سردرگمی کاربران از ابهام تفکیک اینترنت در ایران

وب سایت کلیک: اپراتورهای ارائه دهنده اینترنت اعلام کرده اند گه از ابتدای سال جاری کاربران با استفاده از سایت های داخلی از کاهش قیمت هزینه های مصرف اینترنت تا ۵۰ درصد خواهند بود. اما وجود برخی ابهامات و نبود شفافیت کافی برخی کاربران را نسبت به این مسئله معترض کرده است.

کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات طی یک سال اخیر، ۳ مصوبه و با هدف توسعه تولید محتوای داخلی در شبکه ملی اطلاعات تصویب کرده است که نرخ استفاده از سایت های داخلی را نصف قیمت اینترنت بین‌المللی تعیین کرده است. در این ۳ مصوبه که به خرداد ۹۵، آذر ۹۵ و بهمن ۹۵ تصویب شده اند، قید شده است که اپراتورهای ارائه‌ دهنده خدمات اینترنت موظف هستند تا نرخ استفاده از اینترنت را از قیمت اینترانت تفکیک کرده و برای هر یک با توجه به شاخص ها قیمت خاص خود را اختصاص دهند و نیز برای استفاده از سایت های داخلی در شبکه ملی اطلاعات، تخفیف ۵۰ درصدی قائل شوند؛ اما مشکلی که در این مسیر وجود دارد این است که این مصوبات ابهامات زیادی را برای کاربران به دنبال داشته است.

کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در مصوبات خود به اپراتورهای تامین کننده خدمات اینترنتی اعم از دارندگان پروانه حوزه ثابت و یا همراه تا روز ۳۰ دی‌ماه ۹۵ مهلت داده بود تا این امکان را برای همه کاربران خود فراهم سازند که قیمت اینترنت از قیمت اینترانت تفکیک شود. بر این اساس باید تعرفه های مد نظر این کمسیون برای ترافیک ارتباطات داخلی نسبت به ارتباطات بین‌الملل در حجم هایی که خریداری می کنند، نیز تعیین می شد.

قابل ذکر است که منظور از ترافیک داخلی، دسترسی به هر سایت با میزبانی داخلی است و برای رسیدن به این هدف، سازمان فناوری اطلاعات ایران و شرکت مخابرات ایران با همکاری شرکت ارتباطات زیرساخت موظف شدند تا ترافیک داخلی را به صورت مجزا از ترافیک بین‌المللی در دسترس اپراتورها قرار دهند تا بتوان به دنبال تحقق این امر قیمت این دو بخش را از هم جدا کرد. همچنین کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، سقف تعرفه داده داخلی را به میزان ۵۰ درصد سقف تعرفه داده بین‌الملل برای سایت‌های واجد شرایط تعیین کرد . این تعرفه ها باید در اختیار عموم مردم قرار گیرد تا ابهامی ناشی از این مصوبات برای کاربران وجود نداشته باشد .

طبق اخبار اعلام شده اول فروردین موعد سر رسید انجام موظفات به اپراتورها ی ارائه دهنده خدمات اینترنتی در مورد تفکیک قیمت اینترنت از قیمت اینترانت بوده است اما با وجود گذشت زمان از موعد سر رسید کاربران تفاوت قیمت ملموسی بین استفاده از سایت های داخلی با سایت های غیر ایرانی احساس نکرده اند. این ابهامات موجب نارضایتی کاربران اینترنت شده و به همین دلیل مسئولان توضیحاتی را در این خصوص ارائه داده‌اند.

رفع ابهامات تعرفه استفاده از سایت های داخلی

حسین فلاح جوشقانی، معاون نظارت و اعمال مقررات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در توضیح چگونگی رفع ابهامات تعرفه های دسترسی به سایت های داخلی از طریق شبکه ملی اطلاعات و نحوه شفاف سازی این مسئله، گزارشی را ارائه داد.

وی در خصوص این که میزان مصرف یک کاربر از شبکه ملی اطلاعات چگونه محاسبه می شود یا اینکه کاربر چطور باید متوجه شود که از ترافیک داخلی یا خارجی استفاده می کند، اضافه کرد: «جدا کردن تعرفه ها و قیمت اینترنت از اینترانت به شیوه های فنی مختلفی امکان پذیر است و قطعا این روش‌های فنی برای کاربران و مشترکان قابل لمس نیست؛ اما طبق بررسی ها واضح است که اپراتورهای ارائه‌ دهنده خدمات اینترنت در حال اعمال و انجام تکالیف مهوله ی مد نظر در این مصوبه هستند.»

به گفته معاون رگولاتوری، یکی از این روش‌های مناسب برای این تفکیک قیمت این است که، تعرفه دانلود از سایت های داخلی نصف تعرفه دانلود از سایت های خارجی باشد. به عنوان مثال اگر کاربر، یک گیگابایت از حجم اینترنت را مصرف کند، در صورتی که این مصرف از سایت های داخلی باشد، ۵۰۰ مگابایت محاسبه می‌شود و به این ترتیب به کاربر تشویق خواهد شد تا با باقی حجم خود نیز، استفاده بیشتری از سایت های داخلی کند.

عدم شفافیت تفکیک قیمت اینترنت از اینترانت برای کاربران

فلاح جوشقانی معاونت رگلاتوری در پاسخ به این سوال که چرا این تفاوت تعرفه برای کاربران قابل لمس نیست، اضافه کرد که در حال حاضر اپراتورهای ارتباطی، لیست کاملی از سایت های پربازدید داخلی را در سایت های خود منتشر کرده اند و اعلام شده است که اگر کاربران از این سایت‌ها بیشتر بازدید و استفاده کنند، تعرفه مصرف اینترنت را ۵۰ درصد ارزان تر دریافت خواهد شد. لازم به ذکر است که اپراتور ها این سایت ها انتخاب و گزارش می کنند، اپراتورها فعلا بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ سایت پر بازدید داخلی را انتخاب و به رگولاتوری معرفی کرده‌اند.

فلاح جوشقانی همچنین اعلام کرد که هر سایت داخلی و فارسی زبانی جزء این مصوبه نخواهد شد و امکان دارد سایت مورد استفاده کاربر در لیست اپراتورها وجود نداشته باشد؛ اما معاونت صدور بررسی‌های فنی رگولاتوری به زودی دستورالعملی را صادر خواهد کرد که بر طبق آن، مفهوم «ترافیک داخلی واجد شرایط» برای اپراتورها مشخص می‌شود. این مصوبه ، ابعاد مختلفی خواهد داشت. به طور مثال ممکن است کاربر وارد یک سایت داخلی شود و از طریق آن و با استفاده از یک لینک به یک سایت بین‌المللی هدایت شود؛ در این شرایط کاربر ممکن است فکر کند در حال استفاده از ترافیک داخلی است اما هزینه اینترنت بین‌الملل برای او محاسبه خواهد شد. به گفته معاون رگولاتوری این موضوعات فنی و تخصصی هستند و باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند و کاملا مجزا شوند. به همین دلیل، فعلا به صورت اعلام سایت های پربازدید ایرانی از سوی اپراتورها، بسنده شده است.

مصوبه جدید در عرض یک ماه آینده اعلام خواهد شد

وی همچنین اعلام کرد که کاربران سایت های دانلود و ویدیویی، تفکیک قیمت اینترنت از اینترانت را به صورت کامل احساس کرده اند و از آن رضایت دارند وی اظهار داشت که احتمالا تا یک ماه آینده، دستورالعمل های مصوبه جدید مبنی بر یکپارچگی فعالیت های اپراتورهای ارتباطی به آن ها ابلاغ خواهد شد که اپراتورها بر مبنای آن، به صورت واحد و هماهنگی تعرفه شبکه ملی اطلاعات را محاسبه می‌کنند.

جوشقانی در ادامه افزود: «تغییر دائمی آی پی آدرس های سایت های ایرانی یکی دیگر از مشکلاتی است که باعث شده تفکیک قیمت اینترنت از اینترانت به راحتی صورت نپذیرد و از آن جایی که اپراتورها در سیستم بر اساس آدرس آی پی فعالیت می ‌کنند، تغییر این آدرس‌ها مشکلات بسیاری را به وجود می‌آورد. اپراتورهای ارتباطی با این مشکل فنی مواجه هستند که یک سایت با یک آی پی آدرس، مرتبا در حال تغییر است.»

وی در جواب این سوال که آیا نظارتی از سوی رگولاتوری بر عملکرد و فعالیت های اپراتورهای ارتباطی صورت می‌گیرد یا خیر، عنوان کرد که ما هر روزه و از طریق سیستم صورت حساب‌گیری بر فعالیت اپراتورهای ارتباطی نظارت می‌کنیم و تاکنون نیز هیچ تخلفی در زمینه تفکیک های قیمت از عملکرد این اپراتورها مشاهده نکرده ایم.