جنجال تازه «سیب» و «سرطان» در ایران

عصر ایران: "سیب را با پوست نخورید" ؛ این مهم ترین توصیه وزیر بهداشت به مردم است که عجالتاً حواس شان بیشتر به سرطان معده باشد که علت عمده آن، باقیمانده سموم کشاورزی در میوه ها و سبزیجات است.

در این باره نکات زیر قابل توجه است:

الف - این که بعد از سال ها کتمان و سکوت، یک مسؤول ارشد دولتی رسماً به وجود عوامل مرگبار در محصولات کشاورزی اذعان کرده ، یک اتفاق مهم و مثبت است. وزیر بهداشت نیز می توانست مانند بسیاری از مسؤولان دیگر، "تکذیب" کند و همه چیز را گل و بلبل جلوه دهد ، اما او این کار را نکرد و به مقتضای وجدان، سوگند پزشکی و وظیفه سازمانی اش، سلامت مردم را بر سیاست ترجیح داد. این جای قدرشناسی و امیدواری دارد.

ب - هر چند که وزیر به مردم توصیه کرده است که سیب را با پوست نخورند، اما محصولات دیگری مانند خیار، کاهو، گلابی، گوجه فرنگی، سبزیجات و ... نیز این نگرانی را همراه خود دارند که مبادا با خوردن شان، سموم پوست و درون شان نیز وارد بدن شود.

خلاصه مشکل این است که:

- برخی سموم کشاورزی تا زمان برداشت و مصرف بر روی محصولات باقی می مانند.

- برخی میوه ها بعد از این که با پارافین و نظایر آن -که سرطان زا هستند- براق می شوند به بازار عرضه می شوند.

- برخی محصولات با آبی که نیترات بیش از حد استاندارد و آلودگی های محیطی دارد آبیاری می شوند و این سموم به بافت محصولات راه می یابد.

با این اوصاف، حتی اگر مشکل سیب بعد از کندن پوست آن حل شود، مردم می پرسند که با سایر محصولات چه کنیم؟ مخصوصاً محصولاتی که نمی شود پوست شان را کند، مانند کاهو، فلفل، گوجه فرنگی، سبزیجات و ....

بدیهی است که همه محصولات عرضه شده در بازار، آلودگی ندارند ولی چون پای سلامتی و مرگ و زندگی انسان ها در میان است، حتی وجود درصد اندکی از محصولات آلوده می تواند نگران کننده باشد.

این نگرانی وقتی تشدید می شود که به یاد بیاوریم نه تنها وزیر بهداشت که ۲ سال پیش، محمد دهقان، عضو هیأت رئیسه مجلس نیز هشدار داده بود: "یک سوم عامل سرطان ها مربوط به باقیمانده سموم و کودهای شیمیایی در محصولات کشاورزی است و این یک هشدار برای دولت و مسؤولان است زیرا دولت مسؤول سلامت مردم است."

این، یک وضعیت قرمز برای سلامت جامعه است و لازم است درست مانند زمانی که زلزله ای می آید و همه نهادهای کشور برای گذر از بحران بسیج می شوند، در خصوص عاری سازی جامعه از عوامل سرطان زا نیز چنین رویکردی اتخاذ شود.

بدیهی است که نمی توان تا همیشه نگران این بود که میوه و سبزیجاتی که می خوریم سرطان زا هستند یا خیر؟ باید بر این نگرانی، نقطه پایان گذاشت و روزی را دید که هر سبزی و میوه ای در هر نقطه ای از ایران که مورد آزمایش قرار گیرد، نتیجه اش "سالم" بودن آن باشد.

ج - با توجه به این که تولید محصولات غذایی محصول یک نهاد یا وزارتخانه خاص نیست ، لازم است حداقل در هفت حوزه زیر اقدامات فوری صورت بگیرد:

۱ - وزارت جهاد کشاورزی: آموزش کشاورزان، نظارت بر کشت و زرع (با تأکید ویژه بر محصولات گلخانه ای)، نظارت بر نحوه استفاده از سموم و آفت کش، تلاش در جهت حمایت و ترویج تولید و استفاده از محصولات ارگانیک، شناسنامه دار کردن محصولات کشاورزی مانند بسیاری از کشورهای دنیا

۲ - وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی: نظارت شدید بر محصولات عرضه شده، اطلاع رسانی مستمر با هدف آموزش مردم، بازتعریف استانداردهای سلامت مواد غذایی و ارتقا آن، معرفی متخلفان به دستگاه قضایی

۳ - وزارت صنعت، معدن و تجارت: بازنگری در سیاست های وارداتی ناظر بر سموم و کودهای شیمیایی، نظارت بر تولید استاندارد سموم و کودهای کشاورزی، تشدید نظارت بر تولید کنندگان مواد غذایی (مانند تولیدکنندگان آب میوه ،مربا، کمپوت و ...)

۴ - وزارت نیرو: تضمین سلامت آب های کشاورزی

۵ - ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و نیروی انتظامی: تشدید مبارزه با قاچاق محصولاتی مانند سموم و کودهای غیراستاندارد کشاورزی

۶ - رسانه ها: پیگیری مستمر موضوع سالم سازی مواد غذایی و نیز ارائه آموزش های لازم به مردم با همکاری نهادهای مسؤول.

۷ - مردم: مطالبه سالم سازی مواد غذایی از مسؤولان و نمایندگان خود در مجلس ، رعایت نکات آموزش داده شده توسط کارشناسان در مصرف مواد غذایی.

فراموش نکنیم که سرطان و از جمله سرطان معده، با کسی شوخی ندارد و اگر اقدامات فوق، به سرعت انجام نگیرند، سونامی سرطان همه ما را با خود خواهد برد، بی هیچ تمایزی و بی هیچ تعارفی.