امروز در تاریخ
۲۸ اسفند - ۱۹ مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟
امروز ۲۸ اسفند برابر با ۱۹ مارس تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع میپردازیم.
رویداد ها:
1644 - خودكشي امپراتور چين با 200 تن از درباريان و پايان يك دودمان
19 مارس سال 1644 ميلادي «سي سانگ» امپراتور وقت چين از دودمان مينگ پس از اين كه شنيد يك مقام اين كشور از راه خيانت يكي از دروازه هاي پكن را به روي نيروهاي شورشي «لي زي چنگ» كه شهر را محاصره كرده بودند گشوده و شورشيان وارد شهر شده اند خودكشي كرد و متعاقب او دويست تن از اعضاي خاندان و درباريان او دست به خودكشي زدند تا اسير و تحقير نشوند و با خودكشي آنان حكومت سلسله مينگ بر چين كه 276 سال طول كشيده بود پايان يافت و سلسله «كوينگ» كه از منچوها بود و آخرين دودمان سلطنتي چين بشمار مي رود روي كار آمد. دودمان كوينگ در 1911 منقرض شد.
دودمان مينگ در سال 1368 ميلادي با بركنار كردن خاندان چنگيزيان (مغول ها) بر جاي انها نشست و پايتخت چين را در «بي جينگ Beijing به معناي پايتخت شمالي (پكن ــ پايتخت مغول ها) تثبيت كرد. اين دودمان ديوار چين را به منظور جلوگيري از رخنه مغول ها تعمير و تقويت كرد. دست اندازي ژاپني ها به شبه جزيره كره و نيز فساد اداري (فساد دولتي) باعث تضعيف اين دودمان شده بود.
1571 - اسپانيايي ها مانيل امروز را به عنوان پايگاه استعمار خود بر فيليپين انتخاب كردند كه همه اين سرزمين به نام فيليپ پادشاه وقت اسپانيا «فيليپين» نامگذاري شده است.
1915 - ماجراي «وسموس» و بحران دولت
اسفند 1293 (مارس 1915) و در دومين سال جنگ جهاني اول، ماجراي ناپديد شدن «وسموس» ديپلمات آلماني در فارس، دولت ايران را دچار بحران شديد كرده بود كه بالاخره باعث كناره گيري ميرزاحسن مستوفي از رئيس الوزرايي شد و ميرزاحسن مشير الدوله جاي او را گرفت.
«وسموس» كنسول آلمان در شيراز كه شهرت داشت ايرانيان و سران بعضي قبايل را بر ضد انگلستان تحريك مي كند نيمه اسفند در مسير شيراز به بهبهان توسط نيروهاي انگليسي كه طبق موافقتنامه سن پترزبورگ جنوب و شرق ايران منطقه نفوذ آنها بود دستگير و بازداشت شده بود. دولت آلمان از طريق نماينده سياسي خود در تهران در اين زمينه به مستوفي رئيس الوزراء ايران اعتراض كرده بود. مستوفي در پي اين اعتراض از والي (استاندار) فارس خواست كه وسموس را از انگليسي ها بگيرد كه انگليسي ها خبردادند وسموس از قرارگاه آنها گريخته و احتمالا به برازجان رفته است. والي فارس عازم برازجان شد كه وسموس را تا شيراز بدرقه كند تا نيروهاي انگليسي دوباره او را بين راه دستگير نكنند. مستوفي كه از اين وضعيت و مداخلات انگليسي ها خسته شده بود از كار كنار گيري كرد و مشير الدوله رئيس الوزراء شد. كابينه مشير الدوله تنها 18 روز عمر كرد و بر اثر فشار روسيه و انگلستان كه نگران افزايش محبوبيت آلمان ميان ايرانيان بودند بركنارشد. پس از انحلال كابينه مشيرالدوله، به فاصله 24 ساعت احمدشاه دو رئيس الوزراء تعيين كرد. اولي را به اصرار سفيران انگلستان و روسيه و دومي را تحت فشار سفيران آلمان و عثماني! و بالاخره مجلس به رئيس الوزراء سوم كه عين الدوله بود راي تاييد داد كه او هم سه ماه بعد كناره گيري كرد.
احمدشاه که چنين ديد دست به دامن مستوفي شد كه رئيس الوزراء شود كه نپذيرفت، عين الدوله و مشير الدوله هم زير بار تشكيل كابينه نرفتند كه مجلس دوباره سراغ مستوفي رفت و اورا به رئيس الوزراء شدن راضي كرد.
دليل اين وضعيت بحراني، مداخلات خودسرانه نيروهاي انگلستان و روسيه در ايران بود كه انگليسي ها در بوشهر ژاندارمهاي ايران را خلع سلاح كرده بودند و روسها بيش از ده هزار قزاق در قزوين مستقر ساخته و هردم دولت تهران را كه ديگر كاري از دستش بر نمي آمد تهديد مي كردند و در شهرهاي مركزي و جنوبي از جمله اصفهان، كرمان و فارس مردم به جان نمايندگان انگلستان افتاده بودند و به قتل و جرح آنان مبادرت مي كردند.
1288 - ستارخان سردار ملی و باقرخان سالار ملی تبریز را به قصد تهران ترک گفتند. در مسیر سردار و سالار در تمام شهرها طاق نصرت برپا شد و مردم مقدم آن دو مبارز را گرامی داشتند. قزوین بیش از هر شهری مقدم ستارخان و باقرخان را گرامی داشت و در خیابانهای مسیر مجموعاً 12 طاق نصرت برپا کردند. ستارخان پس از تشکر از مردم مشروطه خواه قزوین در قبرستان شهر حضور و بر مزار مشروطه خواهان فاتحه خواند.
1318 - امضای عهدنامهٔ صلح میان شوروی و فنلاند در جنگ جهانی دوم
1924 - حمايت رضاخان از برقراري نظام جمهوري در ايران
تظاهرات به حمايت از برقراري نظام جمهوري در ايران كه پرچمدار آن ژنرال رضاخان رئيس الوزراء و سردار سپه وقت بود در آخرين روزهاي سال 1302 (مارس 1924) به اوج خود رسيده و همه امور كشور را تحت الشعاع خود قرارداده بود.
تظاهرات كه از تهران و ميدان توپخانه آغاز شده بود به سراسر ايران گسترش يافته بود و سيل تلگرام به پشتيباني از فكر برقراري جمهوريت از شهرستانها به تهران سرازير بود، حتي در آخرين جلسه عمومي مجلس شوراي ملي در سال 1302 كه 28 اسفند برگزار شده بود گروهي از افسران ارتش وارد جلسه شده و خواستار حذف قاجاريه و سلطنت، و برقراري جمهوري شدند و گفتند كه از حكومت «دوله ها» و «سلطنه ها كه ازدستشان كاري جز بي عرضگي ساخته نيست خسته شده اند. به اشاره سردار سپه، در اين روز و روز بعد ادارات دولتي نيز تعطيل كردند و كارمندان به تظاهر كنندگان پيوستند. در برابر، گروهي هم در مسجد شاه (واقع در بازار تهران) اجتماع كرده و با جمهوريت دست به مخالفت زده بودند.
در همين روز رضاخان از محمد حسن ميرزا وليعهد خواست كه كناره گيري كند. احمد شاه در اروپا بود. اين وضعيت سبب شده بود كه مجلس شوراي ملي جلسه خصوصي تشكيل دهد و به موضوع رسيدگي كند كه در اين جلسه چند نماينده به حمايت و مدرّس و چند نماينده ديگر به مخالفت با برقراري نظام جمهوري سخن گفتند و قرار شد كه سي ام اسفند، مجلس يك جلسه فوق العاده تشكيل دهد كه در اين جلسه طرح تبديل نظام مشروطه سلطنتي به جمهوري مطرح شد. چون موضوع مهم بود تعطيلات نوروزي مجلس جز روز نوروز لغو شد. مجلس دوم فروردين ماه به بحث در اين باره ادامه داد.
در اين ميان بيشتر روحانيون و كسبه در تهران و شهرهاي ديگر به ضديت با جمهوري بپاخاستند و تظاهرات آنان در ميدان بهارستان مانع اتخاذ تصميم فوري در مجلس شد.
چند روز بعد ژنرال رضاخان براي مذاكره در اين باره با روحانيون قم به اين شهر رفت و چون مخالفت آنان را با نظام جمهوري مشاهده كرد در بازگشت به تهران ضمن صدور اعلاميه اي انصراف خود را از حمايت از برقراري نظام جمهوري در ايران اعلام داشت.
2010 - سرهنگ رسول قرباني رئيس بخش رسيدگي به جرايم جنايي آگاهي پلیس استان فارس نیمه شب در یک درگيري کشته شد. طبق اظهار یک مقام ارشد پلیس، وی در شیراز با اعضای باندی که کودکی را ربوده بودند درگیر شده بود.
زادروزها
۱۹۰۰ - تولد فردريك ژوليو شيمي دان و فيزيكدان معروف فرانسوي
1503 - زادروز بندتو وارچي Benedetto Varchi مورخ و فيلسوف ايتاليايي
۱۳۴۹ - یحیی گلمحمدی، فوتبالیست ایرانی
مرگها
۱۳۶۵ - لویی ویکتور دوبروی، فیزیکدان فرانسوی و برنده جایزه نوبل فیزیک در سال (۱۹۲۹) برای کشف طبیعت موجی الکترونها.
۱۳۹۰ - جلال ذوالفنون، موسیقیدان و نوازندهٔ ایرانی سهتار.
۱۹۳۰ - مرگ آرتور بالفور يكي از بانيان انگليسي تأسيس رژيم غاصب صهيونيستي
*****
منابع:
-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون
ارسال نظر