خواندنی ها با برترین ها (۱۸)

برترین ها - محمودرضا حائری: در این شماره از خواندنی ها با رمان دیگری از نویسنده ی «گتسبی بزرگ»، گفته ها و نگفته های سید ضیاء الدین طباطبایی، مجموعه مقالاتی از هرتا مولر و .... آشنا می شوید.

زیبا و ملعون

• اسکات فیتزجرالد
• ترجمه ی سهیل سمی
• انتشارات ققنوس
• چاپ اول:۹۳

«با مشاهده ی خوشحالی او، احساسی محشر و فوق العاده به چشمان آنتونی راه پیدا کرد، نفسش را بند آورد و اعصابش را قلقلک داد و احساسی پرطنین و زنگدار گلویش را بست اتاق ناگهان غرق سکوت شد. صدای ویولن ها و ساکسوفون ها بی خیال، زنگ جیغ مانند نق نق بچه ای در همان نزدیکی، صدای دختر کلاه بنفشه ای میز بقلی، همه و همه آهسته فروکش کرد، خفیف و خفیف تر شد و مثل سایه هایی مبهم و نامشخص برکف براق رستوران افتاد- و به نظر آنتونی آمد که خودشان دو نفر، کاملاً تنها و بی نهایت دور، و ساکت و خاموشند. بدون شک، طراوت و تازگی گونه های او تصویری به لطافت ململ بود از سرزمینی پر از سایه های ظریف و ناشناخته؛ دستش که روی میزی پوشیده از لکه می درخشید نیز صدفی بود از دریایی بکر در دوردست های وحشی.

سید ضیاء (عامل کودتا)

• دکتر صدرالدین الهی
• انتشارات فردوس
• چاپ اول:۹۳

این اثر حاوی مصاحبه هایی است که سید ضیاء الدین طباطبایی با دکتر صدرالدین الهی در اواخر عمرش داشته است.

«خیلی مشکل است که سید ضیاء مرموز، سید ضیاء کودتاچی، سید ضیاء رئیس الوزرای کابینه ی سیاه، سید ضیاء فلسطینی، سید ضیاء عنعناتی، سید ضیاء مرتجع، سید ضیاء لیدر اکثریت مجلس چهاردهم، سید ضیایی که همه او را یک عامل سیاست خارجی می دانند بی پرده در مقابل انسان قرار بگیرد و آدم مجبور شود در افکار و عقایدی که با آن بزرگ شده و در مشرب و سرچشمه ای که در آن غسل تعمید فکری کرده، تجدید نظر کند.

بزرگترین خوشحالی برای او این بود که روی زمین بنشیند و برای من از گذشته ها حرف بزند و گاهی که تند می رود متذکر شود: برای نوشتن نیست» و از اینجا بود که بین گفته ها و نگفته ها خط می کشید.

دیدار از سید ضیاءالدین طباطبایی دیداری است از یک تاریخ ناطق ویک انسان زنده ی بیدار. باید قضاوت های پیشین را دور ریخت. باید درباره ی این آدم آن چنان که هست قضاوت کرد.

نوشته های پراکنده

• بابک احمدی
• نشر مرکز
• چاپ اول: ۹۳

«این کتاب مجموعه ای از بیش از سه مقاله و ده متن که در پاسخ به پرسش هایی نوشته ام. پرسش ها کتبی بودند و من نیز پاسخ ها را نوشتم و در نشریه ها یا سایت های مختلفی منتشر شدند. چرا پرسش و پاسخ ها نوشتاری اند و من از گفت و گوی زنده ی گفتاری می گریزم؟ زیرا به گمان ام در مباحث فلسفی و جدی باید اصل را بر دقت و تأمل گذاشت. سازوکار نوشتار امکان می دهد تا هم سؤال ها سنجیده تر مطرح شوند، هم جواب ها دقیق تر و فکرشده تر باشند. گفت و گو یا مصاحبه خضوری هرچند به ظاهر جذاب می نماید و رد و بدل اندیشه ها در آن سریع تر و ساده تر است به گمان من دقت لازم را ندارد.

سه مقاله ی «فروید و فلسفه»، «لاکان و فلسفه» و «آغاز آن چه نفی پایان است» تا کنون منتشر نشده اند. دو نوشته ی مربوط به فروید و لاکان استوارند به متن درسی که در ترم زمستانی ۱۳۹۲ در «موسسه کارنامه» ارائه کردم. مقاله ی «آغاز آن چه نفی پایان است» درآمدی به شعر «ریختن تاس» استفان مالارمه است که چهار سال پیش به پیشنهاد دوستم مدیا کاشیگر آن را نوشتم. مدیا شعر مالارمه را ترجمه کرده بود و متن من را به عنوان پیش گفتار می خواست. شعر اما هنوز منتشر نشده و افسوس، زیرا ترجمه ای دقیق و زیبا از یکی از دشوارترین شعرهای زبان فرانسه است.

بقیه مقاله ها و تمام پرسش و پاسخ ها در نشریه ها و سایت هایی منتشر شده اند، متن برخی کامل تر شده زیرا نکته هایی به آن افزوده ام و خطاهایی نیز تصحیح کرده ام....

عنوان این کتاب ادای دینی است به صادق هدایت و دوست اش حسن قائمیان در ۱۳۳۴ مقاله ها، داستان ها و ترجمه های پراکنده ی او را گردآورد و با عنوان «مجموعه نوشته های پراکنده صادق هدایت» منتشر کرد. «موسسه چاپ و انتشارات امیرکبیر» چاپ دوم آن را در سال ۱۳۴۴ با همان عنوان در نخستین صفحه، اما با عنوان کوتاه شده ی «نوشته های پراکنده» روی جلد، و با تجدید نظر کامل در متن، منتشر کرد.»

گرسنگی و ابریشم (مجموعه مقالات)

• هرتا مولر
• ترجمه ی رباب محب
• انتشارات بوتیمار
• چاپ اول: ۹۳

« همه جا، همه در پی حقیقت اند، هر کسی از دیگری سؤال می کند ساده ترین شیوه ی جستجو، زیر و رو کردن کاغذ هاست.

تجربه یعنی آن چه هست و نیست. تجربه ها مرزهای زمانی دارند، با گذشت زمان می میرند آن چه به روشنی در کاسه ی سر حضورش را اعلام می کند، سیاه و سفید نیست. بله، حقایق سیاه و سفید نیستند، زندگی و تجربه به کاغذ بدل نمی شود.

اما کاغذ وجود دارد. واژگان در اسناد دولتی سیاه و سفید اند. آن چه روی کاغذ آمده، تنها بخش کوچکی از تجربه هایی ست که در دوران توتالیتر دولتی واقعاً روی داده اند. دستگاه قدرت از واقعیات بهره می برد. دستگاه قدرت با دست خود، آن ها را مستند کرده و در بهترین حالت، نمونه هایی اصلی، جعلی و تقلبی اند.

آن روزها جعل و تقلب، همواره در چند قدمی وقایع قرار می گرفت. جعل می کوشید به هم زمانی برسد و همیشه در موازات واقعه باشد. جعل را بر اساس این شعار می آفریدند: ترجیحاً امروز، فردا نه، شاید به درد پس فردا بخورد.

با دقت فراوان جعل صورت می گرفت. چون دقت زاییده ی ترس است. نان آور خانه ی ترس است: ترس مهندسان، ترس آموزگاران، ترس روزنامه نگاران و آرشیتکت ها، و...

دموکراسی و انقلاب (از یونان باستان تا سرمایه داری مدرن)

• جرج نواک
• پرویز بابایی
• انتشارات نگاه
• چاپ اول: ۹۳

این پژوهش نشان خواهد داد که دموکراسی، ساکن، یکنواخت یا ثابت نیست بلکه پویا، متنوع و برآیند متغیر توسعه اجتماعی - اقتصادی است؛ که شکل متداول دموکراسی در ایالات متحده، پایدار نه بلکه گذرا است و بهترین روزهای خود را مشاهده کرده است؛ که قدرت سیاسی بزرگی که به نمایندگان ثروتمندان تعلق گرفته است نه فقط با دموکراسی راستین ناسازگار بلکه تهدید روز افزون امروز برای تداوم حقوق موجود امریکاییان است، و سرانجام این که سرنوشت سرمایه داری و دموکراسی بورژوایی آن، این است که جای خود را به شکل عالی تر ساختار اقتصادی و سیاسی تضمین کننده ی آزادی های به مراتب بیشتر برای مردم بدهد.

این نتایج ممکن است مدافعان وضع موجود را از شدت خشم دیوانه کند. آنان از سوی شکاکانی که نمی پذیرند تاریخ و سیاست خط منطقی تکامل داشته یا کشاکش طبقاتی زمان هایی می توانند برآیند انقلابی تعیین شده و پیش بینی پذیر داشته باشند مورد ریشخند قرار خواهند گرفت.