۲۹ آذر - ۲۰ دسامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟

برترین ها: امروز 29 آذر برابر با 20 دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

69 - ایرانیان برگردن ژنرال شکست خورده رومی یوغ گذاردند

بیستم دسامبر سال 69 میلادی فلاویوس وسپاسیانVespasinus فرماندار کل متصرفات روم در شرق و پس از شکست دادن نيروهاي ويتليوسVitellius (سومين امپراتور موقت در طول يک سالي که از خودکشي نرون گذشته بود) وارد رم شد و سنای روم رای به امپراتور شدن او داد. وسپاسیان همان روزی که از سنای روم رای موافق گرفت ضمن نامه ای که برای بلاش یکم شاه ایران فرستاد ضمن تشکر از وعده کمک نظامی، نوشت که به این کمک دیگر نیازی ندارد. در پی خودکشی نرون امپراتور روم، تنی چند از ژنرالهای رومی ازجمله وسپاسیان (وسپاسیانوس) که در مصر بود خواستار جانشینی او شده بودند سنای روم تا اتخاذ تصمیم نهایی، نخست گالبا، سپس اتو و آنگاه «ویتلویس» را امپراتور موقّت کرده بود. سپاه شرقی روم از امپراتورشدن وسپاسیان اعلام حمایت کرده بود. تعدّد متقاضیان امپراتوری روم این امپراتوری را وارد يک جنگ داخلی کرده بود. در این میان ویتليوس سومين امپراتور موقت آماده جنگ با وسپاسیان شده بود و درخواست وسپاسیان از بلاش برای دفع این فرد بود. بلاش وعده فرستادن 40 هزار نظامی داده بود. وسپاسیان که قبلا با 60 هزار نظامی برای سرکوب شورش یهودیان به شرق آمده بود بدون نیاز به نیروی بیشتر، ویتليوس را از سر راه خود برداشته بود. وی در طول ده سال (69 تا 79 میلادی) که بر امپراتوری روم حکومت کرد با ایران مناسبات حسنه داشت.


در دوران نرون Nero ـ در سال 62 میلادی، ارتش ایران سپاه اعزامی روم به آناتولی شرقی مرکب از لژیونهای 4 و 12 به فرماندهی «لوسیوس پائه توسLucius Paetus» را شکست داده و مجبور به تسلیم شدن کرده و بر گردن پائه توس یوغ (چوبی که برگردن دو گاو موازی هنگام شخم زدن می گذارند) نهاده بود تا درس عبرت شود. در پی این شکست و انتصاب تیرداد - شاهزاده اشکانی به حکومت ارمنستان میان دو ابرقدرت وقت صلح برقرار شده و دولت ایران از تحریک قوم فرانک و حاکم ساموساتا Samosataبرضد روم دست برداشته بود.

1381 - انقلاب كشاورزان انگليسي در اوج خود

انقلاب كشاورزان انگليسي كه از بزرگترين انقلابات قرون وسطي در اروپا بود در دسامبر سال 1381 به اوج خود رسيد و كارگران و مردم كم درآمد هم به آنان پيوستند. كشاورزان خواستار سهم بيشتري از محصولات كشاورزي و در مورد اراضي استيجاري كشاورزي، خواهان كاهش اجاره بهاي اين اراضي بودند، كارگران دستمزدي بيشتري مي خواستند و طبقه كم درآمد هم خواستار لغو ماليات سرانه و تبديل آن به ماليات بر درآمد بود.

1917 - دو ماه پس از انقلاب بلشویکی روسیه، لنین پیشنهاد ایجاد یک پلیس امنیتی جهت شناسایی و دستگیری مخالفان نظام کمونیستی را تایید کرد و این سازمان به نام «چِکا» تاسیس شد که وظایف آن بعدا به کا. گ. ب داده شد.

1951 - نخستین نیروگاه برق اتمی در جهان

20 دسامبر 1951 (58 سال پیش در 29 آذرماه) نخستین ژنراتور تولید برق با استفاده از نیروی اتم در 30 کیلومتری شهر «آرکو» واقع در ایالت کوهستانی آیداهو آمریکا آغاز بکار کرد. نام این نیروگاه را «ای. بی. آر ـ 1» به معنای نخستین رآکتور تجربی تولید نیروی برق گذاردند. این نیروگاه تا سال 1964 سرگرم بکار بود. صدها نیروگاه بعدی که در گوشه و کنار جهان ساخته شده است بر همان پایه کار می کنند.


۱۹۷۱ - کورت والدهايم وزير امورخارجه اتريش با راي شوراي امنيت، دبيرکل سازمان ملل شد. وي بعدا به رياست جمهوري اتريش نيز انتخاب گرديد.


1971 - پايان جنگ هند و پاكستان بر سر استقلال بنگلادش

1989 - لشکرکشي آمريکا به پاناما براي دستگيري ژنرال نوريه گا

20 دسامبر سال 1989 نيروهاي اعزامي جورج بوش (پدر) رئيس جمهوري وقت آمريكا مرکب از 9 هزار و پانصد نفر با کمک هزاران تن نظاميان آمريکايي مستقر در منطقه کانال پاناما (جمعا 27 هزار نظامي) حمله خودرا به واحدهاي ژنرال مانوئل نوريه گا رئيس وقت دولت پاناما را آغاز کردند كه در آمريكا متهم به معاونت درصدور كوكايين و مانی لاندری (تبدیل غیر قانونی پول) شده بود. نوريه گا متولد سال 1934 از جواني در ارتش پاناما فعاليت داشت و به اظهار آگاهان، با کمک آمريكا به قدرت رسيده بود. اسناد منتشره حاکی از آن بوده است که نوریه گا سالها حقوق بگیر «سیا» بود و هر سال يکصد هزار دلار دريافت مي کرد. وی در آمریکا آموزش کار اطلاعاتی دیده بود.

1999 - بازگشت حاكميت چين بر "ماكائو" پس از چهار قرن استعمار پرتغال

1290 ش - هجوم روس‏ها به تبريز و گيلان پس از اولتيماتوم به دولت ايران

پس از اولتياتوم روسيه به دولت ايران براي اخراج مورگان شوستر، كارشناس اقتصادي آمريكايي در ايران، دولت ايران اين اولتيماتوم را در 28 آذر 1290 ش پذيرفت. اما پذيرش ذلت‏بار اولتيماتوم روس‏ها كه به اميد پايان يافتن زياده‏خواهي‏ها و بهانه‏گيري‏هاي دولت روسيه انجام گرفت، نه تنها مشكلي را حل نكرد، بلكه دامنه تجاوزات آنها را گسترش داد. در اين ميان، شهر تبريز كه به علت مقاومت دليرانه در برابرعناصر وابسته به روس‏ها از جمله محمدعلي شاه، بيش از ديگر شهرها مورد خشم روس‏ها بود، در سحرگاه اين روز برابر با 29 ذي‏حجه 1329 ق، آماج حملات قزاق‏هاي روس قرار گرفت. روس‏ها به بهانه بي‏احترامي پاسبان نظميه تبريز به مامور روسي، كشتار مردمِ شهر را آغاز نمودند و نقاط حساس شهر را به تصرف خود درآوردند. سپس به تاراج اموال مردم و قتل آنان پرداخته و هرگونه مقاومتي را با تفنگ پاسخ دادند. روس‏ها در روزهاي بعد اين جنايات خود را ادامه داده و در دهم دي ماه آن سال برابر با عاشوراي 1330 ق، ثقه الاسلام تبريزي، عالم بزرگ شهر را به دار زدند. همزمان با تبريز، روس‏ها به گيلان نيز يورش بردند و جنايات مشابهي را رقم زدند. آنان به هر كس كه مشكوك مي‏شدند، مي‏كشتند و از ارتكاب هرنوع ظلم و خشونت، دريغ نكردند. در اين حال مردم رشت بنابر فتواي مراجع، از خريد كالاهاي روسي و انگليسي خودداري مي‏كردند و از مقاومت در برابر نيروهاي روس، غافل نبودند. اما روس‏ها اين استقامت عمومي را با قتل مردم به طرق مختلف پاسخ دادند.


زادروزها

۱۸۹۰ - زادروز یاروسلاو هیروفسکی شیمیدان و مخترع اهل جمهوری چک ، برنده جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۵۹
۱۹۷۸ - زادروز جرمی ان‌جی‌تاپ فوتبالیست اهل کامرون


۱۹۸۰ - زادروز اشلی کول فوتبالیست اهل انگلستان
۱۹۸۰ - زادروز مارتین دمیکلیس فوتبالیست آرژانتینی
۱۹۹۰ - زادروز جوجو ترانه‌سرا، خواننده و بازیگر اهل ایالات متحده آمریکا


۱۹۱۵ - عزیز نسین، طنزنویس اهل ترکیه
۱۹۳۴ - سوفیا لورن، بازیگر ایتالیایی.
۱۳۴۹ - فرمان فتحعلیان، آهنگساز و خوانندهٔ اهل ایران


درگذشت‌ها

۱۱۲۴ - درگذشت کالیکتوس دوم از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم
۱۹۴۴ - درگذشت حسن رشدیه نخستین موسس مدارس جدید در تبریز و دومین مدرسه در تهران (بعد از دارالفنون) ، پدر فرهنگ جدید ایران


۱۹۵۷ - درگذشت ابوالحسن صبا موسیقیدان ، آهنگساز و نوازنده سرشناس ایرانی
۱۹۶۸ - درگذشت جان استاینبک نویسنده آمریکایی، خالق خوشه‌های خشم ، برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۶۲
۱۹۸۲ - درگذشت آرتور روبنشتاین نوازنده پیانو لهستانی-آمریکایی


۱۹۹۶ - درگذشت کارل سیگن اخترشناس آمریکایی، اخترشیمی‌دان، مشاور سازمان ناسا، نویسنده و مروج موفق اخترشناسی
۲۰۰۱ - درگذشت لئوپولد سدار سنگور شاعر ، فیلسوف، مدافع حقوق بشر ، پدر استقلال و نخستین رییس جمهور سنگال
۲۰۰۹ - درگذشت بریتانی مورفی بازیگر و خواننده آمریکایی


۱۳۸۵ - ناصر عبدالهی، خواننده پاپ ایرانی.
۱۳۸۸ - آیت الله حسینعلی منتظری، فقیه و سیاست مدار ایرانی.


*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون