سیدابوتراب فاضل . پژوهشگر یادداشتی درباره منشور حقوق شهروندی در روزنامه شرق منتشر کرد.
سیدابوتراب فاضل . پژوهشگر یادداشتی درباره منشور حقوق شهروندی در روزنامه شرق منتشر کرد.
١- یکی از شعارهای پیشروي دکتر روحانی در تبلیغات انتخابات ١٣٩٢، تأکید بر حقوق شهروندی بود، تاجاییکه شعار وی به وعده تبدیل و سپس بهعنوان مطالبهای از سوی جامعه دنبال شد. روحانی در ایام تبلیغات بر دو نکته مهم تأکید داشت؛ اول اینکه باید بحران سیاست خارجی را با مذاکره حل کرد و دوم در حوزه سیاست داخلی باید حقوقی را برای شهروندان به رسمیت شناخت. بخش اول در دستور کار دولت قرار گرفت و عمده وقت و هزینه دولت در دو سال ابتدایی به این مهم اختصاص یافت و البته نتایجی درخشان حاصل شد. برجام پایان ایرانهراسی و پذیرش «حقوق ایران» در جامعه جهانی بود. روحانی اما وعده دیگری هم داده بود و به همین منظور پست سازمانی «دستیار ویژه حقوق شهروندی» را ایجاد و اعلام کرد هم از باب تحقق یک وعده انتخاباتی و هم از باب پذیرش حقوق شهروندان ازسوي دولت و حاکمیت به دنبال آن است.
جامعه مدنی و روشنفکری ایران این تأکید رئیسجمهور را پارادایمی مهم در بهرسمیتشناختن حق شهروندی ایرانیان و ابتنای جامعه بر کرامت انسانی پنداشت و ازهمینرو از آن استقبال کرد. منشور حقوق شهروندی رونمایی شد و رئیسجمهور در بیانیهای دولت را مکلف کرد بر اصولی مانند «کرامت انسانی، صیانت از حقوق و آزادیهای غیرقابلسلب، حاکمیت مردم، برخورداری همه مردم از حقوق انسانی مساوی، منع تبعیض و حمایت یکسان قانون از همه افراد» و... پایبند باشد. گرچه مخالفان برآشفتند و بر طبل تخریب و انتقاد کوبیدند و برخی نیز رونمایی از منشور را بازی سیاسی دولت و انحراف افکار عمومی از مشکلات اصلی کشور دانستند یا اعلام کردند آقای رئیسجمهور زمین بازی را عوض کرد تا بر ناکامیهای اقتصادی دولت خود سرپوش بگذارد؛ اما اهل فن و جامعه فرهیخته کشور از اینکه دولت (با همه موانع ذهنی و عینی) بر حقوق شهروندان تأکید دارد، خرسند بودند. برخی نیز به آرامی و آهستگی در باب منشور سخن راندند و ترسی توأم با امید را تجربه کردند، اما این پایان ماجرا نبود.
٢- دستیار حقوق شهروندی رئیسجمهور پس از رونمایی، تلاش بسياري کرد تا با شیبی ملایم، راهبرد ایجاد حق و مطالبهگری از سوی افکار عمومی، موضوع و محتوای منشور را بهمثابه گفتمان ملی ترویج کند.
راه گفتوگو با رسانهها را پیش گرفت و از آنجا که حقوقدان بود، با استدلال«حق و تکلیف» ورود کرد. پرداختن به موضوعی مهم که دو قید «ناآگاهی تاریخی» و «موانع ساختاری» مانع از ظهور و بروز آن در قالب یک گفتمان میشود، در کشوری که مشق شب و روز نخبگان و کنشگرانش سیاست، سیاست و سیاست است، کاری است بس دشوار. این یکسونگری و همچنین اعتقاد و باور نداشتن به موضوع «حق شهروندی»، موجب شد به مرور زمان نشانههای ناامیدکنندهای برای تحققنيافتن منشور حقوق شهروندی بروز کند. آن هیجان اولیه فروکاست و مانند گذشته، موضوعی مهم به فراموشی سپرده شده و موضوعات فرعی در دستور کار قرار گرفته است. آنقدر که حقوقهای نجومی، املاک نجومی، نسخههای نجومی و... در دستور کار رسانهها و کنشگران قرار گرفت، حقوق شهروندی حتی مورد اشاره واقع نشد. این درد بزرگ جامعه سیاسی ماست که در اولویتبندی مسائل دچار کژفهمی تاریخی و ساختاری است. جامعه جوگیر هر روز ازسوي کنشگران حرفهای به سویی کشیده میشود و مطالبه حق مهم شهروندی به فراموشی سپرده میشود.
٣- متأسفانه خبرها از درون دولت نیز ناخوشایند است. اخباری موثق وجود دارد که نشان میدهد به جز شخص رئیسجمهور و البته دستیار ویژهاش در حقوق شهروندی، دیگران اعتقاد و باوری به این منشور و سازوکار مدنی آن ندارند. از قرار معلوم حتی برخی مقامات ارشد دولت نیز تأیید کردهاند منشور شهروندی یک شوی تبلیغاتی بود و بس و اگر این فقره صحیح باشد، باید بسیار تأسف خورد.
تاآنجاکه نگارنده خبر دارد، برای ایجاد ساختار سازمانی حقوق شهروندی با وجود مصوبات سازمانی همچنان اقدام اجرائی صورت نمیگیرد و مقامات دولت حتی مخالفتهای ضمنی و صریحي نیز با راهاندازی تشکیلات سازمانی حقوق شهروندی انجام میدهند. تخصیصندادن نیروی انسانی و امکانات، مخالفت با طرحهایی که برای اعلام موارد نقض حقوق شهروندی شهروندان در نظر گرفته شده بود، مانعتراشی در برابر برنامه ویژه استانها، نبود حمایت مالی لازم، ایجاد محدودیت در فعالیت رسانهای، ممكننبودن مکاتبه با دستگاهها درباره درخواستهای موردی شهروندان موضوع نقض حقوق شهروندی، موازیکاری ازسوي برخی معاونتهای رئیسجمهور و... همه و همه از مواردی است که مانع شکلگیری سازمانی حقوق شهروندی شده است. اگر چنین باشد که هست، باید تذکر و تلنگری به دولت زد تا از محاقرفتن این طرح سیاسی شاخص و مؤثر، جلوگیری و نقطه اتکایی برای احقاق حقوق شهروندان ایجاد شود.
پ
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
میشه واضحتر بگید
محاق یعنی چه؟