۲۵ بهمن - ۱۴ فوریه؛ در تاریخ چه گذشت؟

برترین ها: امروز ۲۵ بهمن برابر با ۱۴ فوریه تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

۱۰۲ - لشكركشي چين به فرارود و شكست از لشكريان ايران

فوريه سال ۱۰۲ ميلادي (و طبق محاسبات کرونیکل نگاران؛ چهاردهم فوریه و امسال، مصادف با ۲۵ بهمن ماه)، «وادي» امپراتور وقت چين با استفاده از فرصت درگيري ايران با روميان در غرب، يك سپاه چهل هزار نفري از نيروهاي خود را روانه منطقه فرارود كرد. اين حمله در ناحیه فرغانه و در نيمه راه خجند به سمرقند، بدون نياز به اعزام افراد پادگانهاي تپورستان (مازندران)، آثرپاتيگان* (آذربايجان)، توسط نيروهاي محلي پارت (خراسان)، آريانا (هرات و غرب افغانستان امروز) و كُهِستان در هم شكسته شد و بسياري از چينيان به اسارت درآمدند. اسيران چيني هدف حمله نظامي را به دست آوردن اسپان دره فرغانه كه بزرگتر از اسپان چين، نيرومند و پُرطاقت اند بيان كرده بودند. [چون حرف «پ» در الفبای عربی وجود ندارد به تدریج اسپ «اسب» نوشته شده است.].

قضيه به مِهستان (سناي ايران) در تيسفون گزارش شد و قرار شد كه اگر رئيس کشور چين پوزش بخواهد، اسيران چيني آزاد و سه هزار اسپ و عمدتا مادیان (اسپ ماده) نيز به خاقان فروخته شود كه خاقان پذيرفت و به جاي پول نقد، بابت بهاي اسبان به ايران ابريشم تحويل داد.


در آن زمان منطقه کاشغر و مناطقي که امروزه مسکن اويغورها است تاجيک نشين و پارسي زبان بودند. ميان چين و قلمرو ايران، چند ايل نشين داراي استقلال وجود داشت. اين مناطق و نيز تبت، طبق یک سازش قدرت های استعمارگر اروپایی، در سال ۱۹۰۷ به چين داده شدند و ترکستان شرقي نام گرفتند. هدف انگليسي ها از اين عمل اين بود که روسيه نتواند از طريق منطقه هيماليا به هندوستان دست يابد. در آن زمان هر قطعه از چين زير نفوذ يک قدرت وقت بود. انگليسي ها مناطق خاوري ايران را هم از اين کشور جدا ساختند و افغانستان نام نهادند تا روسيه نتواند از اين طريق، هندوستان را از چنگ آنان خارج سازد.

۱۸۷۶ - «الکساندر گراهام بِل» اختراع خود ـ تلفن را به ثبت داد تا به نام او باقي بماند.


۱۹۷۹ - آغاز اعدام مقامات نظام شاهنشاهی

نيمه شب ۲۵ بهمن ۱۳۵۷ (۱۴ فوریه ۱۹۷۹)، سه روز پس از پيروزي انقلاب و يك روز بعد از تشكيل كابينه دولت موقت (کابینه مهدی بازرگان)، نخستين دسته افسران و مقامهاي نظام سلطنتي تيرباران شدند. ارتشبد نعمت الله نصيري رئيس پيشين ساواك، سپهبد مهدي رحيمي رئيس شهرباني كل و فرماندار نظامي سابق پایتخت، سرلشكر رضا ناجي فرماندار نظامي سابق اصفهان و سرلشكر منوچهر خسروداد فرمانده سابق هوانيروز نخستين دسته اعدامي ها بودند كه محاكمه آنان همان روز در محل دبيرستان شماره ۲ علوي در دادگاه انقلاب انجام و مفسد في الارض شناخته شده و نيمه شب در پشت بام همان مدرسه تيرباران شده بودند و اين، در حالي بود كه محاكمه ۲۲ تن ديگر در همان محل ادامه داشت. شيخ صادق خلخالي قاضي دادگاه انقلاب بود و احكام اعدام پس از تاييد امام خميني (ره) به اجرا درآمد.


1945 - 135 هزار كشته و مجروح در بمباران «درسدن» آلمان

شهر «درسدن» آلمان 13 فوريه سال 1945 مورد حمله 772 بمب افكن انگليسي و امريكايي قرار گرفت و 14 فوريه (روزبعد) دوباره 311 بمب افکن آن را بمباران کردند که شديدا آسيب ديد و از نفوس آن جمعا 45 هزار تن كشته و 90 هزار نفر ديگر مجروح شدند. به نوشته مورخان، اين بمباران لازم نبود زيراکه که شکست آلمان قطعي و نيروهايش درحال عقب نشيني بودند. بمباران درسدن 56 روز قبل از خودکشي هيتلر صورت گرفته بود!. درسدن در ژانویه 1944 نیز شدیدا بمباران شده بود.

در بمباران درسدن از بمب هاي آتشزا استفاده شده بود كه گرمايي معادل ششصد درجه ايجاد و تيرهاي آهن ساختمانها را ذوب كرده بودند.

در اين زمينه كتابهاي متعدد از جمله كتاب «آتش» تاليف فردريك مورخ آلماني و كتاب «كشتارگاه شماره پنج» تاليف نويسنده آمريكايي كورت ودنه گات انتشار يافته است. مورخان، بمباران درسدن را به آن صورت و در آن زمان يک انتقامگيري از ملت آلمان بشمارآورده اند.

13و 14 فوريه 2003 و همچنين فوريه 2010 به اين مناسبت راهپيمايي هاي گسترده اي بر ضد بمباران «درسدن» برگزار شده بود و بازماندگان اين بمباران با تلويزيونها مصاحبه كردند. بمباران مراكز غير نظامي آلمان در سال های 1944 و 1945 عمدتا با هدف تضعيف روحيه آلماني ها که برخي از آنان قبلا خودرا «سوپرمَن»مي دانستند صورت مي گرفت ولي کمتر از دو ماه مانده به پايان جنگ، چرا؟. نيروي هوايي آلمان در ماههاي آخر جنگ به سبب نداشتن سوخت، قادر به دفاع از آسمان اين كشور نبود.


1963 - موفقيت اولين پيوند كليه انسان در انگليس

در 14فوريه 1963 م پروفسور مارتين اسكات، جراح انگليسي، در بيمارستان شهر ليدز انگلستان كليه فردي را كه تازه فوت كرده بود، برداشت و طي يك عمل جراحي به يكي از بيماران خود پيوند زد. اين پيوند با موفقيت روبرو شد.


1303 ش - عزل احمد شاه قاجار از فرماندهي كل قوا و واگذاري آن به "رضاخان" با تصميم مجلس

رضاخان سردار سپه پس از گسترش قدرت و نفوذ خود در سراسر كشور، تنها از يك چيز بيم داشت و آن بركناري وي از سوي احمدشاه بود، همان طور كه پيشتر در حادثه جمهوري چنين شد. به همين علت كوشيد تا فرماندهي كل قوا را كه به موجب قانون اساسي در اختيار شاه بود، از آنِ خود سازد. اما مخالفت مدرس و اقليت هوادار او، مانعي جدّي در نيل به اين هدف بود. از اين رو سردار سپه به مدرس چنين وانمود كرد كه تسليم او شده و از اين پس هرچه مدرس بگويد پذيرفته مي‏شود. در اواسط بهمن ماه، سردار سپه به منزل مدرس رفت و در اين ملاقات و ملاقات‏هاي بعدي، از توطئه‏هاي دربار بر ضد خود گله كرد و خواستار اعطاي فرماندهي كلّ قوا گرديد. مدرس نيز كه قصد داشت با حمايت از رضاخان، مانع از انجام كارهاي غيرقانوني وي شود، همكاري با او را پذيرفت. به همين علت فراكسيون‏هاي مختلف مجلس با مشورت يكديگر، طرحي براي اين منظور تهيه كردند كه در 25 بهمن 1303 به تصويب نمايندگان رسيد. بدين ترتيب، رضاخان به فرماندهي كلّ قواي ايران دست يافت و احمدشاه قاجار با از دست دادن مهم‏ترين اهرم قدرت سلطنت خويش، قدرت خود را از كف داد و زمينه براي برانداختن قاجار، بيش از پيش فراهم شد. در حقيقت بايد از اين تاريخ، سلطان احمدشاه را پادشاه مخلوع ايران دانست و رضاخان پهلوي را پادشاه جديد ايران خواند.


1367 - صدور حكم تاريخي امام خميني مبني بر ارتداد سلمان رشدي

سلمان رشدي نويسنده مرتد هندي الاصلِ انگليسي در رمان خود با نام آيات شيطاني، به اسلام، قرآن و پيامبر اكرم (ص) و بسياري ديگر از مقدسات مسلمانان به روشي جاهلانه و نابخردانه اهانت كرده است. تأليف و انتشار كتاب آيات شيطاني در سطح گسترده كه با نظر مثبت و مساعد دولت‏هاي غربي انجام شد، حاكي از توطئه فرهنگي جديد غرب عليه مسلمانان، تحت پوشش آزادي بود. اما فتواي صريح امام خميني عليه نويسنده اين كتاب، باعث بيداري مردم جهان به ويژه مسلمانان شد و در واقع از تكرار چنين اهانت‏هايي به اسلام جلوگيري كرد. پس از صدور اين فتوا، اكثريت علماي جهان اسلام و بسياري از آزادانديشان از آن حمايت كردند. اين در حالي بود كه دولت‏هاي غربي به بهانه دفاع از آزادي قلم به حمايت شديد تبليغاتي و سياسي از سلمان رشدي پرداختند. حضرت امام با صدور حكم شرعي ارتداد نويسنده كتاب آيات شيطاني، نيروي عظيم نيروهاي مسلمان را آشكار ساخت و موجي توفنده از توده‏هاي ميلياردي مسلمانان در مصاف با كفر پديد آورد. رشدي مرتد نيز از لحظه صدور حكم، مخفي شد و پليس اسكاتلند يارد، حفاظت از وي را با صرف هزينه‏هاي كلان بر عهده گرفت. رهبر معظم انقلاب، حضرت آيت ‏اللَّه العظمي خامنه‏ اي در اين باره فرمود: حكمي را كه امام امت بيان فرموده‏اند، حكمي است كه هر يك از فقهاي اسلامي اگر بخواهند بر طبق حكم اسلامي عمل كنند، همين حكم را بايد بدهند و اين فتوا قطعي است. هزينه حفاظت از سلمان رشدي براي دولت انگلستان در حدود يك ميليون پوند در سال است.


2005 - «رفيق حريري» ميلياردر لبناني و قبلا پنج بار (متناوبا از سال 1992 تا سال 2004) نخست وزير اين کشور بر اثر انفجار کشته شد.


۲۰۰۶ - اظهارات تاریخی صدام در دادگاه

بامداد دوشنبه (۱۴ فوريه ۲۰۰۶) مشاوران قضايي، صدام حسين و شركاء اتهام وارده به او در كشتار ۱۴۰ شيعه در سال ۱۹۸۲ (۲۱سال پيش از اشغال نظامي عراق)در دجيل، از شركت در جلسه دادگاه خودداري كرده بودند و خليل الدوليمي صدر مشاوران قضايي او گفته بود كه تا رئوف عبدالرحمن رئيس دادگاه باشد در جلسه حاضر نخواهند شد زيرا كه عبدالرحمن در زمان اقتدار صدام غيابا به حبس ابد محكوم شده و به دليل كينه شخصي نمي تواند منصفانه قضاوت كند. به علاوه، ازآنجاکه اين محاكمه مورد توجه جهانيان است و غير علني هم اعلام نشده است؛ چون همه نمي توانند تماشاگر مستقيم آن باشند لذا ضرورت دارد كه پخش مستقيم تلويزيوني شود تا عراقي ها و جهانيان در جريان آن قرار داشته باشند. اين جلسه پس از يك وقفه چندين روزه تشكيل شده بود زيرا كه در آخرين جلسه هم وكيلان صدام و خود او به حالت اعتراض، از جلسه خارج شده بودند.


ساعتي پس از اعلام اظهارات خليل الدوليمي، ماموران مربوط صدام حسين و برادرش «برزان ابراهيم التكريتي» را با زور به دادگاه برده بودند.


مامور گارد برزان را كه زير پيراهن برتن داشت و نشان مي داد كه با جبر و زور به دادگاه منتقل شده بود، حتي با زور دست وارد جايگاه متهمان ساخت و خواست او را بر صندلي بنشاند كه برزان بر زمين نشست و پشت خود را به رئيس دادگاه كرد. وي بعدا بپاخاست و دست به اعتراض زد و گفت كه او را شكنجه كرده بودند. رسانه هاي برخي از کشورها نوشته بودند: از آنجا که عراق تحت اشغال نظامي آمريکاست و قدرت اول در عراق، دست کم بايد در اين يک مورد، تشريفات محاکمات آمريکا رعايت مي شد و متهم را با زور و چنين وضعيتي به جلسه محاکمه منتقل نمي کردند - کاري که در اوراق تاريخ خواهد ماند و ....

در اين ميان صدام كه پيراهن عربي آبي رنگ بلندي بر تن و دمپايي برپا داشت (لباس اطاق) و كت پالتو مانندي را بر روي اين پيراهنش پوشانده بودند، در حالي که مانند جلسات قبل يك جلد قرآن به دست داشت، بدون نشستن بر صندلي، خطاب به رئيس دادگاه شعار مرگ بر جورج دبليو بوش را سر داد. وي سپس به رئيس دادگاه گفت: شرم بر تو، رئوف!. با اين رفتار مي خواهي حقارت خود را جبران كني؟!.

خليل الدوليمي وكيل ارشد صدام پس از اطلاع از قضيه (انتقال صدّام به جلسه محاکمه با زور) گفت كه ما به تحريم دادگاه تا تعويض رئيس آن ادامه مي دهيم زيرا كه طبق اصول بين المللي امر قضاوت، قاضي دادگاه نبايد خصومت شخصي با متهم و يا متهمان داشته باشد. طبق استاندارد بين المللي كه به صورت ميثاق جهاني درآمده است نمي توان با زور يك متهم را به جلسه دادگاه برد. به علاوه، در تعريف بين المللي، دادگاه مركب است از قاضي (بيطرف)، داديار (نماينده دادستان) از يكطرف و از سوي ديگر متهم و وكيل يا وكيلانش. شهود جايگاه ديگري دارند. چون ما وكيلان صدام، به دليل عدم صلاحيت رئيس تازه دادگاه، جلسات آن را تحريم كرده ايم، محاكمه نمي تواند بدون رسيدگي قبلي به صلاحيت اين رئيس ادامه يابد. محاكمه غيابي در صورتي است كه متهم در دسترس نباشد و ناپيدا باشد. در تعيين وكيل تسخيري نيز موافقت متهم؛ شرط است. بنابراين، از نظر او (الدوليمي) ادامه اين محاكمه، قانوني و مطابق استاندارد بين المللي نمي تواند باشد.
رمسي کلارک

«رمسي كلارك» دادستان اسبق آمريكا هم قبلا گفته بود كه جورج دبليو بوش مي خواهد كه صدام اعدام شود زيرا كه گفته شده است صدام براي قتل پدر او در جريان سفرش به كويت در اوايل دهه ۱۹۹۰ توطئه كرده بود. بنابراين، هرچه را که او مي بيند پيرامون کينه شخصي دور مي زند!.

صدام و برادرش بعدا اعدام شدند.

ماسبت ها:

روز جهانی عشاق (ولنتاین)

۱۴ فوریه روز ولنتاین قدیس، روز ولنتاین، یا جشن ولنتاین در بسیاری از کشورهای جهان گرامی داشته می شود در حالی که در اکثر این کشورها، روز ولنتاین تعطیل نیست.

روز ولنتاین به عنوان گرامی داشتِ مذهبی یکی از قدیسان صدر مسیحیت به نام والنتینوس آغاز شد. داستان های شهادت متفاوتی درباره ولنتاین های متفاوت در طول تاریخ روایت شده است. داستان مشهور ولنتاین قدیس چنین است که این کشیش مسیحی در رم باستان برای سربازان مراسم ازدواج برگزار میکرد.

طبق دستور امپراطور کلادیوس دوم ازدواج برای سربازان در امپراتوری روم ممنوع شده بود. زیرا امپراتور معتقد بود مردان مجرد، جنگجویان بهتری هستند. از دیگر اتهامات والنتینوس تلاش برای آزادی زندانیان مسیحی از زندان بود. تا اینکه به علت این فعالیت ها به زندان افتاد. براساس این افسانه، ولنتاین قدیس دختر کور زندانبانش را شفا داده است.و در روز اعدامش در وداع نامه ای که برای این دختر نوشته بود «ولنتاین تو» امضاء کرده بود.

اولین بار در قرون وسطی پیوستگیِ روز ولنتاین و عشق جسمانی در آثار جفری چاسر شاعر انگلیسی قرن چهاردهم مطرح شده است. در این مناسب عشاق با اهدای گل، شیرینی و ارسال کارت تبریک ابراز عشق می کرده اند. از قرن نوزدهم کارت های گرامی داشت ولنتاین به صورت انبوه تولید می شود.با شیوع اینترنت در سالهای اخیر ارسال کارت های ولنتاین الکترونیکی رواج پیدا کرده است به طوری که در سال ۲۰۱۰ بیش از ۱۵ میلیون کارت ولنتاین الکترونیک ارسال شده است. در قرن بیستم کادوهای ولنتاین از گل و شکلات فراتر رفت و جواهراتی مخصوص اهدا در این روز طراحی شد.

در بین سنت هایی که از طریق فرهنگ آمریکایی در دنیا رواج یافته هیچ کدام به اندازه ولنتاین موفق نبوده است. چنانکه طبق آمار در کشورهای آسیای شرقی، عشاق گرانبهاترین کادوهایشان را به مناسبت این روز تهیه می کنند. این روز که در قرون وسطی در اروپا گرامی داشته میشد امروز در کشورهای غیر مسیحی این جشن محبوبیت بیشتری یافته است هرچند که فرهنگ های باستانی به مخالفت با آن برخاسته اند چنانکه در هند آن را یک سنت امپریالیستی نامید اند و در کشورهای اسلامی گرامی داشت این روز تقبیح شده است.

این روز در چین چندان جدی گرفته نمی شود چون مصادف با جشن¬های سال نوی چینی است. در دهه شصت میلادی روز ولنتاین در ژاپن محبوب شد. در سنت ژاپنی به خاطر ترجمه اشتباه این خانم ها هستند که به آقایان شکلات هدیه می دهند.بر خلاف سنت غربی که این مراسم شامل اهدای گل، کارت تبریک و دعوت به شام می شود این سنت در ژاپن تنها به اهدا شکلات خلاصه می شود. نیمی از فروش سالانه شکلات در ژاپن به مناسبت روز ولنتاین است.

در دهه هشتاد میلادی اتحادیه ملی صنعت قنادی در ژاپن روز ۱۴ مارس به عنوان «روز پاسخ» نام¬گذاری کرد.در این روز آقایان به خانم ها (که از آنها در روز ولنتاین شکلات کادو گرفته اند) شکلات هدیه می کنند. آنها این روز «روز سفید» نامیدند. به خاطر اینکه شکلات شیری به خانم ها اهداء می کنند.

در برخی از کشورهای آمریکای لاتین مانند مکزیک و کلمبیا ولنتاین روز «دوستی و عشق» نامیده شده است و در این روز مردم علاوه بر محبوب شان از دوستان شان نیز قدردانی می کنند. در کره جنوبی ولنتاین همچون ژاپن برگذار می شود با این تفاوت که مردان و زنانی که در۱۴ فوریه و ۱۴ مارس شکلات هدیه نگرفته اند به رستوران می روند و نودل سیاه می خورند وبر زندگی مجردی خود ناله می کنند.

زادروزها

۱۴۸۳ - بابر بنیادگذار و امپراتور گورکانی هند.
۱۸۳۸ - مارگارت نایت، مخترع آمریکایی، معروف به توماس ادیسون مونث، (م. ۱۹۱۴).


۱۸۹۵ - مکس هورکهایمر، فیلسوف آلمانی عضو مکتب فرانکفورت، (دیالکتیک روشنگری)، (م. ۱۹۷۳).
۱۹۰۴ - هرتا کوزینن، کمونیست فنلاندی، (م. ۱۹۷۴).


۱۹۰۴ - چارلز آوتلی، پروفسور در مهندسی الکترونیک، (میکروسکوپ الکترونیک اسکن کننده)، (م. ۱۹۹۶).
۱۹۱۶ - مازاکی کوبایاشی، فیلمساز ژاپنی، (کوایدان)، (م. ۱۹۹۶).


مرگ‌ها

۱۷۷۹ - جیمز کوک، کاشف اسکاتلندی، کشته شد، (ت. ۱۷۲۸).
۱۸۳۱ - وینسنتو گوئررو، قهرمان انقلابی مکزیک، (ت. ۱۷۸۲).


۱۹۴۳ - داوید هیلبرت، ریاضیدان آلمانی.
۱۹۴۹ - یوسف سلمان یوسف، دبیرکل حزب کمونیست عراق از ۱۹۴۱ تا زمان اعدامش در ۱۹۴۹، از اولین کمونیست‌های عراق، (ت. ۱۹۰۱).


*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون