوانند خود را از وجود دامهاي دروغين نجات دهند.
دلایل زودباوری
اولین دلیل زود باوری این است که هنگام رسیدن اطلاعات جدید هرچه را که دریافت میکنیم در بست قبول یا رد ميكنيم زیرا یا در زمان حال نیستیم یا درگیر گذشتهايم یا درگیر گفتوگوهای درونی خود هستيم. به اين دليل اگر بخشی از واقعیت یا بخشی از خبری که به ما میرسد مطابق با واقعیت باشد ما این بخش را به کل اطلاعات و دادههایمان تعمیم میدهیم و کل اطلاعات و گفتار را میپذیریم بدون اینکه به خود زحمت تجسس، تحقیق و کنکاش بدهیم که موضوع چه هست. به همین دليل زود باوری باعث میشود ما از دنیای واقعی دور شویم.
ما درستی یک حرف یا اطلاعات را بر چه اساس میسنجیم؟
غیر از این نیست که آن اطلاعات و گفتار دریافت شده را با باورهای خودمان که در مغزمان درستی آنها به تایید ما رسیده است مقایسه میکنیم و اگر تطبیق داشته باشد میگويیم درست یا نادرست است. حال اگر اطلاعات جدید یا بخشی از آن غلط بود یا غلو شده بود یا بخشی از حقیقت در آن پنهان شده باشد، اگر این اطلاعات جدید را دربست بپذیریم اتفاقی که میافتد این است که آن قضاوتی که در آن لحظه میکنیم و تصمیمی که بر اساس آن قضاوت میگیریم میتواند در سرنوشت ما و اطرافیانمان تاثیر داشته باشد. تصمیمگیری ما میتواند اشتباه باشد و در نتیجه هر عملی هم که بر اساس آن انجام میدهیم، اشتباه خواهد بود.
کمتر جمع و گروهی را مییابید که شایعه بین آنها جایی نداشته باشد. شایعه را به راحتی میتوان در شوخیهای دوستانه جوانان، درددلهای میانسالان و حرفهای پیرمردان و پیرزنان یافت. مردم بدون هیچ شناختی و تنها با تکیه بر شنیدارهای خود، فردی را به اوج رسانده یا به قهقرا میفرستند، روابط خانوادگی را بر هم زده و زوجهای جوان را از هم جدا میکنند، از شخصی یا گروهی بیدلیل تمجید کرده و به شخص یا گروهی دیگر ناسزا میگویند.
حال که به اینجا میرسیم سؤال میشود که چه باید کرد که زودباور نباشیم
اولین علت زود باوری این است که در زمان حال نیستیم، پس باید در زمان حال و متمرکز باشیم تا در تلههایی که بر سر راهمان است، نیفتیم. نباید بر اساس حدسیات به سخن دیگران گوش داد؛ مثلا اگر کسی گفت «ف» نباید بگويیم منظورش فرحزاد بوده است. باید سخن دیگران را بشنویم و در گوش دادن دقیق باشیم.
در شناخت از افراد یا گوینده نباید دچار تزلزل شویم. نباید ذهنیتهای خودمان را وارد دریافت خبر کنیم. مثلا نباید اگر فردی که با او مخالف هستیم، سخنی گفت زود آن را رد کنیم، باید به خود سخن توجه کنیم نه به گوینده آن.
اعتماد زیاد از حد باعث زودباوری و بیاعتمادی موجب دیرباوری میشود. در دریافت خبر نباید زیاد اعتماد کرد و نه بیاعتماد بود چون در هر دو صورت خود را از شنیدن واقعیتها محروم میکنیم.
احساسات در دیرباوری و زودباوری ما نقش بسزايی دارد و نباید آنها را وارد منطق خود کنیم. آیا هر چیزی که در هر جایی میشنویم را باید باور کنیم ؟! چرا بدون تحقیق ، وهمها را باور میکنیم ؟! چرا بدون بصیرت و پرسش فريب عدهای فریبکار را میخوریم؟! چرا با باورهای غلط ، عقل و انسانیت خود را گاهی زیر سؤال میبریم؟!
توصیههای ما:
- اهل تحقیق باشید، بدون تحقیق تصمیم نگیرید. تحقیق کردن توسط بزرگان دینی و غیردینی بسیار مورد تاکید قرار گرفته است.
- در کتابهای معتبر و افراد شاخص دنبال جوابهای خود باشید.
- اگر ۲۰ نفر هم گواه بر یک امر دادند دلیل بر درستی آن نیست. عقل خود و آموزههای دینی درست را سرلوحه کار و عمل خود قرار دهید.
- کمی متفاوت با بقیه باشید و فريب دوستان و فامیلهای منحرف را نخورید.
- چشمهایتان را بشویید و طوري دیگر بنگرید.
- اگر همه در چاه جهالت سقوط میکنند دلیل نمیشود شما نیز با آنها به ژرفای نادانی پرت شوید.
- سعی کنید ساده لوح و زودباور نباشید.
نظر کاربران
مرسی
خیلی آموزنده بود
سلام
خیلی ممنون من چند ساله که به همین زود باوری گرفتارشدم
اما شما با این مطالب اموزندتون چشمای منو باز کردین که طور دیگه ای به زندگی نگاه کنم
ممنون
سلام. ممنون از مطلب. خیلی خوب بود. من خیلی ساده و زودباورم
بسیار کلی اشاره شده. دقیق نتونستم نتیجه بگیرم چطور ساده نباشم.
واااااای دیگه خسته شدم من هرچی رو که به بابام میگم بابام میگه چه قدر تو ساده ای خدا بخیر کنه ولی ازین مطالب هم چیز کلی دستیگیرم نشد
منم ساده ام
سلام.دستم به دامنتون کمکم کنید. ادمی هستم که همه بهم میگم خیییییلی ساده ام.میگن از من ساده تر نیست.فک میکنم مشکلاتم از دوره دبیرستان شروع شد ک منزوی شدم و تو زمان حال نبودم.هر کس میتونه کمکم کنه
مدیریت لطفا بذار شمارم باشه به کمک شدید نیاز ددرم
پاسخ ها
شمارتو بدع
سلام شوهر من هم خیلی ساده است.همیشهترس اینودارم که توجمع که صحبت میکنه شان وابروی خانوادگی وزندگیمونو نبره.استرسی شدم از دستش.توروخدا دعام کنید.فقط خدا عوضش کنه
پاسخ ها
خیلی نگران نباشین تنها نیستین خانومم منم اینطوری استرس داره شاید بدتر از شما
هر جا خبر ناراحت کننده یا خبر شاد یا خبر تعجب امیز شنیدید بدونید که احتمال دروغ و فریب بالا هست
من بهترین کسما بخاطره سادگی از دست دادم
وای من خیلی سادهام لطفا کمکم کنید تا از این سادگی در بیام
من جوانیم زیبای پول هرچه بود در راه سادگی از دست دادم حال افسرگی گرفتم همش چوپ فک فامیل رو خوردم دیگه کاملا دیر شده
حواستون باشه دخترخانمها سادگی وزود باوری تو این روزگار خیلی خطرناکه مواظب دامهایی باشید که با دروغ وفریب وحیله گذاشته میشه بوسیله نامردا
سلام منم خیلی ساده ام خیلی ناراحتم همیشه زود باور میکنم همسشه هم گیجم کاش بمیرم راحت یشم