نگاهي به ۵ فيلم كه روحانيت محور اصلی آن است
اين يك حقيقت است كه در تاريخ سي و چند ساله فيلمسازي پس از انقلاب، تعداد فيلم‌هايي كه با محوريت روحاني ساخته شده‌اند، به زحمت به عدد انگشتان يك دست مي‌رسند.
روزنامه ایران: اين يك حقيقت است كه در تاريخ سي و چند ساله فيلمسازي پس از انقلاب، تعداد فيلم‌هايي كه با محوريت روحاني ساخته شده‌اند، به زحمت به عدد انگشتان يك دست مي‌رسند.
البته در اين آمار نبايد از فيلم‌هايي كه تنها به نشان دادن روحاني در يك نقش از فيلم حضور داشتند بسنده كرد بلكه مقصود، آن دسته از فيلم‌هايي است كه روحاني به عنوان اصلي‌ترين پيشبرنده درام مطرح مي‌شود و همه چيز داستان، مربوط به كنش‌هاي اين كاراكتر است.
در زير به ۵ فيلمي خواهيم پرداخت كه روحاني در آنها، نقش اصلي و پيشبرنده را بازي كرده است.
۱-زير نور ماه
اين فيلم، دومين ساخته سينمايي «رضا ميركريمي» است و بزرگترين دليل اهميت آن، فارغ از ساختارهاي سينمايي خوبش و نگاه انساني كه در دل داستان آن موج مي‌زند، اين است كه براي نخستين بار در تاريخ پس از انقلاب، روحاني نقش اصلي و تاثيرگذار يك فيلم را برعهده دارد.يك روحاني كه قرار است با توجه به اتفاقي كه البته ناشي از نيازهاي روز جامعه است، داستان را به سمت جلو پيش ببرد.
«زير نور ماه» داستان طلبه‌اي به نام سيدحسن است كه معتقد است چون مانند پدربزرگش در ميان مردم حضور نداشته لياقت پوشيدن لباس روحانيت را ندارد و اين كار را تنها براي دلخوشي خانواده‌اش انجام مي‌دهد. اما اين لباس همان روزي كه توسط سيدحسن خريداري مي‌شود در مترو توسط پسربچه‌اي به سرقت مي‌رود كه جست‌و‌جوي سيدحسن براي يافتن لباسش، او را به اماكني مي‌كشاند كه موجبات آشنايي او با خانواده‌ها و مصائب آنها را فراهم مي‌آورد.
«زير نور ماه» توانست نگاه سينمايي به روحانيت را كه تا آن زمان تا بدين اندازه مورد توجه نبود تغيير داده و سرآغاز روندي در سينما شود كه فيلم‌هاي موفق بسياري كه اتفاقاً جزيي از همين انتخاب‌هاي پنجگانه ما نيز به شمار مي‌روند، از آن الگوبرداري كنند. ميركريمي نخستين كارگرداني است كه توانست دوربين خود را به شكلي ويژه به زندگي شخصي و حريم خصوصي يك روحاني برده و اتفاقاتي را براي او رقم بزند كه تا پيش از سال ۷۹ در سينماي ما براي يك روحاني به وقوع نپيوسته بود. اين فيلم با استقبال قابل توجهي در جشنواره‌هاي مختلف مواجه شد و سبب شد تا نام «رضاميركريمي» به عنوان كارگرداني ارزشي در سينماي ايران شناخته شود.
۲- مارمولك
همان «منوچهر محمدي» كه در سال ۷۹، فيلم «زيرنور ماه» را تهيه كرده بود و سبب شد تا نوع نگاه به روحانيت در سينماي ايران تغيير كند، سه سال بعد يعني در سال ۸۲ فيلمي كمدي ساخت و شخصيت نقش اولش را هم يك روحاني نما در نظر گرفت.
«كمال تبريزي» با فيلمنامه‌اي از «پيمان قاسمخاني»، جنجالي‌ترين فيلم تاريخ سينماي ايران را ساخت.فيلمي كه به نوعي بدعت‌گذار به حساب مي‌آمد و توانسته بود روحاني را در يك فيلم كمدي قرار دهد كه البته مضاميني انساني داشت. «پرويز پرستويي» كه تا آن سال با بازي در فيلم‌هاي كميكي چون «عزيزم من كوك نيستم»، «مرد عوضي»، «عشق شيشه‌اي» و «موميايي ۳» نشان داده بود كه تنها تبحر بازي او در فيلم‌هاي ملودرام نيست با يك بازي استثنايي، توانست نقش قابل توجهي در قرار گرفتن كاراكتر در مسير مورد نظر داستان ايفا كند. به همين دليل، كمدي «مارمولك» توانست به لطف فيلمنامه‌اي دقيق، بازي هنرمندانه و كارگرداني قابل قبول به يكي از پرفروش‌ترين فيلم‌هاي تاريخ سينماي ايران در همان مدت زمان محدود اكران تبديل شود.
۳- او
«او» در ميان اين ۵ فيلم، اثر كمتر ديده شده‌اي است كه از قضا، بار سينمايي قابل توجهي نيز دارد.داستان اين فيلم درباره يك روحاني روستايي است كه زندگي مشقت‌باري دارد اما اين زندگي مشقت‌بار، تمامي در راه خدمت به خلق خداست. در اين شرايط، امام جمعه شهر فوت مي‌كند و بلافاصله به او پيشنهاد مي‌شود تا امامت جمعه شهر را قبول كند. در آن وضعيت، قبول اين مسئوليت، مشكلات زندگي او را حل مي‌كند كه همين مسأله او را به فكر وا مي‌دارد كه در نهايت، روحاني ماندن در روستا را ترجيح مي‌دهد.
«او»، فيلم شريف و ساده‌اي است كه به نوعي در ادامه همان مسير «زير نور ماه» شكل گرفت و توانست ابعاد ديگري از زندگي يك روحاني را در سينما به تصوير بكشد. اين فيلم از لحاظ ديگر مانند مصائب سخت‌تري كه يك روحاني ممكن است با آن مواجه شود و همچنين مقاومت او در برابر اميال و ماديات دنيوي، لحظاتي را خلق كرد كه به دور از هر گونه شعارزدگي است و مخاطب مي‌تواند با هر كدام از آنها همذات پنداري داشته باشد در حالي كه شايد رأي عقل در آن زمان، برخلاف اتفاقاتي باشد كه در فيلم نشان داده شد اما همين ارزش‌گرايي انساني در فيلم «او» سبب شد تا اين فيلم، يكي از شريف‌ترين آثاري باشد كه در حوزه روحانيت در سينماي ايران ساخته شده و متاسفانه با كمترين حمايت و پشتيباني به اكراني محدود رسيد.
۴- طلا و مس
«طلا و مس» را مي‌توان نسخه شهري شده فيلم «او» دانست.با اين تفاوت كه نگاه اجتماعي و سطح نيازهاي اين فيلم، تغييرات بسياري نسبت به فيلم «او» دارد. در اين فيلم نيز بحث فقر مالي و مشكلات مربوط به مهاجرت از شهرستاني در استان خراسان به تهران و رسيدگي همزمان به درس و زندگي سبب مي‌شود تا «طلا و مس» به مانند فيلم «او» به شيوه‌اي انطباقي، ارزش‌هاي مورد نظر خود را نشان دهد. اين فيلم داستان طلبه جواني به نام سيدرضا است كه به تازگي با همسر و دو فرزندش به تهران آمده اما بعد از مدتي متوجه بيماري همسرش مي‌شود و به ناچار براي تهيه هزينه درمان او تغييراتي در شيوه زندگي‌اش مي‌دهد.
يك فيلم خوش ساخت كه فيلمنامه‌اش، قوي‌ترين بخش آن است چرا كه توانست با آرايش شخصيتي خود، موقعيت‌هاي داستاني بسيار مرتبطي با زندگي طلبه جوان آفريده و از هر يك از اين موقعيت‌ها، داستانك‌هايي را خلق كند كه هر يك از آنها تا پايان فيلم موجوديت داشته و به تاثيرگذاري حقيقي داستان كمك شايان توجهي مي‌كنند.فيلم همان گونه كه از آن انتظار مي‌رفت درخشش چشمگيري در جشنواره داشت و در گيشه نيز بسيار فراتر از انتظارات فروخت و به يكي از بهترين فيلم‌هاي سينماي روحانيت در ايران تبديل شد.
۵- رسوايي
«رسوايي» فيلمي است كه اصلا به خاطر اكران آن، اين مطلب به رشته تحرير درآمد.فيلمي كه كاراكتر اصلي آن، يك روحاني است.
با يك نگاه ولو اجمالي به جنس فيلم «رسوايي» با ۴ فيلم ديگر و حتي «مارمولك» كه اثري كميك است، در مي‌يابيم كه روحاني نشان داده شده در اين فيلم، تفاوت‌هاي بسياري با روحاني ۴ فيلم بالا دارد.ده نمكي در «رسوايي» روحاني را چند درجه بالاتر از روحاني ۴فيلم ديگر به تصوير كشانده؛ يك روحاني كه مقامي عارف‌گونه دارد و مورد اعتماد كسبه بازار و طلاب بسياري است.اين نگاه غايت نگر از روحاني، برخلاف نگاهي است كه در ۴ فيلم ديگر به آن پرداخته شده است. در ۴ فيلم بالا، روحاني به مثابه فردي از دل اجتماع است كه به مانند مردم عادي، در گيرودار مصائب زندگي و مشكلات روزمره است اما به دليل روحاني بودن نمي‌تواند آن طور كه مردم عادي رفتار مي‌كنند، عمل كند.
البته اين توصيف، چيزي از ارزش‌هاي به تصوير كشيدن يك روحاني جديد در فيلم «رسوايي» كم نمي‌كند و حتي بالعكس، مي‌تواند شروعي براي يك تحول جديد در حوزه تصويرگري روحاني در سينما نيز قلمداد گردد.
روحانيت، جعبه جادويي، هنر هفتم
ظاهر شدن در نقش روحاني، يكي از آن شمايل‌های خاصي است كه هم براي بازيگري كه در قالب اين نقش قرار مي‌گيرد و گريم مي‌شود جذابيت بسياري دارد و هم براي مخاطباني كه مي‌خواهند بازیگر موردعلاقه‌شان را براي نخستين بار در لباس و مشي يك روحاني ببينند.
در سينماي ايران، بازيگران بسياري بوده‌اند كه در فيلم يا فيلم‌هايي در نقش يك روحاني بازي كرده‌اند.از «محمدرضا گلزار» و «حامد بهداد» كه به نوعي طرفداران بسياري دارند بگيريد تا بازيگري مانند «بهروز شعيبي» كه توانست در دومين تجربه بازي‌اش در سينما، با بازي در نقش روحاني، آنچنان شناخته شود كه مردم تا قبل از جشنواره سي و يكم، بدون اين‌كه فيلمش را ببينند خود را يكي از مشتاقان فيلم او خطاب كنند.
با اين حال ليستي ۱+۲۰ نفره از بازيگراني كه مهمترين نقش‌هاي روحاني در سينما و تلويزيون را بازي كرده‌اند انتخاب كرده‌ايم كه اميدواريم مورد پسند شما خوانندگان فهيم روزنامه قرار بگيرد.
اگر همين الآن از شما بپرسيم كه با شنيدن جمله «روحاني در سينما» به ياد چه بازيگري مي‌افتيد، انتخاب اول شما به احتمال فراوان، «پرويز پرستويي» براي بازي در فيلم «مارمولك» خواهد بود. پرستويي با بازي ماهرانه‌اي كه در اين فيلم انجام داد توانست يك بار ديگر پس از «آژانس شيشه‌اي» احيا شده و قدرت بازيگري خود را به رخ بكشد.بازي او در اين فيلم حتي قدرتمندتر از فيلمنامه قاسمخاني و كارگرداني تبريزي بود و خيلي‌ها را مجذوب خود نمود.
در همين فيلم «مارمولك» نقش آن روحاني كه رضا، عبا و عمامه‌اش را از او مي‌دزدد «شاهرخ فروتنيان» بازي مي‌كند.
براي كساني كه در نيمه دوم دهه شصت، خاطراتي از تلويزيون دارند، حتما نام «هادي اسلامي» بسيار آشناست.اسلامي، با بازي در سريال «مرغ حق» در نقش «شهيد مدرس» به ايفاي نقش پرداخت و توانست يك بازي خوب در لباس روحانيت از خود به نمايش بگذارد.
اما در همان سال، سريالي از تلويزيون پخش شد به نام «مدرس» با بازي «خسرو شكيبايي» كه او در اين سريال، نقش مدرس را بازي كرد. به جرات مي‌توان ادعا نمود كه تكنيكي‌ترين بازيگري كه توانست نقش يك روحاني را بازي كرده و به آن، جاني حقيقي ببخشد، «خسرو شكيبايي» بود.شكيبايي در اين سريال، مونولوگ‌هاي بيست دقيقه‌اي را حتي بدون يك بار كات دادن بازي مي‌كرد و به قدري حماسي و محكم نقش مدرس را بازي كرد كه جنبه ايستادگي شهيد مدرس در برابر ظلم رضاخاني تا حدود بسيار زيادي براي مخاطب تداعي مي‌شد.
«مهران رجبي» تاكنون دو بار در لباس روحانيت به ايفاي نقش پرداخته است.بار اول در سال ۷۹ بود كه با كارگرداني كه تجربه كار «بچه‌هاي مدرسه همت» را با او داشت در «زير نور ماه» لباس روحاني به تن كرد و بار دوم هم به فيلم «چارچنگولي» بر مي‌گردد كه او در لباس يك روحاني به نام مهران ظاهر شد.
«هدايت هاشمي» هم در اپيزود دوم از فيلم «لطفاً مزاحم نشويد»، توانست نقش يك روحاني با ته لهجه شهرستاني را به خوبي بازي كند.
برادر هدايت هاشمي يعني «افشين هاشمي» نيز در فيلم «خيلي دور خيلي نزديك» در نقش يك روحاني ظاهر شد و ضمن آن‌كه گريم متفاوتي را تجربه کرد بازي قابل قبولي را نيز از خود به نمايش گذاشت.
«محمدرضا گلزار» با توجه به گونه خاص از فيلم‌هايي كه در آنها به ايفاي نقش پرداخته، گريم‌هاي متنوع و متفاوتي بر روي صورت او اتود زده نشده است او در سكانس اول فيلم «توفيق اجباري» براي لحظاتي خيلي كوتاه در لباس يك روحاني ظاهر شده و خيلي‌ها تا زماني كه دوربين از روي صورت او نمي‌چرخد، متوجه نمي‌شوند كه اين روحاني چه كسي است.
«رضا كيانيان» هم اگرچه تاكنون تجربه بازي در لباس روحانيت در پروژه‌اي سينمايي را نداشته اما در تلويزيون دو بار در اين گريم ظاهر شده است.يك بار براي سريال «كيف انگليسي» و بار دوم هم براي سريال «دوران سركشي» كه در هر دو بار، توانست بازي‌هاي قابل قبولي را از خود ارائه دهد.
در فيلم تقريبا كمدي «پنجشنبه آخر ماه»، گروهي از جوانان تصميم مي‌گيرند دور هم جمع شده و يك پارتي بگيرند اما در اين خانه، روحاني اي وارد مي‌شود كه نقش آن را «محمود پاك نيت» بازي مي‌كند.
فعاليت اصلي و حرفه‌اي «داريوش كاردان»، گويندگي و كارگرداني در راديو است اما او گه‌گاه در آثار تلويزيوني نيز به ايفاي نقش مي‌پردازد درست مانند سريال «سقوط يك فرشته» كه كاردان در اين سريال در نقش يك روحاني ظاهر شد.
«حامد بهداد»، بازيگر مورد علاقه خيلي هاست.اين بازيگر در فيلم «كيميا و خاك»، در نقش روحاني بازي مي‌كند و مي‌تواند مولفه‌هاي هميشگي بازي‌اش را اين بار در نقش روحاني پياده كند.آن هم در شرايطي خاص كه هم مجبور مي‌شود براي ساواك فيلم بازي كند و هم در لحظه آخر خروجش از ايران از اين تصميم خود منصرف مي‌شود.
«فرهاد اصلاني» هم بازيگر مورد علاقه خيلي‌ها است كه در فيلم «يه حبه قند»، در نقش يك روحاني ظاهر شده است.
«بهروز شعيبي» كه نخستين تجربه بازي در فيلم بلند سينمايي‌اش به «آژانس شيشه‌اي» بر مي‌گردد، در دومين بازي حرفه‌ای‌اش در سينما، آن هم پس از ۱۲سال در نقش اصلي فيلم «طلا و مس» ظاهر مي‌شود و مي‌تواند يكي از به يادماندني‌ترين نقش‌هاي روحاني در سينما را بازي كند.
«عبدالرضا اكبري» در فيلم «فرزند صبح» نقش حضرت امام(ره) را بازي مي‌كند. او در ابتدا و قبل از بازي در اين نقش، رقيب قدرتمندي به نام «جمشيد هاشم پور» داشت كه پس از تست گريم هر دوي اين بازيگران، گروه به اين نتيجه مي‌رسند كه چهره روحاني «عبدالرضا اكبري» شباهت بيشتري به حضرت امام(ره) دارد.
در همين فيلم «فرزند صبح»، «محمدرضا شريفي نيا»، نقش حاج احمدآقا خميني را بازي مي‌كند كه تنها نقش روحاني تمام عمر سينمايي او محسوب مي‌شود. اتفاق‌هایی منجر به عدم اكران آن حداقل تا امروز شده است.
«فخرالدين صديق شريف»، سه‌بار در سينما و يك بار در تلويزيون در گريم روحاني ظاهر شده است. سه مرتبه سينمايي‌اش را مطمئنا همه مي‌دانند كه در «اخراجي‌ها»ي ۱ تا ۳ بود و در تلويزيون هم در سريال «شاه شكار» در نقش سيدجمال‌الدين اسدآبادي ظاهر شد.
«پارسا پيروزفر» هم يك بار در سال ۸۲ و در فيلم «وقت چيدن گردوها» در نقش يك روحاني كه تصميم مي‌گيرد مدتي در جوار يك امامزاده در خارج از شهر و خانه‌اش خلوت كند، ظاهر شد. اين فيلم با وجودي كه ۱۰ سال از زمان ساختش مي‌گذرد اما هنوز به اكران نرسيده است. به نظر شما آيا «پژمان بازغي» تاكنون در نقش روحاني ظاهر شده است؟ او چندي پيش بازي در فيلم سينمايي «روز ملاقات» را به كارگرداني «مهرداد غفارزاده» به پايان رسانده كه در اين فيلم نقش يك روحاني جوان به نام «رحمت» را بازي مي‌كند.قرار است اولين نمايش فيلم در جشنواره كودك اصفهان باشد.
«علي قوي تن» كه جزو كارگردانان اين سينما محسوب مي‌شود نيز در آخرين فيلمي كه ساخته، خود جلوي دوربين ظاهر شده و نقش يك روحاني را بازي كرده است. «آفتاب، مهتاب، زمين» در جشنواره سي‌و‌يكم حضور داشت كه هنوز به مرحله اكران نرسيده است.
تاكنون نام ۲۰ بازيگري كه در سينما و تلويزيون كشورمان در لباس روحانيت ظاهر شدند را خوانديد.بيست و يكمين بازيگري كه با اين گريم در سينما نقش آفريني كرده، بازيگري است كه به مرد هزار چهره سينما شهرت دارد.كسي كه اتودهاي گريمي بسياري روي او زده شده و تمامي اين اتودها هم به خوبي جواب گرفته است: از بچه ۱۰ ساله تا يك پيرزن؛ «اكبر عبدي» اين روزها با فيلم «رسوايي» در نقش يك روحاني ظاهر شده كه زحمت بسياري نيز براي اين نقش كشيده است و به خوبي توانسته از عهده ايفاي اين نقش مهم برآيد.
البته در اين آمار نبايد از فيلم‌هايي كه تنها به نشان دادن روحاني در يك نقش از فيلم حضور داشتند بسنده كرد بلكه مقصود، آن دسته از فيلم‌هايي است كه روحاني به عنوان اصلي‌ترين پيشبرنده درام مطرح مي‌شود و همه چيز داستان، مربوط به كنش‌هاي اين كاراكتر است.
در زير به ۵ فيلمي خواهيم پرداخت كه روحاني در آنها، نقش اصلي و پيشبرنده را بازي كرده است.
اين فيلم، دومين ساخته سينمايي «رضا ميركريمي» است و بزرگترين دليل اهميت آن، فارغ از ساختارهاي سينمايي خوبش و نگاه انساني كه در دل داستان آن موج مي‌زند، اين است كه براي نخستين بار در تاريخ پس از انقلاب، روحاني نقش اصلي و تاثيرگذار يك فيلم را برعهده دارد.يك روحاني كه قرار است با توجه به اتفاقي كه البته ناشي از نيازهاي روز جامعه است، داستان را به سمت جلو پيش ببرد.
«زير نور ماه» داستان طلبه‌اي به نام سيدحسن است كه معتقد است چون مانند پدربزرگش در ميان مردم حضور نداشته لياقت پوشيدن لباس روحانيت را ندارد و اين كار را تنها براي دلخوشي خانواده‌اش انجام مي‌دهد. اما اين لباس همان روزي كه توسط سيدحسن خريداري مي‌شود در مترو توسط پسربچه‌اي به سرقت مي‌رود كه جست‌و‌جوي سيدحسن براي يافتن لباسش، او را به اماكني مي‌كشاند كه موجبات آشنايي او با خانواده‌ها و مصائب آنها را فراهم مي‌آورد.
«زير نور ماه» توانست نگاه سينمايي به روحانيت را كه تا آن زمان تا بدين اندازه مورد توجه نبود تغيير داده و سرآغاز روندي در سينما شود كه فيلم‌هاي موفق بسياري كه اتفاقاً جزيي از همين انتخاب‌هاي پنجگانه ما نيز به شمار مي‌روند، از آن الگوبرداري كنند. ميركريمي نخستين كارگرداني است كه توانست دوربين خود را به شكلي ويژه به زندگي شخصي و حريم خصوصي يك روحاني برده و اتفاقاتي را براي او رقم بزند كه تا پيش از سال ۷۹ در سينماي ما براي يك روحاني به وقوع نپيوسته بود. اين فيلم با استقبال قابل توجهي در جشنواره‌هاي مختلف مواجه شد و سبب شد تا نام «رضاميركريمي» به عنوان كارگرداني ارزشي در سينماي ايران شناخته شود.
همان «منوچهر محمدي» كه در سال ۷۹، فيلم «زيرنور ماه» را تهيه كرده بود و سبب شد تا نوع نگاه به روحانيت در سينماي ايران تغيير كند، سه سال بعد يعني در سال ۸۲ فيلمي كمدي ساخت و شخصيت نقش اولش را هم يك روحاني نما در نظر گرفت.
«كمال تبريزي» با فيلمنامه‌اي از «پيمان قاسمخاني»، جنجالي‌ترين فيلم تاريخ سينماي ايران را ساخت.فيلمي كه به نوعي بدعت‌گذار به حساب مي‌آمد و توانسته بود روحاني را در يك فيلم كمدي قرار دهد كه البته مضاميني انساني داشت. «پرويز پرستويي» كه تا آن سال با بازي در فيلم‌هاي كميكي چون «عزيزم من كوك نيستم»، «مرد عوضي»، «عشق شيشه‌اي» و «موميايي ۳» نشان داده بود كه تنها تبحر بازي او در فيلم‌هاي ملودرام نيست با يك بازي استثنايي، توانست نقش قابل توجهي در قرار گرفتن كاراكتر در مسير مورد نظر داستان ايفا كند. به همين دليل، كمدي «مارمولك» توانست به لطف فيلمنامه‌اي دقيق، بازي هنرمندانه و كارگرداني قابل قبول به يكي از پرفروش‌ترين فيلم‌هاي تاريخ سينماي ايران در همان مدت زمان محدود اكران تبديل شود.
۳- او
«او» در ميان اين ۵ فيلم، اثر كمتر ديده شده‌اي است كه از قضا، بار سينمايي قابل توجهي نيز دارد.داستان اين فيلم درباره يك روحاني روستايي است كه زندگي مشقت‌باري دارد اما اين زندگي مشقت‌بار، تمامي در راه خدمت به خلق خداست. در اين شرايط، امام جمعه شهر فوت مي‌كند و بلافاصله به او پيشنهاد مي‌شود تا امامت جمعه شهر را قبول كند. در آن وضعيت، قبول اين مسئوليت، مشكلات زندگي او را حل مي‌كند كه همين مسأله او را به فكر وا مي‌دارد كه در نهايت، روحاني ماندن در روستا را ترجيح مي‌دهد.
«او»، فيلم شريف و ساده‌اي است كه به نوعي در ادامه همان مسير «زير نور ماه» شكل گرفت و توانست ابعاد ديگري از زندگي يك روحاني را در سينما به تصوير بكشد. اين فيلم از لحاظ ديگر مانند مصائب سخت‌تري كه يك روحاني ممكن است با آن مواجه شود و همچنين مقاومت او در برابر اميال و ماديات دنيوي، لحظاتي را خلق كرد كه به دور از هر گونه شعارزدگي است و مخاطب مي‌تواند با هر كدام از آنها همذات پنداري داشته باشد در حالي كه شايد رأي عقل در آن زمان، برخلاف اتفاقاتي باشد كه در فيلم نشان داده شد اما همين ارزش‌گرايي انساني در فيلم «او» سبب شد تا اين فيلم، يكي از شريف‌ترين آثاري باشد كه در حوزه روحانيت در سينماي ايران ساخته شده و متاسفانه با كمترين حمايت و پشتيباني به اكراني محدود رسيد.
«طلا و مس» را مي‌توان نسخه شهري شده فيلم «او» دانست.با اين تفاوت كه نگاه اجتماعي و سطح نيازهاي اين فيلم، تغييرات بسياري نسبت به فيلم «او» دارد. در اين فيلم نيز بحث فقر مالي و مشكلات مربوط به مهاجرت از شهرستاني در استان خراسان به تهران و رسيدگي همزمان به درس و زندگي سبب مي‌شود تا «طلا و مس» به مانند فيلم «او» به شيوه‌اي انطباقي، ارزش‌هاي مورد نظر خود را نشان دهد. اين فيلم داستان طلبه جواني به نام سيدرضا است كه به تازگي با همسر و دو فرزندش به تهران آمده اما بعد از مدتي متوجه بيماري همسرش مي‌شود و به ناچار براي تهيه هزينه درمان او تغييراتي در شيوه زندگي‌اش مي‌دهد.
يك فيلم خوش ساخت كه فيلمنامه‌اش، قوي‌ترين بخش آن است چرا كه توانست با آرايش شخصيتي خود، موقعيت‌هاي داستاني بسيار مرتبطي با زندگي طلبه جوان آفريده و از هر يك از اين موقعيت‌ها، داستانك‌هايي را خلق كند كه هر يك از آنها تا پايان فيلم موجوديت داشته و به تاثيرگذاري حقيقي داستان كمك شايان توجهي مي‌كنند.فيلم همان گونه كه از آن انتظار مي‌رفت درخشش چشمگيري در جشنواره داشت و در گيشه نيز بسيار فراتر از انتظارات فروخت و به يكي از بهترين فيلم‌هاي سينماي روحانيت در ايران تبديل شد.
«رسوايي» فيلمي است كه اصلا به خاطر اكران آن، اين مطلب به رشته تحرير درآمد.فيلمي كه كاراكتر اصلي آن، يك روحاني است.
با يك نگاه ولو اجمالي به جنس فيلم «رسوايي» با ۴ فيلم ديگر و حتي «مارمولك» كه اثري كميك است، در مي‌يابيم كه روحاني نشان داده شده در اين فيلم، تفاوت‌هاي بسياري با روحاني ۴ فيلم بالا دارد.ده نمكي در «رسوايي» روحاني را چند درجه بالاتر از روحاني ۴فيلم ديگر به تصوير كشانده؛ يك روحاني كه مقامي عارف‌گونه دارد و مورد اعتماد كسبه بازار و طلاب بسياري است.اين نگاه غايت نگر از روحاني، برخلاف نگاهي است كه در ۴ فيلم ديگر به آن پرداخته شده است. در ۴ فيلم بالا، روحاني به مثابه فردي از دل اجتماع است كه به مانند مردم عادي، در گيرودار مصائب زندگي و مشكلات روزمره است اما به دليل روحاني بودن نمي‌تواند آن طور كه مردم عادي رفتار مي‌كنند، عمل كند.
البته اين توصيف، چيزي از ارزش‌هاي به تصوير كشيدن يك روحاني جديد در فيلم «رسوايي» كم نمي‌كند و حتي بالعكس، مي‌تواند شروعي براي يك تحول جديد در حوزه تصويرگري روحاني در سينما نيز قلمداد گردد.
روحانيت، جعبه جادويي، هنر هفتم
ظاهر شدن در نقش روحاني، يكي از آن شمايل‌های خاصي است كه هم براي بازيگري كه در قالب اين نقش قرار مي‌گيرد و گريم مي‌شود جذابيت بسياري دارد و هم براي مخاطباني كه مي‌خواهند بازیگر موردعلاقه‌شان را براي نخستين بار در لباس و مشي يك روحاني ببينند.
در سينماي ايران، بازيگران بسياري بوده‌اند كه در فيلم يا فيلم‌هايي در نقش يك روحاني بازي كرده‌اند.از «محمدرضا گلزار» و «حامد بهداد» كه به نوعي طرفداران بسياري دارند بگيريد تا بازيگري مانند «بهروز شعيبي» كه توانست در دومين تجربه بازي‌اش در سينما، با بازي در نقش روحاني، آنچنان شناخته شود كه مردم تا قبل از جشنواره سي و يكم، بدون اين‌كه فيلمش را ببينند خود را يكي از مشتاقان فيلم او خطاب كنند.
با اين حال ليستي ۱+۲۰ نفره از بازيگراني كه مهمترين نقش‌هاي روحاني در سينما و تلويزيون را بازي كرده‌اند انتخاب كرده‌ايم كه اميدواريم مورد پسند شما خوانندگان فهيم روزنامه قرار بگيرد.
اگر همين الآن از شما بپرسيم كه با شنيدن جمله «روحاني در سينما» به ياد چه بازيگري مي‌افتيد، انتخاب اول شما به احتمال فراوان، «پرويز پرستويي» براي بازي در فيلم «مارمولك» خواهد بود. پرستويي با بازي ماهرانه‌اي كه در اين فيلم انجام داد توانست يك بار ديگر پس از «آژانس شيشه‌اي» احيا شده و قدرت بازيگري خود را به رخ بكشد.بازي او در اين فيلم حتي قدرتمندتر از فيلمنامه قاسمخاني و كارگرداني تبريزي بود و خيلي‌ها را مجذوب خود نمود.
براي كساني كه در نيمه دوم دهه شصت، خاطراتي از تلويزيون دارند، حتما نام «هادي اسلامي» بسيار آشناست.اسلامي، با بازي در سريال «مرغ حق» در نقش «شهيد مدرس» به ايفاي نقش پرداخت و توانست يك بازي خوب در لباس روحانيت از خود به نمايش بگذارد.
اما در همان سال، سريالي از تلويزيون پخش شد به نام «مدرس» با بازي «خسرو شكيبايي» كه او در اين سريال، نقش مدرس را بازي كرد. به جرات مي‌توان ادعا نمود كه تكنيكي‌ترين بازيگري كه توانست نقش يك روحاني را بازي كرده و به آن، جاني حقيقي ببخشد، «خسرو شكيبايي» بود.شكيبايي در اين سريال، مونولوگ‌هاي بيست دقيقه‌اي را حتي بدون يك بار كات دادن بازي مي‌كرد و به قدري حماسي و محكم نقش مدرس را بازي كرد كه جنبه ايستادگي شهيد مدرس در برابر ظلم رضاخاني تا حدود بسيار زيادي براي مخاطب تداعي مي‌شد.
«مهران رجبي» تاكنون دو بار در لباس روحانيت به ايفاي نقش پرداخته است.بار اول در سال ۷۹ بود كه با كارگرداني كه تجربه كار «بچه‌هاي مدرسه همت» را با او داشت در «زير نور ماه» لباس روحاني به تن كرد و بار دوم هم به فيلم «چارچنگولي» بر مي‌گردد كه او در لباس يك روحاني به نام مهران ظاهر شد.
«هدايت هاشمي» هم در اپيزود دوم از فيلم «لطفاً مزاحم نشويد»، توانست نقش يك روحاني با ته لهجه شهرستاني را به خوبي بازي كند.
برادر هدايت هاشمي يعني «افشين هاشمي» نيز در فيلم «خيلي دور خيلي نزديك» در نقش يك روحاني ظاهر شد و ضمن آن‌كه گريم متفاوتي را تجربه کرد بازي قابل قبولي را نيز از خود به نمايش گذاشت.
«محمدرضا گلزار» با توجه به گونه خاص از فيلم‌هايي كه در آنها به ايفاي نقش پرداخته، گريم‌هاي متنوع و متفاوتي بر روي صورت او اتود زده نشده است او در سكانس اول فيلم «توفيق اجباري» براي لحظاتي خيلي كوتاه در لباس يك روحاني ظاهر شده و خيلي‌ها تا زماني كه دوربين از روي صورت او نمي‌چرخد، متوجه نمي‌شوند كه اين روحاني چه كسي است.
«رضا كيانيان» هم اگرچه تاكنون تجربه بازي در لباس روحانيت در پروژه‌اي سينمايي را نداشته اما در تلويزيون دو بار در اين گريم ظاهر شده است.يك بار براي سريال «كيف انگليسي» و بار دوم هم براي سريال «دوران سركشي» كه در هر دو بار، توانست بازي‌هاي قابل قبولي را از خود ارائه دهد.
فعاليت اصلي و حرفه‌اي «داريوش كاردان»، گويندگي و كارگرداني در راديو است اما او گه‌گاه در آثار تلويزيوني نيز به ايفاي نقش مي‌پردازد درست مانند سريال «سقوط يك فرشته» كه كاردان در اين سريال در نقش يك روحاني ظاهر شد.
«حامد بهداد»، بازيگر مورد علاقه خيلي هاست.اين بازيگر در فيلم «كيميا و خاك»، در نقش روحاني بازي مي‌كند و مي‌تواند مولفه‌هاي هميشگي بازي‌اش را اين بار در نقش روحاني پياده كند.آن هم در شرايطي خاص كه هم مجبور مي‌شود براي ساواك فيلم بازي كند و هم در لحظه آخر خروجش از ايران از اين تصميم خود منصرف مي‌شود.
«فرهاد اصلاني» هم بازيگر مورد علاقه خيلي‌ها است كه در فيلم «يه حبه قند»، در نقش يك روحاني ظاهر شده است.
«بهروز شعيبي» كه نخستين تجربه بازي در فيلم بلند سينمايي‌اش به «آژانس شيشه‌اي» بر مي‌گردد، در دومين بازي حرفه‌ای‌اش در سينما، آن هم پس از ۱۲سال در نقش اصلي فيلم «طلا و مس» ظاهر مي‌شود و مي‌تواند يكي از به يادماندني‌ترين نقش‌هاي روحاني در سينما را بازي كند.
در همين فيلم «فرزند صبح»، «محمدرضا شريفي نيا»، نقش حاج احمدآقا خميني را بازي مي‌كند كه تنها نقش روحاني تمام عمر سينمايي او محسوب مي‌شود. اتفاق‌هایی منجر به عدم اكران آن حداقل تا امروز شده است.
«فخرالدين صديق شريف»، سه‌بار در سينما و يك بار در تلويزيون در گريم روحاني ظاهر شده است. سه مرتبه سينمايي‌اش را مطمئنا همه مي‌دانند كه در «اخراجي‌ها»ي ۱ تا ۳ بود و در تلويزيون هم در سريال «شاه شكار» در نقش سيدجمال‌الدين اسدآبادي ظاهر شد.
«علي قوي تن» كه جزو كارگردانان اين سينما محسوب مي‌شود نيز در آخرين فيلمي كه ساخته، خود جلوي دوربين ظاهر شده و نقش يك روحاني را بازي كرده است. «آفتاب، مهتاب، زمين» در جشنواره سي‌و‌يكم حضور داشت كه هنوز به مرحله اكران نرسيده است.
تاكنون نام ۲۰ بازيگري كه در سينما و تلويزيون كشورمان در لباس روحانيت ظاهر شدند را خوانديد.بيست و يكمين بازيگري كه با اين گريم در سينما نقش آفريني كرده، بازيگري است كه به مرد هزار چهره سينما شهرت دارد.كسي كه اتودهاي گريمي بسياري روي او زده شده و تمامي اين اتودها هم به خوبي جواب گرفته است: از بچه ۱۰ ساله تا يك پيرزن؛ «اكبر عبدي» اين روزها با فيلم «رسوايي» در نقش يك روحاني ظاهر شده كه زحمت بسياري نيز براي اين نقش كشيده است و به خوبي توانسته از عهده ايفاي اين نقش مهم برآيد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
تنها و تنها " حــــــامد بهـــــداد " را عشـق است و بس.
"بهـــــداد"عزیز با بازی درخشانش در فیلم «کیمیا و خاک » تصویری ماندگار از یک روحانی را ثبت کرد. البته نــه تنها در نقش روحانی بلکه در تمام نقش ها حرف اول را میزند و بهتـــــریـن است.
او اصل کار و گل سر سبد بازیگران است .
اگه کسی می دونه آخر طلا ومس چی شد لطفا بنویسه.مرد قصد ازدواج مجدد داشت یا نه؟
پاسخ ها
نه
تنها و تنها " حــــــامد بهـــــداد " را عشـق است و بس.
البته نــه تنها در نقش روحانی بلکه در تمام نقش ها حرف اول را میزند و بهتـریــــن است.
ببخشیدفیلم او راازکجامیشود دانلودکردهرچقدرگشتم تواینترنت نبود
سلام من به دنبال فیلم او هستم
پاسخ ها
اسم اصلی فیلم او نیست
سلام
او (فیلم) فیلمی به کارگردانی رهبر قنبری و نویسندگی رهبر قنبری، نقی نعمتی ساختهٔ سال ۱۳۸۲ است.