عطريانفر: ثروتمندان دنبال دموكراسي نيستند

روزنامه شرق: عصر سه‌شنبه حزب ندای ایرانیان میزبان محمد عطریانفر، روزنامه‌نگار، سیاست‌مدار و عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی، بود. عطریانفر در این نشست که به میزبانی شاخه جوانان حزب ندای ایرانیان برگزار شد، گفت: «اگر نظام سیاسی رو به توسعه داشته باشیم، چنانچه هدف توسعه باشد، کار توسعه لاجرم برعهده طبقه متوسط شهری است.

در جدول دهک‌های جمعیتی ملاحظه می‌کنید گروه اندکی در طبقه فوقانی قدرت اقتصادی قرار دارند و جماعت بیشتری در دهک‌های پایین حدود سه تا چهار دهک هستند که تلاش می‌کنند حداقل نیاز فردی خود و خانواده را تأمین کنند. پنج، شش دهک طبقه متوسط هستند که یک‌سری تکالیف کلیدی در روند توسعه دارند و تمامی مباحث شهری حول مسئولیت‌پذیری این طبقه است».

عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی با تأکید بر نقش‌ طبقه متوسط افزود: «یکی از اقدامات خسارت‌بار دولت پیشین این بود که طبقه متوسط را در ایران تضعیف و آسیب‌پذیر کرد و ظرفیت‌ توانای این طبقه کارآمد را از قدرت و توان تهی کرد و بخش بزرگی از این دهک‌ها را به طبقات فرودست منتقل کرد. طبقه متوسط قشر گسترده‌ای را به خود اختصاص می‌دهد. آنها در حوزه مدیریت شهری، مهم‌ترین نقش را برعهده دارند. معلم‌ها، کارمندان دولت، مدیران ارشد، استادان، دانشجویان و صنعتگران، اینها هستند که بار توسعه و پیشرفت را به دوش می‌کشند».

او درباره اثرگذاری ثروتمندان در جامعه افزود: «بار توسعه و پیشرفت روی دهک بالادست نیست. چون آنها فاقد انگیزه‌اند و با حس غفلت و بی‌نیازی و با اعتمادبه‌نفس کاذب، خود را تا پایان عمر و حتی برای نسل‌های بعد خود بی‌نیاز می‌بینند و عملا از حضور در مشارکت برای توسعه فراگیر کشور خود را معاف می‌دارند به‌خصوص کسانی که ثروت خود را نامشروع یا از طریق رانت‌ها به دست آورده‌اند. البته لازم به ذکر است که در این قشر اندکی هم هستند که از این قاعده مستثنا هستند و در چرخه تولید و خدمت و توسعه نقش‌آفرینند، اما این عارضه عده کثیری را شامل می‌شود. به‌طورکلی اکثر اقشار بالادست دارای خلأ هویتی هستند و خود را بی‌نیاز می‌بینند. بخش بزرگی از این جماعت معمولا تعلق‌خاطری به جامعه شهروندی ندارند».

محمد عطریانفر در تحلیل از طبقات فرودست شهری گفت: «آنها به دلیل محرومیت، فرصت و توانایی خاصی ندارند و نوعا درگیر معیشت زندگی خود هستند و به امور مهم‌تر ازجمله ضرورت توسعه و پیشرفت نمی‌اندیشند. آنها تنها می‌کوشند حداقل‌ها را برای خانواده خود تأمین کنند و در تأمین، طبعا ابتدا سیرکردن شکم و سپس داشتن سرپناه و بعد از آن بهداشت فردی خود را دنبال می‌کنند. بعد از تأمین همه این موارد شاید به آموزش، آن‌هم در سطح پایین برای فرزندان خود روی می‌آورند و بعد از گذراندن دوره کوتاهی از آموزش فرزندان خود را برای جذب کار و کمک به اقتصاد خانوار به کار می‌گیرند».

هشدار درباره تضعیف طبقه متوسط

او تأکید کرد: «اما طبقه متوسط با اعتمادبه‌نفس و امید به رشد و شکوفایی نسبی به آینده تلاش می‌کند تا بتواند در موقعیت‌هایی مثل ان‌جی‌او‌های اجتماعی، مساجد، محلات، کانون‌ها و ازجمله پارلمان‌های شهری، انواع شوراها و... نقش‌آفرینی کند، اما سوگمندانه باید عرض کنم که دولت پیشین طبقه متوسط- این موتور محرکه و کارآفرین- را به‌شدت تضعیف کرد».

او افزود: «یکی از سیاست‌ها برای رشد طبقه متوسط این است که نهاد دولت را کوچک کنند تا شهروندان احساس مسئولیت کنند و در مشارکت‌های مدنی برای خود نقش قائل باشند. طبق گفته یکی از مشاوران آقای زنگنه؛ دولت خاتمی که به پایان رسید، وزارت نفت ٩٤‌ هزار نیرو تحویل دولت بعدی داد، اما دولت به‌اصطلاح عدالت‌گرا و مردمی کذایی بدنه کارمندی وزارتخانه نفت را فربه و بی‌اثر کرد و با واردکردن نیرو‌های جانبی، کارآمدی این نهاد کلیدی را به حداقل رساند. پیامد این اتفاق ناگوار، وزارت نفت را تبدیل به یک نهاد پر از مشکل کرد که ٢٤٠‌ هزار نیرو با کمترین توانایی و منفعل باشد.

طبیعی است که بدنه دولت توانایی و چابکی لازم برای فعالیت نداشته و نهادهای فرودستی مثل کارمندان فقط به فکر حقوق خود باشند؛ آن‌گونه که ٧٠ درصد نیروهای جذب‌شده مازاد آن دیپلم یا زیر دیپلم هستند».

عطریانفر تأکید کرد: «ما در رأس نهاد‌های مدنی به تشکیل شورای شهر اهمیت و بها می‌دهیم وقتی زمینه اصلی که همانا طبقه متوسط هستند، ضعیف شود، از درون آن نهاد مدنی توانمند خلق نمی‌شود. وقتی طبقه متوسط ضعیف شود، به همان میزان شورای شهر ضعیف و ناکارآمد خواهد شد که بزرگان نظام باید به این مشکل سروسامان بدهند. ما به‌لحاظ سیاسی و شهروندی در موقعیت درخشانی قرار نداریم».