زگیل تناسلی چیست؟ | نحوه تشخیص، درمان و پیشگیری

برترین‌ها: زگیل تناسلی منشا باکتری دارد. با تغییر جریان و روند ایجاد بیماری‌ها در یک دهه گذشته، باکتری‌ها رفته رفته جای خود را به ویروس‌ها در بیماری‌های مقاربتی داده اند و بیماری ویروسی جدیدی در حال شناسایی و گسترش هستند.

یکی از همین ویروس‌ها زگیل تناسلی یا Human Papillomavirus است که به اختصار HPV نامیده می‌شود. ویروسی که صد نوع آن شناخته شده و دارای دو نوع بدخیم و خوش خیم است. این بیماری در عین این که در نظر عموم یک بیماری هولناک به شمار می‌رود، اما راه‌های پیشگیری قابل دسترس و البته روش‌های درمانی موثر هم دارد. برای بررسی این بیماری به سراغ رویا امدادی، متخصص زنان رفتیم تا در مورد دلایل ایجاد، پیشگیری و درمان آن بپرسیم.

دکتر محمدرضا جعفری

برای نوبت دهی و مشاوره همین حالا تماس بگیرید.

۰۲۱-۸۸۱۹۶۵۵۱

۰۲۱-۲۶۸۵۸۲۳۵

۰۲۱-۲۶۸۵۸۲۳۰

۰۲۱-۸۸۱۹۶۴۴۹

نیاوران سه راه مژده خیابان مقدسی نبش امیر احمدی زمانی، پلاک ۲ واحد ۲

زگیل تناسلی چیست؟

زگیل تناسلی یا Genital warts یک زائده گوشتی است و از بیماری های عفونی و مسری می باشد که در ناحیه ی تناسلی و مقعد ایجاد می شود. این عفونت مقاربتی در اثر انتقال ویروس HPV (پاپیلومای انسانی) صورت می گیرد و باعث ایجاد درد،خارش و ناراحتی می شود و همچنین مجرای ادراری،دستگاه تناسلی،راست روده،و کیسه بیضه مردان را درگیسر می کند.تنها 10 درصد از افرادی که با HPV تماس دارند به زیگیل تناسلی مبتلا می شوند.باید بدانید این بیماری مقاربتی که به‌راحتی از طریق آمیزش جنسی محافظت نشده و با شریک‌ جنسی متعدد منتقل می‌شود. متاسفانه هیچ درمان قطعی برای عفونت ویروسی وجود نداردو فقط میتوان با راهکار های متفاوت مانع گسترش زگیل ها شد.

انواع تیپ های زگیل تناسلی (ویروس HPV)

تقریبا بیش از صد نوع مختلف این ویروس وجود دارد که بیشتر آن‌ها خوش خیم‌ها هستند و ایجاد زگیل تناسلی می‌کنند. زگیل تناسلی دردسر آفرین است و می‌تواند تکرار شود. درمان آن گاهی اوقات سخت است و اگر سیستم ایمنی مختل شود، تعداد آن افزایش پیدا می‌کند. اما مشکل اصلی ما فرم‌های بدخیم هستند که با سرطان دهانه رحم ارتباط دارند. مثلا ممکن است ما هنگام مراجعه بیمار، شاهد زگیل تناسلی نباشیم و با تست پاپ اسمیری که می‌گیریم و از طریق جستجو برای یافتن ویروس، فرم‌های بدخیم را تشخیص دهیم، چون آن‌ها علامتی ندارند و چنانچه رها شوند ممکن است طی چند سال آینده ایجاد سرطان دهانه رحم کنند.

تیپ های پر خطر (بدخیم)

به طور کلی باید بدانید برخی از تیپ‌های بیماری زگیل تناسلی باعث ایجاد سرطان می‌شود که به این تیپ از زگیل‌ها زگیل‌های بدخیم گفته می‌شود.

تیپ های کم خطر (خوش خیم)

12 تیپ از انواع تیپ‌های زگیل تناسلی در دسته بندی تیپ های کم خطر و خوش خیم هستند که تشخیص به موقع آن‌ها خطری ایجاد نمی‌کند.

علایم زگیل تناسلی چیست؟

به گفته بسیاری از متخصصان تشخیص زگیل تناسلی توسط فرد غیر متخصص کار دشواریست به همین علت است که برای شناسی بیماری زگیل تناسلی باید برخی از علائم این بیماری را بشناسید:

• احساس سوزش و خارش در ناحیه تناسلی
• خونریزی، درد و سوزش در مجاری ادراری
• ایجاد چند زگیل کوچک در کنار هم
• بافت مرطوب اطراف ناحیه تناسلی
• مشاهده زائده گوشتی در اطراف مقعد و ناحیه تناسلی
• ​خونریزی در حین مقاربت جنسی

زگیل تناسلی در چه نواحی ایجاد می‌شود؟

برای شناسایی زگیل تناسلی باید بدانید این بیماری به به‌ شکل توده‌های برجستگی کوچک گوشتی نرم با سطح زبر یا صاف شبیه برآمدگی انگشت است، البته در مواردی هم از نظر ظاهری شکل گل‌کلم با سطح زبر تیره رنگ در فرد پدیدار می‌شود. این علائم را می‌توانید در نواحی زیر مشاهده کنید:

• مجرای ادراری
• آلت تناسلی
• راست‌روده
• کیسه بیضه 
• واژن

ویروس HPV چگونه منتقل می‌شود؟

همانطور که گفته شد بیماری زگیل تناسلی یک بیماری مسری و قابل انتقال است.این بیماری مقاربتی به‌راحتی از طریق رابطه جنسی محافظت نشده و با شریک‌ جنسی متعدد منتقل می‌شود. به طور کلی باید بدانید این بیماری با روش‌های زیر قابل انتقال است که باید به آن توجه داشته باشید:

• رابطه جنسی مقعدی
• رابطه جنسی واژینال
• رابطه جنسی دهانی
• انجام اپیلاسیون

علت ایجاد زگیل تناسلی چیست؟

زگیل تناسلی بر اثر ویروس پاپیلومای انسانی به وجود می آید.زگیل های تناسلی شکل های متفاوتی دارند و میتوانند به صورت جدا از هم یا خوشه تشکیل شوند.بیش از 100 نوع از این ویروس اچ‌ پی‌ وی ​وجود دارد که فقط انواع 6 و 11 باعث بروز زگیل تناسلی می شوند.علت ابتلا به زگیل تناسلی به دلایل مختلفی بستگی دارد که عبارتند از : 

• رفتارهای پر خطر جنسی
• داشتن رابطه جنسی با افراد مختلف
• وجود زخم در ناحیه تناسلی
• داشتن رابطه جنسی بدون کاندوم
• ختنه نبودن آقایان

چه افرادی در معرض ابتلا به زگیل تناسلی هستند؟

برای پاسخ به این سوال که چه افرادی در معرض ابتلا به زگیل تناسلی هستند باید گفت افراد زیر می‌توانند در معرض این بیماری باشند:

• افراد دارای روابط جنسی محافظت نشده و متعدد
• افرادی با سیستم ایمنی بسیار ضعیف
• افرادی که بهداشت جنسی را رعایت نمی‌کنند
• افرادی که مورد آزار جنسی (تجاوز) قرار گرفته‌اند
• افراد مبتلا به ایدز (HIV)
• نوزدانی که از مادران مبتلا به HPV یا HIV متولد شده‌اند
• افراد دارای عفونت های مقاربتی دیگر
• کودکان دارای فعالیت جنسی

نحوه تشخیص زگیل تناسلی توسط پزشک

لازم به ذکر است که برای تشخیص بیماری زگیل تناسلی باید به پزشک زنان یا اورولوژیست مراجعه کنید. برای تشخیص این بیماری پزشک مراحل زیر را طی می‌کند:

معاینه ناحیه تناسلی بیمار

در مرحله ابتدایی، پزشک به معاینه ناحیه تناسلی می‌پردازد. این معاینه برای تشخیص علائم اولیه انجام می‌شود در معاینه ناحیه تناسلی به معاینه لگنی و معاینه مقعد و واژن به صورت دقیق پرداخته می‌شود و در طی آن پزشک از وجود بیماری مطمئن می‌شود.

معاینه مقعد و واژن

در ادامه پزشک با استفاده از دستگاه آندوسکوپ  با وضوح بالا(HRA) معقد و واژن را معاینه می‌کند.در این روش با استفاده از یک لوله نازک کوچک به نام آنوسکوپ، کانال مقعدی را با ایزار بزرگ نمایی به نام کولپوسکوپ مورد بررسی قرار می دهند.

معاینه لگنی

باید بدانید ممکن است برای بررسی تغییرات دهانه رحم ناشی از زگیل تناسلی آزمایش پاپ اسمیر به‌عنوان بخشی از معاینه لگنی انجام شود.همچنین در برخی موارد برای نمونه برداری از واژن و رحم از کولپوسکوپی استفاده می شود.

تست پاپ اسمیر

 تست پاپ اسمیر در مطب پزشک انجام می شود.بایدبه پشت روی تخت دراز بکشید.پزشک ابزاری به نام اسپکولوم را به آرامی داخل واژن قرار می دهد.اسپکولوم دیواره های واژن را از یکدیگر جدا می کند تا پزک بتواند دهانه رحم را مشاهده کند.سپس پزشک با استفاده از یک برس نرم و دستگاهی به نام اسپاول نمونه هایی از سلول های دهانه رحم را خارج می کند.

آزمایش خون

بعد از اتمام معاینات پزشک با انجام آزمایش خون نوع زگیل تناسلی را تشخیص داده و فرایند درمان را آغاز می‌کند.

کولپوسکوپی

کولپوسکوپی توسط پزشک زنان انام می شود.در این روش از شما خواسته می شود دراز بکشید و پاهای خود را روی تکیه گاه تخت قرار دهید سپس ابزار اسپکولوم را به آرامی در واژن قرار می دهند تا آن را باز کند سپس یک میکروسکوپ با یک لاکپ برای مشاهده ی دهانه ی رحم وارد می کنند.پزشک در این مرحله مایعاتی را روی دهانه رحم می ریزد که اینکار کمک می کند تا سلول های غیر طبیعی دهانه رحم را ببیند که ممکن است یک نمونه بافت کوچک برای آزمایش برداشته شود

تست HPV

​آزمایش HPV همراه با آزمایش پاپ اسمیر انجام می شود تا ناهنجاری ها یا وجود سرطان را مورد بررسی قرار دهند.تست HPV معمولا در آزمایشگاه یا مطب انجام می شود.در انجام این تست پزشک ابزاری به نام اسپکولوم که در بالاتر به ان اشاره شد وارد واژن می کنند سپس پزشک با استفاده از یک برس از سلول های دهانه رحم نمونه برداری می کنند. 

این بیماری چقدر در ایران شیوع دارد؟

متاسفانه ما آمار چندانی نداریم، اما آنچه که امروز در دنیا هم در مورد بیماری‌های مقاربتی وجود دارد این است که شاید تا ۲۰ سال قبل بیشتر این بیماری‌ها توسط باکتری‌ها منتقل می‌شد مثل سفلیس و سوزاک، اما الان بیماری‌هایی که به وسیله ویروس‌ها انتقال پیدا می‌کنند، حرف اصلی را می‌زنند که در سردسته آن‌ها هم HPV یا ویروس‌های تناسلی قرار دارند.

احتمال عود مجدد زگیل تناسلی بعد از درمان آن چقدر است؟

در فرم‌های خوش خیم احتمال برگشت هست، چون می‌تواند در بدن باقی بماند و برگردد. از میان صد نوعی که در مورد زگیل تناسلی وجود دارد حدود ۱۵ تا ۲۰ نوع آن پرخطر هستند. اگر فردی مبتلا به فرم‌های بدخیم شود، انتظار داریم بعد از دو سال ویروس‌ها از بدنش پاک شوند. در صورتی که سیستم ایمنی قوی باشد معمولا ۸۰ درصد احتمال از بین رفتن ویروس وجود دارد. با این حال ۲۰ درصد احتمال دارد که ویروس در بدن بماند. اگر سیستم ایمنی فرد تقویت شود، احتمال از بین رفتن ویروس‌ها زیاد است، هر چند ۲۰ درصد هم احتمال باقی ماندن ویروس هست.

روش‌های درمان زگیل تناسلی

برای درمان بیماری زگیل تناسلی می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد.روش درمان بسته به نوع بیماری از جمله اندازه و محل زگیل ها تغییر خواهد کرد:

درمان با لیزر

لیزر درمانی از یک پرتو متمرکز برای از بین بردن زگی تناسلی استفاده می کنند.و به جلسات متعدد برای انجام اینکار نیاز است.

جراحی برش زگیل (LEEP)

این روش با بریدن زگیل و برش الکتروسرجری حلقه‌ای  با چاقوی جراحی صورت می گیرد که این عمل معمولا با بی حسی موضعی در مطب پزشک صورت انجام می شود. ​

فریز کردن (سرما درمانی)

در این روش از فریز کردن(سرما درمانی) که شامل نیتروژن مایع می باشد و برای یخ زدن و تخرب بافت آسیب دیده استفاده میشود.این کار ممکن است به چندین درمان در طی چند هفته نیاز داشته باشد.

الکتروکوتر (سوزاندن زگیل)

 کوتر الکتریکی از جریان الکتریکی برای سوزاندن زگیل تناسلی استفاده می شود.

 تزریق اینترفرون

داروهایی مانند اینترفرون به طور خاص برای هدف و درمان HPV طراحی شده اند.

عوارض زگیل تناسلی در صورت عدم درمان به‌ موقع

درصورت عدم درمان به موقع بیماری زگیل تناسلی ممکن است عوارض ناشی از این بیماری دامن گیر شما شود:

• بروز سرطان دهانه رحم
• بروز سرطان مقعد
• بروز سرطان آلت تناسلی
• دیسپلازی دهانه رحم
• بروز سرطان گلو و مری

زگیل تناسلی و جوش ناحیه تناسلی چه تفاوتی دارند؟

در بسیاری از موارد بسیاری از افراد به اشتباه جوش ناحیه تناسلی را با زگیل تناسلی اشتباه می‌گیرد. جوش‌های ناحیه تناسلی حالت چرکی و ملتهب دارند و به‌دلیل رشد باکتری به وجود می‌آیند اما زگیل تناسلی بدون التهاب و درد هستند و از طریق ویروس به وجود می‌آیند.

چگونه از ابتلا به زگیل تناسلی پیشگیری کنیم؟

نخستین روش برای پیشگیری از زگیل تناسلی احتیاط و مراقبت در رابطه جنسی می باشد.برای پیشگیری از  از ابتلا به زگیل تناسلی می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد: 

محدود کردن رابطه و شرکای جنسی

رابطه جنسی اصلی‌ترین عامل در انتقال زگیل تناسلی به شمار می‌رود به همین دلیل برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری بهتر است رابطه و شرکای جنسی را محدودتر کنید.

استفاده از کاندوم در رابطه جنسی

یکی دیگر از روش‌های پیشگیری از ابتلا به این بیماری استفاده از کاندوم در رابطه جنسی است. بهتر است قبل از انجام رابطه جنسی تمام نکات ایمنی را رعایت کنید.

تزریق واکسن HPV (گارداسیل)

روش درست این است که واکسن پیش از اولین تماس جنسی زده شود. ما در ایران واکسن گارداسیل را داریم که علیه دو فرم اصلی بدخیم یعنی ۱۶ و ۱۸ و فرم‌های اصلی خوش خیم که عامل ویروس‌های زگیل‌های تناسلی یعنی ۶ و ۱۱ تزریق می‌شود. شروع واکسیناسیون از ۹ تا ۱۱ سالگی است. مطلوب‌ترین سن تا ۲۶ سالگی است، اما اگر تا پیش از ۱۵ سالگی این واکسن را بزنید به جای سه دوره واکسیناسیون، دو مرحله کافی است، چون سیستم ایمنی در آن دوره قوی است. طبق برخی مقالات، تاثیر واکسن تا ۴۶ سالگی هم دیده شده است. حتی اگر کسی مبتلا به زگیل تناسلی شده باشد، توصیه می‌کنیم که واکسن را بزند. زگیل تناسلی معمولا جزء خوش خیم هاست؛ بنابراین برای ما نگرانی ایجاد نمی‌کند.

واکسیناسیون سه مرحله‌ای شامل ۰ و ۲ و ۶ است. یعنی وقتی واکسن را زدید، بعد از دو ماه باید واکسن دوم را بزنید و شش ماه بعد از اولین واکسن، سومین مرحله انجام می‌شود. بد نیست بدانید واکسن آن، جزو واکسن‌های گران است و حدود ۳۰۰ هزار تومان هزینه هر دوره آن می‌شود. بعد از این سه دوره ایمنی کامل صورت می‌گیرد. دوره آن ده ساله و جزو واکسن‌هایی است که عوارضی همراه آن دیده نشده است. سوزن آن نیز ظریف است و به بازو زده می‌شود.

آیا واکسن HPV (گارداسیل) به راحتی قابل دسترس است؟

قابل دسترس است، اما اگر کسی بخواهد آن را تزریق کند به نسخه پزشک نیاز دارد. منتهی باید به این نکته توجه کنید که باید «زنجیره سرد» آن حفظ شود. متاسفانه داروخانه‌هایی در سطح شهر هستند که وقتی واکسن را به مریض می‌دهند، توجه نمی‌کنند که واکسن باید حتما در یک ظرف مخصوص همراه با یخ‌های خشک و شرایط یخچالی قرار داشته باشد تا آسیب نبیند.

 عوارض زگیل تناسلی در صورت عدم درمان به‌ موقع

عوارض زگیل تناسلی ممکن است بسیار دردناک باشد.در صورت عدم درمان به موقع زگیل تناسلی می تواند زندگی شما  را مختل کند عوارض زگیل تناسلی عبارتند از:

• سرطان رحم ، واژن ، مقعد ، دهان و گلو در زنان
• خونریزی حین یا پس از رابطه جنس
• ترشحات غیر طبیعی از ناحیه تناسلی
• سرطان آلت تناسلی ، مقعد ، دهان و گلو در مردان
• ایجاد خارش ، درد و سوزش در ناحیه تناسلی 

چه بیماری‌های دیگری مشابه با زگیل تناسلی هستند؟

با توجه به زیاد شدن بیماری زگیل تناسلی ممکن است با عارضه هایی رو به رو شوید که شبیه زگیل تناسلی باشند. احتمال شناسایی اشتباه و طی کردن روند درمانی اشتباه دور از ذهن نیست دراین بخش قصد داریم شما را با چند عارضه پوستی که مشابه زگیل تناسلی می باشند آشنا کنیم:

تبخال تناسلی

تبخال تناسلی یکی از انواع بیماری های ویروسی می باشد که ممکن است با زگیل تناسلی اشتباه بگیرند.این ویروس ممکن است سال های زیادی در بدن بیمار مبتلا باقی بماند و فقط سالی یک و یا دوبار فرصت بروز پیدا کند

اسکین تگ

اسکین تگ یک ضایعه پوستی بدون درد می باشدو هیچ خطری ندارد و قابل سرایت به فرد دیگری نمی باشد و به علت تغییرات هورمونی به وجود می آید.

کیست بارتولن

کیست بارتولین روی لب های فرج تشکیل می شوند که ممکن است با زگیل تناسلی اشتباه گرفته شود.کیست ها معمولا مشکلی ایجاد نمی کنند مگر اینکه عفونی شوند

جوش ناحیه تناسلی

جوش ناحیه تناسلی در ابتدا به شکل زائده گوشتی می باشد که ممکن است بسیاری از افراد ان را از نشانه های ابتلا به زگیل تناسلی بداند.جوش های ناحیه تناسلی که در اطراف واژن به وجود می آیند معمولا به سر سفد رنگی دارند که بهتر است این جوش ها را تخلیه نکنیدزیرا احتمال پخش به باقی نواحی را دارد.

سؤالات متداول

برای آشنایی بیشتر با زگیل تناسلی بهتر است برخی از سوالات متداول در این زمینه را مورد بررسی قرار دهیم:

آیا مبتلایان به زگیل تناسلی می‌توانند ازدواج کنند؟

مشکلی در این رابطه نیست. خطر، بیشتر برای خود افراد است، چون در فرم‌های بدخیم باید خطر سرطان دهانه رحم را پیگیری کنند. توصیه ما به افرادی هم که مبتلا به زگیل تناسلی در این ناحیه هستند این است که زایمان طبیعی انجام ندهند. البته منافاتی هم ندارد که زایمان طبیعی داشته باشند. تنها این احتمال وجود دارد در صورت زایمان طبیعی، ویروس به مجاری تنفسی نوزاد منتقل شود و از آنجا که توانایی تکثیر دارد، پیشنهاد ما این است به صورت طبیعی زایمان نکنند، اما باز هم تاکید می‌کنم منع استعمال مطلقی نیست هر چند که ریسک انتقال ویروس در مجاری تنفسی بالا می‌رود.

ابتلا به زگیل تناسلی در مردان بیشتر است یا زنان؟

در پاسخ به این سوال باید گفت شیوع زگیل تناسلی در زنان بیش‌تر از مردان است.

علایم زگیل تناسلی چند وقت بعد از ابتلا مشخص می شود؟

نخستین علائم زگیل تناسلی مردان بین چند هفته تا چند ماه پس از ابتلا بروز می‌کنند اما تقریبا ۷۰ درصد افرادی که شریک جنسی‌شان آلوده شده باشد، طی ۳ ماه به ویروس HPV مبتلا می‌شود.

آیا ویروس HPV به جنین منتقل می شود؟

 در یک مطالعه در سال 2016 ، محققان دریافتند که حدود 11 درصد از نوزادان متولد شده از مادران HPV مثبت دارای این ویروس هستند

آیا زگیل تناسلی از ایدز خطرناک‌تر است؟

برای جلوگیری از انتقال HIV استفاده از کاندوم ضمن مقاربت کفایت می‌کند، اما در مورد HPV اصلا این طور نیست و تماس پوست با پوست حتی با وجود استفاده از کاندوم می‌تواند انتقال را صورت بدهد. علاوه بر این روش‌های غیرمستقیم مانند زیر ناخن و ... نیز ویروس را منتقل می‌کند. موضوع بعدی این که ویروس HIV ضعیف است، اما HPV بسیار قوی است و می‌تواند ساعت‌ها باقی بماند. مثلا اگر روی ویروس HIV وایتکس بریزید بعد از ۲۰ دقیقه از بین می‌رود، در صورتی که ویروس HPV می‌تواند حدود ۳۶ ساعت بماند. پس مقاومت ویروس HPV هم بالاتر و هم روش‌های انتقال آن ساده‌تر است.