همه چیز درباره جراحی زیبایی پلک

مجله سیب سبز - ستاره محمد: بلفاروپلاستي يا جراحي زيبايي پلك بعد از جراحي بيني يكي از رايج‏ترين عمل‏هاي زيبايي كشورمان محسوب مي‌شود. با اين جراحي طي يك تا سه ساعت مي‌توان چشم‌هاي خسته، پلك‌هاي پف كرده و افتاده را تبديل به چشماني جذاب، شاداب و جوان كرد! علاوه براين، بلفاروپلاستي كاربرد درماني هم دارد و مي‌تواند ميدان ديد را با رفع افتادگي‌هاي شديد پلك بهبود بخشد.

بعضي‌ها نيز به اميد گربه‌اي شدن يا مصري شدن حالت چشم‌هاي‌شان زير تيغ جراحي مي‌روند، غافل از اينكه جراحي در موارد غير ضروري مي‌تواند با عوارضي چون باز ماندن پلك موقع خواب و آبريزش دائمي از چشم همراه باشد. اگر شما هم از ظاهر پلك‌هاي‌تان ناراضي هستيد و به جراحي فكر مي‌كنيد قبل از هرگونه تصميم‌گيري، صحبت‌هاي دكتر محسن نراقي، بورد فوق تخصصي جراحي پلاستيك و ترميمي صورت و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران و دكتر سيدمهدي موسوي‌زاده، فوق تخصص جراحي پلاستيك و زيبايي و استاديار دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي را بخوانيد تا با انواع جراحي‌هاي زيبايي پلك، مزايا و معايب آنها آشنا شويد.


انواع جراحي زيبايي پلك

جراحي زيبايي پلك ممكن است براي دو پلك بالا، دو پلك پايين يا در يك جراحي براي هر چهار پلك انجام شود. دكتر محسن نراقي توضيح مي‌دهد كه اين جراحي‌ به‌اصطلاح بلفاروپلاستي پلك تحتاني، بلفاروپلاستي پلك فوقاني و بلفاروپلاستي توام فوقاني و تحتاني ناميده مي‌شود و هر يك تكنيك‌هاي متعدد و پيچيده خاص خود را دارد، بنابراين نوع تكنيك نيز مي‌تواند مبنايي براي تقسيم‌بندي انواع جراحي‌هاي پلك باشد. براي مثال در مورد پلك تحتاني ممكن است برش از طريق ملتحمه (غشا مخاط نازك و شفافي است كه سطح داخلي پلك‌ها را پوشانده است) يا از طريق پوست صورت گيرد. به اين ترتيب بلفاروپلاستي پلك تحتاني به دو نوع «با برش» و «بدون برش» پوستي تقسيم مي‌شود.

مخصوص چشم‌هاي‌آسيايي

چشم‌هاي آسيايي كه در ايران چشم‌هاي مغولي نيز ناميده مي‌شوند، پلك فوقاني‌شان در بالاي مژه‌ها چين ندارد و اين موضوع باعث حالت پف‌آلود چشم مي‌شود. دكتر سيدمهدي موسوي‌زاده در اين باره مي‌گويد كه اين افراد در گوشه داخلي پلك فوقاني و تحتاني‌شان يك چين اضافي به نام پلك سوم دارند. علاوه براين، گوشه خارجي چشم آنها معمولا بالاتر از چشم‌هاي عادي است. بعضي از اين اشخاص خواهان تغيير شكل ظاهري پلك‌شان به پلك‌هاي اروپايي يا غير آسيايي هستند كه با عمل جراحي اين كار امكان‌پذير است.

درواقع با حذف پلك سوم در ناحيه داخلي چشم و پلك بالا همچنين ايجاد شيار در پلك فوقاني مي‌توان تا حدود زيادي چشم‌هاي آنها را به شكل چشم‌هاي غيرآسيايي درآورد. مسئله ديگري كه در چشم آسيايي‌ها مطرح است پايين‌تر قرار داشتن لبه فوقاني استخوان حدقه چشم است كه باعث ايجاد پف پشت چشم مي‌شود. در مواردي كه اين حالت شديد باشد، مي‌توان با تراش روي استخوان حدقه چشم در لبه فوقاني آن را اصلاح كرد. پلك تحتاني چشم‌هاي آسيايي و اعمال جراحي مربوط به آن نيز تفاوت چنداني با چشم‌هاي غير آسيايي ندارد.

جراحي پلك، سن و سال ندارد

همانطور كه دكتر نراقي در تقسيم‌بندي افراد نيازمند به جراحي پلك ذكر كردند، سن مناسب براي انجام بلفاروپلاستي به نوع جراحي بستگي دارد. به گفته او در دسته اول عمل جراحي در سنين جواني، در دسته دوم در سنين ميانسالي و در دسته سوم در سنين سالخوردگي انجام مي‌شود، بنابراين برحسب نوع مشكل اين جراحي حتي از زير ۲۰سالگي تا بالاي ۸۰ سال هم قابل انجام است. به‌طور كلي در مشكلات مادرزادي، جراحي در سنين پايين‌تر و در مشكلات ناشي از پيري پوست، جراحي در سنين بالاتر انجام مي‌شود.

شش ماه قبل از عمل سيگار را ترك كنيد

قبل از عمل جراحي بايد از مصرف آسپرين و داروهاي مشابه آن مانند ايبوپروفن به مدت ۱۰ روز اجتناب كرد زيرا اين داروها با ايجاد اختلال در انعقاد خون باعث خونريزي زير پوست پلك و كبودي زياد پس از عمل جراحي مي‌شوند. دكتر نراقي در ادامه توضيح مي‌دهد كه بيمار بايد شب قبل به حمام برود و تمام آرايش صورت خود را پاك كند. همچنين در صورتي كه فرد سيگاري باشد بهتر است حداقل ۶ ماه قبل از جراحي، سيگار را ترك كند. علاوه براينها، قبل از جراحي لازم است از سابقه بيمار در زمينه آلرژي‌هاي فصلي، خشكي چشم و اختلالات تيروئيد سوال شود تا احتياط لازم حين جراحي به عمل آيد.

بوتاكس به جاي جراحي براي چه كساني؟

دكتر نراقي آناليز دقيق صورت و پلك قبل از جراحي را امري ضروري مي‌خواند. بر اين اساس مي‌توان با استفاده از فتوگرافي بيمار در جهات مختلف و انجام معاينات دقيق، نوع مشكل پلك را تشخيص داد و روش جراحي مناسب را انتخاب كرد. بسياري از بيماراني كه براي جراحي پلك مراجعه مي‌كنند كانديداي مناسبي براي اين عمل نيستند. براي مثال افرادي كه افتادگي شديد پوست پيشاني دارند و ابروي آنها خيلي پايين آمده است بايد به جاي جراحي پلك، عمل بالا كشيدن ابرو را انجام دهند. همچنين افرادي كه هنوز جوان هستند و افت مختصر پلك بالا دارند مي‌توانند با تزريق بوتاكس، مختصري اين وضعيت را بهبود بخشند. درواقع هميشه اقدامات غير جراحي مقدم بر روش‌هاي جراحي هستند.

بيهوشي يا بي‌حسي موضعي؟

جراحي پلاستيك پلك به دو صورت با بيهوشي عمومي يا بي‌حسي موضعي انجام مي‌شود. درواقع تصميم‌گيري در اين مورد بستگي به نوع عمل و شرايط بيمار دارد. به‌گفته دكتر نراقي، افرادي كه نيازمند جراحي طولاني‌تر روي هر چهار پلك یا انجام جراحي‌هاي ديگر صورت هستند، بهتر است تحت بيهوشي عمومي قرار بگيرند زيرا در اين حالت بيمار راحت‌تر است و در تمام مدت عمل هيچ دردي را حس نخواهد كرد.

زمان عمل نيز براساس نوع و وسعت جراحي از یک تا سه ساعت متغير است. اين جراحي‌ها بايد در اتاق عمل مجهز و كاملا استريل انجام شوند به همين دليل در بيمارستان‌ها يا كلينيك‌هاي جراحي مجهز قابل انجام هستند.

جراحي چگونه انجام مي‌شود؟

در جراحي پلك بالا محل برش در چين طبيعي پلك بالا داده مي‌شود تا قابل تشخيص نباشد. سپس قسمتي از پوست پلك برداشته مي‌شود و بعد بافت‌هاي زير پوستي و در صورت لزوم بافت‌هاي چربي با احتياط و ظرافت خاصي خارج مي‌شوند. دكتر نراقي همچنين درمورد جراحي پلك پايين توضيح مي‌دهد كه اين عمل ممكن است با برش يا بدون برش پوست انجام شود. در صورت انجام برش، خط برش درست زير مژه‌ها خواهد بود.

در روش بدون برش پوست نيز برش كوچكي در سطح داخلي پلك داده مي‌شود و از اين طريق چربي‌هاي بيرون زده پلك پايين خارج مي‌شوند. لازم به ذكر است كه انتخاب نوع جراحي توسط جراح و براساس شرايط بيمار و نوع اشكال پلك صورت مي‌گيرد. به‌طور كلي در روش‌هاي جديد، تمايل بيشتر بر اين است كه جراحي پلك پايين بدون برش پوست انجام شود همچنين در تكنيك‌هاي جديد به جاي برداشتن چربي، از جابه‌جا كردن چربي و قرار دادن آن در نقاطي كه كمبود چربي دارند مثل گودي زير چشم‌ها استفاده مي‌شود. به اين ترتيب حداقل برداشت و خارج كردن بافت صورت مي‌گيرد.

دوران نقاهت چقدر است؟

به‌گفته دكتر نراقي، بخيه‌ها در جراحي پلك معمولا با نخ‌هاي قابل جذب بوده و نياز به كشيدن ندارند. بستري بيمار هم ممكن است از نصف روز تا حداكثر يك شب متغير باشد. علاوه براين بلافاصله بعد از جراحي، بيمار قادر به باز كردن چشم‌هايش خواهد بود و تنها ممكن است تا چند روز ورم و كبودي دور چشم داشته باشد، بنابراين بهتر است دو روز در منزل استراحت كند. استفاده از كمپرس يخ نيز بايد بلافاصله بعد از عمل شروع شود و تا يك روز ادامه يابد.

آب زدن به چشم‌ها بعد از ۴۸ ساعت اشکالی ندارد، همچنين در چند روز اول موقع خوابيدن سر تخت بايد با زاويه ۳۰ درجه بالاتر باشد. دكتر موسوي‌زاده نيز درمورد درد بعد از عمل توضيح مي‌دهد كه اين اعمال معمولا درد ندارند و اگر هم داشته باشند ظرف ۲۴ تا ۷۲ ساعت اول برطرف مي‌شوند. به‌گفته او ميزان تورم در عمل‌هاي مختلف، متفاوت است. ورم‌هاي شديد و كبودي‌ها معمولا طي دو تا سه هفته اول رفع مي‌شوند. ورم‌هاي متوسط نيز بعد از حدود سه ماه در ناحيه پلك و صورت اصلاح مي‌شوند. نتيجه نهايي اعمال جراحي پلك هم معمولا بعد از ۶ تا ۱۰ ماه در نظر گرفته مي‌شود.


نتيجه جراحي دائمي نيست اما. . .

در مورد باقي ماندن نتايج عمل بايد به اين نكته توجه داشت كه هيچ‌كدام از روش‌هاي جراحي براي جوان‌سازي دائمي نيستند و حالت افتادگي پوست به مرور زمان و با افزايش سن به تدريج باز مي‌شود. به همين دليل لازم است با رعايت نكاتي در پيشگيري از پيري پوست، روند افتادگي و شلي پوست را به تاخير انداخت. دكتر نراقي، مهم‌ترين اين نكات را دوري از اشعه‌هاي مضر آفتاب و دود سيگار مي‌داند. علاوه بر اينها، او معتقد است كه امروزه مي‌توان با روش‌هاي مختلفي مانند ليزرهاي غيرتهاجمي، روند افتادگي پوست را به تاخير انداخت.

چقدر هزينه دارد؟

به‌گفته دكتر نراقي هزينه جراحي‌هاي زيبايي پلك طبق كتاب ارزش‌گذاري نسبي خدمات سلامت مصوب دولت، بين سه تا چهار ميليون تومان است. همچنين در صورتي كه پس از گذشت زمان طولاني، پوست پلك دوباره شل شود و بيرون‌زدگي چربي رخ دهد، ممكن است موضوع جراحي مجدد مطرح شود. اما اين امر را هم بايد در نظر داشت كه جراحي مجدد مشكل‌تر از جراحي اول است و ريسك بالاتري دارد، بنابراين بايد با انجام اقدامات پيشگيرانه، تا حد امکان احتمال آن را به حداقل رساند.

خطرات و عوارض احتمالي عمل چیست؟

عوارض احتمالي اين نوع جراحي به گفته دكتر نراقي شامل خونريزي داخل چشم، ناتواني در بستن كامل چشم، برگشتن پلك به داخل يا خارج، خشكي چشم، باقي ماندن جاي برش و اشك ريزش است. خطرناك‌ترين عارضه عمل نيز همان خونريزي داخل چشم است كه با ايجاد فشار روي عصب بينايي ممكن است موجب كوري فرد شود. ناتواني در بستن چشم به علت برداشته شدن بيش از حد پوست پلك رخ مي‌دهد. به همين دليل هميشه به جراحان پلاستيك صورت توصيه مي‌شود تا حداكثر محافظه‌كاري را در جراحي پلك انجام دهند.

درواقع كم برداشتن هميشه بهتر از زياد برداشتن است. اگر مختصري از شلي پوست پلك بالا باقي بماند بسيار بهتر از اين است كه چشم هميشه باز بماند زيرا بازماندن چشم موجب خشكي قرنيه و به دنبال آن زخم، عفونت و كدر شدن قرنيه مي‌شود. اين امر نيز به نوبه خود موجب از دست دادن بينايي فرد مي‌شود. دكتر موسوي‌زاده نيز معتقد است برداشتن بيش از حد پوست پلك تحتاني باعث مي‌شود لبه آن به طرف پايين كشيده شود و سفيدي چشم بيشتر در ديد قرار گيرد و ظاهر نامناسبي براي بيمار ايجاد كند.

اگر خشكي چشم دارید مراقب باشید!

به‌گفته دكتر موسوي‌زاده يكي از شايع‌ترين عوارض در اعمال جراحي پلك در چشم‌هاي آسيايي، عدم شكل‌گيري صحيح چين فوقاني پلك و بقاي جاي برش به‌خصوص در قسمت داخلي براي حذف پلك سوم است. عوارض عمومي مثل خونريزي، هماتوم، كبودي، ورم‌هاي طولانی‌مدت يا ورم‌هايي كه به قسمت ملتحمه چشم انتقال پيدا مي‌كنند نيز براي تمام جراحي‌هاي پلك مي‌توانند مطرح باشند كه هريك درمان خاص خود را دارند. همچنين اگر دقت لازم به‌خصوص در جراحي پلك فوقاني صورت نگيرد احتمال آسيب به سيستم بالا برنده پلك يا غدد اشكي وجود دارد.

اين جراحي بسيار ظريف است و هرگونه آسيب به سيستم عصبي عضلات پلك مي‌تواند مشكلاتي را ايجاد كند. اگر هم غدد اشكي دچار صدمه شوند ممكن است چشم دچار خشكي شود، بنابراين افرادي كه به هر دليلي مستعد خشكي چشم هستند بايد قبل از جراحي به دقت مورد ارزيابي قرار بگيرند و تست اشك دهند. در اين صورت اگر مشخص شود غدد اشكي كارايي لازم را ندارد، بايد عمل جراحي پلك فوقاني با دقت بسيار بالاتري انجام شود. در مواردي هم ممكن است پزشك از اين عمل صرف‌نظر كند.

چه كساني كانديد‌ای جراحي پلك هستند؟

جراحی در سنین جوانی

دسته اول را بيماراني تشكيل مي‌دهند كه خواستار تغيير شكل پلك براي زيباتر شدن چهره در سنين جواني هستند. وضعيت اين افراد، زمينه خانوادگي و ارثي دارد و پلك‌هاي آنها از همان سنين جواني پف كرده ‌است. دسته‌اي از اين افراد نيز چشم‌هايي شبيه ژاپني‌ها دارند يعني شيار پشت پلك در آنها تشكيل نشده است كه براي اين موارد نوع به‌خصوصي از عمل جراحي پلك به نام بلفاروپلاستي اورينتال انجام مي‌شود. در اين نوع جراحي با ايجاد چين پلكي چشم‌ها حالت درشت‌تري پيدا مي‌كنند.

جراحی در سنین میانسالی

دسته دوم افرادي هستند كه در اثر مرور زمان و بالا رفتن سن، نخستين آثار سالخوردگي را در پلك خود می‌بینند. در اين افراد جراحي پلاستيك پلك با هدف جوان‌سازي چهره و برگرداندن حالت چشم‌ها به سال‌هاي قبل انجام می‌شود. درحقيقت اين نوع بلفاروپلاستي كه اصطلاحا بلفاروپلاستي رجوونيشن ناميده مي‌شود يكي از هفت نوع جراحي اصلي براي جوان‌سازي چهره به شمار مي‌آيد.

جراحی برای رفع اختلالات پلک

دسته سوم افرادي هستند كه به علت شلي بيش از حد پلك‌ها دچار مشكلات متعدد در عملكرد پلك مي‌شوند. شلي بيش از حد پلك بالا موجب افتادگي پوست پلك روي مژه‌هاي بالا مي‌شود. شلي بيش از حد پلك پايين نيز موجب باز ماندن پلك‌ها و خشكي چشم مي‌شود. در اين افراد عمل جراحي پلاستيك پلك براي اصلاح عملكرد پلك‌ها انجام مي‌شود و به همين دليل بلفاروپلاستي فانكشنال نام دارد.

در انتخاب جراح به اين نكات توجه كنيد

افراد هميشه سوال مي‌كنند كه بين جراحان پلاستيك، جراحان فك و صورت و چشم پزشكاني كه فلوشيپ جراحي پلاستيك چشم دارند كدام را انتخاب كنند؟ دكتر نراقي در پاسخ به این سوال توضيح مي‌دهد كه بلفاروپلاستي يك عمل جراحي بسيار دقيق، ظريف و فوق تخصصي است بنابراين بهتر است جراح اين عمل، دانشنامه بورد فوق تخصصي در زمينه جراحي‌هاي پلاستيك و به‌خصوص در ناحيه صورت داشته باشد. البته صرف عنوان فوق تخصص كافي نيست و تلفيقي از حداكثر هنر، تجربه، دانش و مهارت جراح است كه مي‌تواند بهترين نتايج را در پي داشته باشد.

در اين زمينه جراحاني كه بورد فوق تخصصي جراحي پلاستيك صورت يا فلوشيپ جراحي پلاستيك چشم را كسب كرده‌اند از اولويت حرفه‌اي برخوردارند. گرچه متخصصان ديگر رشته‌ها نيز ممكن است بتوانند پس از طي دوره‌هاي فشرده و شناخت دقيق از آناتومي و فيزيولوژي اين منطقه حساس، تحت نظارت اساتيد مجرب، تبحر كافي را در اين زمينه كسب كنند.