اروپا و تعهدی به نام برجام

روزنامه آرمان: از زمان اجرایی شدن برجام، درحالی که برخی در آمریکا به دلیل وجود فضای بدبینی به قدمت چهار دهه همچنان از بودن یا نبودن برجام سخن می­‌گویند، اتحادیه اروپا همواره بر حفظ توافق هسته‌ای تاکید کرده است. کشورهای اروپایی برجام را همچون غنیمتی برای توسعه روابط با ایران در نظر گرفته‌اند و دو طرف تا کنون بعد از یک سال همکاری‌های مختلفی را شروع کرده‌اند، یا تفاهمنامه‌هایی برای همکاری امضا شده است.

از خرید هواپیمای ایر باس بعد از حدود چهار دهه گرفته تا توافق برای سرمایه‌گذاری‌های میلیارد دلاری در بخش نفت و گاز ایران، نشان می‌دهد ایران و اروپا به خوبی توانسته‌اند از فضای پسابرجام استفاده کنند. به همین دلیل فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی این اتحادیه که در دستیابی به برجام نقش مهمی ایفا کرده است همچنان بر ادامه این توافق تاکید دارد. در آخرین خبر مسئول پیشین سیاست خارجی این اتحادیه هم از برجام دفاع کرد. به گفته خاویر سولانا، مخالفان سه دلیل برای دیدگاه خود ارائه می‌دادند و مدعی بودند: ایران هرگز قابل اعتماد نیست و به تعهداتش عمل نمی‌کند، توافق به شکلی غیر قابل قبول جایگاه ایران را در منطقه بالا می‌برد و ایران شایسته آن نیست.

اما در طول یک سالی که برجام اجرا شده است، ایران به تعهدات خود عمل کرد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آن را مورد تایید قرار داد. ایران به آژانس اجازه داد تا به سایت‌هایش که پیش از توافق نمی‌توانست وارد آنها شود، دسترسی پیدا کند و نظارت داشته باشد.بسیاری از ما امیدوار بودیم که این توافق به ویژه موجب افزایش روابط ایران با همسایگانش و آمریکا شود اما این اتفاق نیفتاد، این توافق پنجره‌ای دیپلماتیک به سمت ثبات منطقه باز کرد اما این فرصت به هدر نرفت، جنگ در یمن و سوریه ادامه یافت و بهبود روابط تهران و ریاض نیز در آینده نزدیک بعید به نظر می‌آید، به‌علاوه اینکه روسیه در حال ابراز وجود در منطقه است، اما مقصر برجام نیست؛ توافقی که از طریق مذاکره با هدف منع اشاعه به دست آمد. بااین حال، با آغاز یک دوره جدید بلاتکلیفی تحت ریاست جمهوری ترامپ، طرف‌های مذاکره کننده اروپایی‌ باید مسئولیت حفظ برجام را بپذیرند و برای افزایش ثبات در منطقه دست به ابتکار عمل بزنند.خاویر سولانا همچنین با بیان اینکه وحشتناک است وضعیت کنونی را بدون برجام تصور کرد، نوشت: عربستان مضطرب باید مداخله نظامی در یمن را پایان دهد، هر چند که کار آسانی نیست.

ایران قرار است یک انتخابات ریاست جمهوری برگزار کند. ترکیه به دنبال نتیجه‌ای از جنگ سوریه است که همسو با سیاست‌هایش در قبال کردها باشد. روسیه نیز باید نیروهایش را از سوریه خارج کند واتحادیه اروپا کماکان لازم است که بحران پناهندگان را حل کند.ترامپ باید به‌طور جدی درباره منافع آمریکا و منطقه بیندیشد. اگر چنین کاری انجام شود خواهد فهمید که جایگزین افزایش ثبات منطقه‌ای رفتن به سوی یک کابوس وحشتناک‌تر است.